– Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri tại xã Trấn Ninh, huyện Văn Quan được Bộ Văn hóa – Thông tin, nay là Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử văn hoá vào năm 1995 và được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh vào năm 2015. Những n ăm qua, di tích đã trở thành địa điểm tham quan, học tập cho Nhân dân, du khách, đặc biệt vào các dịp kỷ niệm ngày sinh đồng chí Lương Văn Tri 17/8 và các ngày lễ, tết, ngày kỷ niệm của đất nước.
Đoàn đại biểu Đảng bộ cơ sơ Viện kiểm sát nhân dân tỉnh tổ chức sinh hoạt chuyên đề tại Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri
Đồng chí Lương Văn Tri, sinh ngày 17/8/1910 trong một gia đình người Tày ở Bản Hẻo, xã Mỹ Liệt, tổng Mỹ Liệt, châu Điềm He (nay là xã Trấn Ninh, huyện Văn Quan). Đồng chí là một nhà hoạt động cách mạng và là người có đóng góp lớn trong phong trào cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam. Năm 1926, đồng chí Lương Văn Tri cùng với đồng chí Hoàng Văn Thụ thành lập ra nhóm yêu nước tại Lạng Sơn. Tới năm 1928, đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Sau thời gian tốt nghiệp tại trường quân sự, đồng chí tham gia phong trào cách mạng Cao Bằng – Lạng Sơn. Tới năm 1940, đồng chí được bầu làm Chỉ huy trưởng của đội du kích Bắc Sơn. Quá trình hoạt động cách mạng của đồng chí Lương Văn Tri đã đi vào lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc như một biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, điểm tô cho trang sử vẻ vang của Đảng ta.
Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri ở thôn bản Hẻo, xã Trấn Ninh là nơi đồng chí Lương Văn Tri sinh ra và lớn lên. Ngôi nhà đã được phục chế nguyên gốc, có 3 gian với diện tích sử dụng trên 100m2 được xây bằng gạch chiên (gạch đất không nung), mái gỗ lợp ngói máng âm dương cùng một nhà bếp nhỏ 3 gian nay đã thu lại thành 1 gian bằng cột gỗ. Sau nhiều lần tu bổ, tôn tạo, hiện nay ngôi nhà vẫn lưu giữ được nhiều hiện vật gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của gia đình đồng chí Lương Văn Tri và giữ nguyên về mặt kiến trúc, vật liệu xây dựng cũng như cách bài trí. Khu trưng bày với hơn 100 hình ảnh, tư liệu và hiện vật về đồng chí Lương Văn Tri, trong đó có nhiều hiện vật tiêu biểu như: bộ bàn ghế, ấm chén, giường, áo chàm tái hiện lại về cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí.
Là người trực tiếp trông coi nhà lưu niệm, ông Lương Văn Nam, thôn Bản Hẻo, xã Trấn Ninh cho biết: Hằng ngày, tôi thực hiện việc dâng hương, bảo quản các hiện vật và mở cửa đón các đoàn khách. Tôi rất tự hào vì mình là cháu của bác Lương Văn Tri và tự hào vì mình đã góp một chút công sức trong việc gìn giữ giá trị lịch sử, văn hoá để du khách, Nhân dân đến tìm hiểu.
Bà Lương Thị Hiền, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện Văn Quan cho biết: Những năm qua, di tích Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri đã được quan tâm tu bổ, tôn tạo gồm nhà chính, nhà bếp, chỉnh trang khuôn viên và xây dựng công trình phụ. Là đơn vị trực tiếp quản lý, Ban lãnh đạo Trung tâm đã chỉ đạo, thường xuyên thực hiện công tác vệ sinh môi trường trong và ngoài khuôn viên nhà lưu niệm để phục vụ các đoàn khách đến dâng hương, tham quan, học tập. Khi các đoàn đến tham quan, học tập, đơn vị cử viên chức đến hướng dẫn, thuyết minh về nhà lưu niệm, thân thế, sự nghiệp và cuộc đời cách mạng của đồng chí Lương Văn Tri.
Hướng tới kỷ niệm 113 năm Ngày sinh đồng chí Lương Văn Tri, cấp ủy, chính quyền xã Trấn Ninh cũng đã chỉ đạo triển khai một số hoạt động thiết thực. Ông Hoàng Văn Vịnh, Chủ tịch UBND xã Trấn Ninh, huyện Văn Quan cho biết: Cấp ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện kế hoạch vệ sinh môi trường, tu sửa trục đường ở các thôn trên địa bàn xã và đường vào nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri. Hiện nay, xã cũng đang đôn đốc các nhà thầu khẩn trương sửa chữa nền đường, lề đường để phục vụ các đoàn đại biểu, du khách đến dâng hương, tham quan thuận lợi, an toàn.
Với những giá trị lịch sử được lưu giữ, di tích Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri tại huyện Văn Quan cũng đã trở thành địa chỉ văn hóa, thu hút các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ đến tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp cũng như sự hy sinh anh dũng và những đóng góp to lớn của đồng chí đối với cách mạng Việt Nam. Đây cũng là điểm đến trong hành trình về nguồn của các chi bộ và một số cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Từ đầu năm 2023 đến nay đã có trên 1.000 lượt người, 15 đoàn khách đến dâng hương, tham quan, học tập tại di tích.
Anh Hoàng Văn Toàn, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Trấn Ninh cho biết: Chúng tôi rất tự hào khi được sinh ra trên quê hương của đồng chí Lương Văn Tri. Để phát huy truyền thống trên quê hương cách mạng, chúng tôi luôn tuyên truyền các đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia các phong trào tại địa phương và tham gia phát triển kinh tế, tăng thu nhập, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp…
Thời gian tới, các cấp, ngành liên quan ở huyện Văn Quan tiếp tục thực hiện việc lưu giữ, bảo tồn những giá trị lịch sử, văn hóa của Nhà lưu niệm đồng chí Lương Văn Tri để di tích phát huy tốt giá trị văn hóa, lịch sử, là nơi giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
