Chiều 17/6, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XV tiếp tục làm việc với phiên thảo luận ở tổ. Tại Tổ thảo luận số 5, đồng chí Sùng A Lềnh, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai đã có bài phát biểu tham gia đối với Dự án Luật Công chứng (sửa đổi).
Đại biểu Sùng A Lềnh cho rằng, những năm qua, Đảng và Nhà nước đã đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, trong đó có lĩnh vực công chứng theo hướng tiếp tục hoàn thiện cơ chế huy động nguồn lực để xã hội hóa và phát triển các lĩnh vực công chứng.
Tiêu biểu là tại Nghị quyết số 49-NQ/TW năm 2005 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 18-NQ/TW năm 2017 của Ban Chấp hành TW Đảng, Nghị quyết số 19-NQ/TW năm 2017 của Ban Chấp hành TW Đảng, Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan đều thể hiện rõ và thống nhất định hướng này.
Sau hơn 8 năm thi hành Luật Công chứng (Luật năm 2014) cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế triển khai bộc lộ một số hạn chế, bất cập cần được khắc phục. Đó là: chất lượng đội ngũ công chứng viên chưa đồng đều, một bộ phận công chứng viên còn hạn chế về trình độ chuyên môn, tính chuyên nghiệp chưa cao; còn tình trạng vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức hành nghề, cạnh tranh không lành mạnh… Do đó, theo đại biểu Sùng A Lềnh, việc hoàn thiện, bổ sung Luật Công chứng (sửa đổi) là điều hết sức cần thiết.
Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai cho rằng, về tính đồng bộ, hiện một số quy định của Luật Công chứng, Bộ Luật dân sự, Luật Đất đai… còn thiếu thống nhất hoặc chưa có hướng dẫn thực hiện nên quá trình triển khai còn nhiều khó khăn, vướng mắc.
Đại biểu Sùng A Lềnh dẫn chứng, Bộ Luật dân sự quy định thời hiệu yêu cầu chia thừa kế, tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có hướng dẫn thực hiện nên các tổ chức hành nghề công chứng lúng túng trong thực hiện công chứng các việc liên quan đến thừa kế. Bộ Luật dân sự quy định về các trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng, giao dịch, tuy nhiên Luật công chứng hiện chỉ quy định việc công chứng hủy bỏ hợp đồng, giao dịch trong trường hợp các bên có văn bản thỏa thuận về việc hủy bỏ hợp đồng, giao dịch.
Quy định về thời điểm có hiệu lực của hợp đồng còn chưa thống nhất giữa Luật Công chứng, Bộ Luật dân sự, Luật Đất đai… Cụ thể: Luật Công chứng quy định văn bản công chứng có hiệu lực thi hành từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng; trong khi đó, Bộ Luật dân sự, Luật Đất đai quy định thời điểm có hiệu lực của một số hợp đồng, giao dịch bắt buộc phải công chứng có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký, điều này ảnh hưởng đến giá trị của văn bản công chứng theo quy định của Luật Công chứng.
Về thu hồi quyết định cho phép thành lập văn phòng đại diện công chứng (Điều 31), đại biểu Sùng A Lềnh chỉ rõ, tại Khoản 2 có ghi: “Trường hợp văn phòng công chứng chỉ còn 1 công chứng viên hợp danh do công chứng hợp danh còn lại chết, bị tòa án tuyên bố là đã chết, bị khai trừ khỏi văn phòng công chứng hoặc bị miễn nhiệm công chứng viên thì phải bổ sung ít nhất là 1 công chứng viên hợp danh mới trong thời hạn 6 tháng. Hết thời hạn này mà văn phòng công chứng chưa bổ sung được công chứng viên hợp danh thì bị thu hồi quyết định cho phép thành lập”. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ bổ sung ít nhất 1 công chứng viên hợp danh mới trong thời hạn 6 tháng, kể từ thời điểm nào để thực hiện thống nhất, tránh trường hợp mỗi địa phương thực hiện khác nhau.
Về quyền tổ chức hành nghề công chứng (Điều 3), đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung thêm Khoản 6 về “Quan hệ công tác của phòng công chứng và văn phòng công chứng với các cơ quan, đơn vị có liên quan”. Lý do là để tạo điều kiện thuận lợi cho công chứng viên trong việc xác minh nội dung, tính chất các vụ việc công chứng đang được lưu trữ, quản lý tại các cơ quan, đơn vị khác.
Đại biểu Sùng A Lềnh cũng tham gia vào Điều 58 về “Việc nhận lưu giữ di chúc và công bố di chúc được lưu giữ”. Đại biểu chỉ rõ, tại Khoản 3 thuộc dự thảo luật nêu: “Công chứng viên mở niêm phong di chúc trước sự chứng kiến của những người thừa kế, công bố nội dung di chúc cho những người thừa kế, gửi bản sao di chúc tới tất cả những có liên quan, giao bản chính di chúc cho những người thừa kế”. Đại biểu đề nghị bổ sung chữ “người” và viết lại: “Công chứng viên mở niêm phong di chúc trước sự chứng kiến của những người thừa kế, công bố nội dung di chúc cho những người thừa kế, gửi bản sao di chúc tới tất cả những người có liên quan, giao bản chính di chúc cho những người thừa kế”.
