Giải báo chí vì sự nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch lần thứ nhất diễn ra trong bối cảnh Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực văn hóa. Sự ra đời của giải báo chí chuyên ngành này được cho là kịp thời và rất cần thiết. Thời gian qua, với vai trò xung kích trên mặt trận văn hóa tư tưởng, báo chí đã góp phần rất lớn trong việc định hình và lan tỏa chuẩn mực văn hóa. Tinh thần ấy đã thể hiện rõ nét trong các tác phẩm báo chí dự thi giải.
Lần đầu tiên tổ chức nhưng Giải báo chí vì sự nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch đã mang đến những bất ngờ, bởi sự tham gia, hưởng ứng rộng rãi của các cơ quan báo chí, các nhà báo, hội viên hội nhà báo trong toàn quốc. Đã có gần 1.100 tác phẩm tham dự, điều đó cho thấy sự quan tâm đặc biệt của các cơ quan báo chí đối với các lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, đóng góp vào thành công chung của giải.
Thời gian qua, các cơ quan báo đài thường xuyên đổi mới nội dung, tăng thời lượng, mở mới chuyên trang, chuyên mục, xây dựng các chương trình có nội dung đề cao tính tư tưởng nhân văn, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, góp phần vào công cuộc chấn hưng, phát triển văn hóa Việt Nam xứng tầm, trở thành sức mạnh nội sinh cho sự phát triển và hội nhập đất nước, theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Diện phủ sóng các chương trình phát thanh, truyền hình được mở rộng, số lượng các chượng trình văn hóa, văn nghệ được phát sóng trực tiếp, thời lượng phim Việt lên sóng ngày càng nhiều. Báo chí xuất hiện nhiều chuyên mục, chuyên trang biểu dương cá nhân, tập thể tiêu biểu về văn hóa ứng xử, nhờ vậy báo chí đã góp phần đắc lực vào việc phát hiện, phản ánh những bất cập, thói hư tật xấu trong văn hóa, góp phần xây dựng những chuẩn mực văn hóa ứng xử tốt đẹp hơn.
Mỗi tác phẩm báo chí đều chứa đựng tri thức văn hóa thông điệp có sức lan tỏa, tác động mạnh mẽ tới công chúng. Thực tế, nhiều năm qua, nhờ báo chí mà nhiều mặt tích cực, những gương điển hình trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch được phát hiện, giới thiệu và lan tỏa. Bên cạnh đó, những mặt hạn chế đã được cơ quan chức năng xem xét, xử lý khắc phục.
“Báo chí góp phần cảnh báo những nguy cơ làm mai một, sai lệch, thương mại hóa hoặc trục lợi từ văn hóa, góp phần tiếng nói đa dạng vào câu chuyện bảo vệ và phát huy di sản văn hóa, đặc biệt là văn hóa phi vật thể”, TS. Lê Thị Minh Lý – Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam chia sẻ.
Phong trào xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí đã đi qua 2 năm, dần cho thấy những chuyển động mạnh mẽ. Thời gian tới, để phát huy hơn nữa vai trò của báo chí trong chấn hưng, phát triển văn hóa con người Việt Nam xứng tầm, cần có sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, đồng bộ giữa cơ quan chỉ đạo quản lý về văn hóa và cơ quan chỉ đạo quản lý về báo chí, trong định hướng và quản lý thông tin báo chí. Mỗi nhà báo, mỗi cơ quan báo chí cần ý thức về giá trị, vai trò trong mỗi tác phẩm báo chí, khi ấy sẽ tạo nên sức mạnh tổng lực, góp phần khơi dậy khát vọng và phát huy mạnh mẽ giá trị con người Việt Nam trong thời đại mới.
