Mục tiêu của Dự án 1 hướng đến hỗ trợ hộ đồng bào DTTS thuộc hộ nghèo, cận nghèo sinh sống tại các xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn chưa có đất ở, nhà ở hoặc có nhà ở tạm, dột nát được hỗ trợ đất ở, xây dựng nhà ở đảm bảo 3 cứng (nền cứng, khung – tường cứng, mái cứng) phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương; đảm bảo cho các hộ nghèo, cận nghèo được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh theo tiêu chuẩn do cơ quan có thẩm quyền ban hành; tăng cường tạo việc làm, hỗ trợ chuyển đổi nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người dân tộc thiểu số tại địa bàn sinh sống.
Để thực hiện mục tiêu đó, UBND huyện Văn Quan đã chỉ đạo các phòng, đơn vị chuyên môn của huyện rà soát, khảo sát, đề xuất danh mục dự án đầu tư thực hiện thuộc Chương trình MTQG 1719; tổ chức thẩm định danh mục, sự cần thiết phải đầu tư, đảm bảo phù hợp với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Văn Quan, phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của huyện giai đoạn 2021 – 2025.
Theo đó, để thực hiện các nội dung của Dự án 1 về hỗ trợ đất sản xuất, nhà ở, nước sinh hoạt, ngay từ đầu năm 2021, các phòng, ban chuyên môn của huyện Văn Quan đã rà soát các quỹ đất để hỗ trợ sản xuất. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện không còn quỹ đất để bố trí hỗ trợ cho hộ DTTS nghèo thiếu đất sản xuất, thay vào đó, huyện đã chuyển sang hỗ trợ người dân chuyển đổi nghề, hỗ trợ mua sắm máy móc, nông cụ để phục vụ sản xuất.
Bên cạnh đó, hằng năm, dựa trên cơ sở số liệu rà soát hộ nghèo, cận nghèo, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tổ chức rà soát thực trạng nhà ở không đảm bảo tiêu chuẩn để làm hồ sơ đề nghị lên huyện. Các phòng ban, chuyên môn huyện thực hiện thẩm định hồ sơ và tham mưu cho UBND huyện ra văn bản phê duyệt và phân bổ vốn để thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người dân.
Ông Hà Quang Thành, Chủ tịch UBND xã Tri Lễ, huyện Văn Quan cho biết: Để giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, xã đã thành lập tổ thực hiện rà soát tình trạng hộ gia đình có nhu cầu hỗ trợ về nhà ở và hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân.
Theo đó, từ năm 2022 đến nay, xã đã hỗ trợ 29 hộ làm nhà ở với tổng kinh phí trên 1,2 tỷ đồng và 9 hộ nghèo mua máy nông cụ như: máy cày, máy sát… để sản xuất, với tổng kinh phí 90 triệu đồng. Qua đó, góp phần hỗ trợ bà con thuộc hộ nghèo, cận nghèo yên tâm sản xuất, ổn định đời sống.
Không chỉ xã Tri Lễ, những năm qua, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện cũng tích cực triển khai thực hiện nội dung này. Kết quả, từ năm 2022 đến hết năm 2023, toàn huyện đã thực hiện hỗ trợ 18 hộ nghèo thiếu đất sản xuất chuyển đổi nghề (mua sắm máy nông cụ), với tổng kinh phí 177 triệu đồng; hỗ trợ xây dựng 171 nhà ở cho hộ nghèo với tổng kinh phí hỗ trợ trên 6,8 tỷ đồng. Đối với nước sinh hoạt, năm 2022, huyện đã đầu tư xây dựng 3 công trình nước sinh hoạt tập trung tại các xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn; hỗ trợ téc, ống dẫn nước… cho 1.114 hộ nghèo vùng DTTS trên địa bàn huyện, tổng kinh phí từ trên 3,1 tỷ đồng.
Năm 2024, huyện Văn Quan tiếp tục hỗ trợ nhà ở cho trên 174 hộ nghèo, tổng kinh phí thực hiện hơn 7,6 tỷ đồng và giao cho UBND các xã, thị trấn làm chủ đầu tư. Đến nay, UBND huyện đã phê duyệt danh sách 139 hộ cần được hỗ trợ nhà ở. Chính quyền các xã, thị trấn đã hướng dẫn các hộ triển khai xây dựng nhà và nghiệm thu được 53 ngôi nhà, giải ngân số tiền trên 2,1 tỷ đồng. Đối với nội dung hỗ trợ đất sản xuất (chuyển đổi nghề), huyện dự kiến thực hiện hỗ trợ trên 120 hộ nghèo và giao UBND các xã, thị trấn làm chủ đầu tư thực hiện dự án, tổng kinh phí phân bổ trên 1,2 tỷ đồng. Hiện nay, các xã, thị trấn đang rà soát đối tượng thụ hưởng, chưa giải ngân.
Dự án hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ dân có ý nghĩa thiết thực, đảm bảo cho bà con vùng DTTS có điều kiện thiết yếu về nhà ở, nước sinh hoạt. Qua đó, tạo động lực giúp họ vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.
Ông Hoàng Văn Liên, thôn Nà Chuông, xã Tri Lễ cho biết: Gia đình tôi có 6 nhân khẩu, thuộc hộ nghèo.Trước đây, nhà ở của gia đình tôi chưa được kiên cố, nhà đông người nên rất chật. Đầu năm 2024, gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà ở, đến nay, công trình đã hoàn thành với diện tích 100 m2. Từ nay, gia đình đã có nhà ở kiên cố, tôi không phải lo lắng nữa mà chỉ tập trung vào làm ăn, phát triển kinh tế gia đình.
Bà Hoàng Thị Tuyết, Trưởng phòng Lao động, Thương binh, Xã hội – Dân tộc huyện Văn Quan cho biết: Việc thực hiện hỗ trợ đất sản xuất (chuyển đổi nghề), nhà ở, nước sinh hoạt đã giúp ổn định cuộc sống, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân.
Thời gian tới, Phòng tiếp tục tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện Dự án 1 theo đúng kế hoạch đã đề ra; kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, qua đó, kiến nghị, đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết nhằm thực hiện có hiệu quả Dự án 1 nói riêng và Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn huyện nói chung.
