Quân đội Nhân dân Việt Nam – 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành

(LĐ online) – Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện – một Quân đội từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu, phục vụ.

Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, trong bất luận điều kiện, hoàn cảnh nào, Quân đội ta luôn tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, xứng đáng với lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng” (Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb CTQG Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 14, tr.435).

Quân đội ta được Bác Hồ đặt tên là “Quân đội Nhân dân Việt Nam”. Đó là quân đội cách mạng do Đảng cách mạng lãnh đạo, ngoài việc bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Nhân dân – thời chiến cũng như thời bình, Quân đội ta không có lợi ích nào khác. Nguồn gốc sức mạnh của Quân đội ta là từ Nhân dân. Nhân dân nuôi dưỡng, che chở, bảo vệ, giúp đỡ cho bộ đội ngày một trưởng thành, vượt qua mọi khó khăn, đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược. Bác Hồ đã nói tới “Vệ quốc quân”: “Vệ quốc quân là quân đội của Nhân dân, để bảo vệ đồng bào, giữ gìn Tổ quốc” (Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb CTQG Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 5, tr.135). Người còn nói: “Nhân dân là nền tảng, là cha mẹ của bộ đội” (Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb CTQG Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 5, tr.485). Trên thế giới, trong thế kỷ XX hiếm có quân đội nước nào như Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Quân đội ta mới ra đời mà tiền thân là “Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân” với 34 chiến sĩ đầu tiên, vũ khí thô sơ, hoạt động trong rừng núi, nhờ được dân cưu mang mà đã làm nên chiến công ngay từ đầu. Trong Chỉ thị thành lập đội quân cách mạng đó, Hồ Chí Minh nhấn mạnh, bộ đội phải làm công tác tuyên truyền trong dân chúng, dựa hẳn vào dân mà gây dựng lực lượng. Do đó, quân đội có chức năng tuyên truyền, buổi đầu phải chú trọng chính trị, “chính trị quan trọng hơn quân sự”, “người trước súng sau”, có dân giúp đỡ thì rồi sẽ có súng, đánh thắng ngay từ trận đầu để gây thanh thế.

Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội ta không ngừng lớn mạnh, những Đại đoàn lần lượt ra đời tạo nên “quả đấm chủ lực”, thực sự phát huy vai trò nòng cốt của quân đội trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp để làm nên chiến thắng Biên Giới (1950), đưa cuộc chiến đấu của quân dân ta thoát khỏi vòng vây quân thù, tạo bước ngoặt cho cuộc kháng chiến; là thắng lợi các chiến dịch Hòa Bình (1951), Tây Bắc (1952), Thượng Lào (1953); là các đơn vị trên chiến trường liên tiếp đẩy mạnh tiến công đẩy kẻ thù lún sâu vào thế bị động, chống đỡ, cuối cùng phải “chấp nhận canh bạc liều lĩnh” ở Điện Biên Phủ hòng tiêu diệt các đại đoàn chủ lực của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Nhưng với tinh thần, ý chí cao hơn núi, lòng căm thù hơn cả vực sâu, qua 56 ngày đêm chiến đấu, Quân đội ta đã làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến trường kỳ, buộc Pháp phải ký kết Hiệp định Giơnevơ công nhận chủ quyền, độc lập, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam và các nước trên bán đảo Đông Dương.

Khát vọng hòa bình, độc lập của dân tộc vừa mới giành được từ thực dân Pháp, đế quốc Mỹ nhảy vào miền Nam, dựng lên chính quyền tay sai, âm mưu chia cắt lâu dài đất nước, thực hiện tham vọng bá chủ toàn cầu. Đường giải phóng đất nước mới đi được nửa, Quân đội Nhân dân Việt Nam lại tiếp tục làm lực lượng nòng cốt, cùng với dân tộc bước vào cuộc trường chinh đấu tranh thống nhất nước nhà. Để Quân đội hoàn thành nhiệm vụ, Đảng xác định “xây dựng quân đội thường trực tiến lên chính quy và hiện đại”, “là lực lượng trụ cột của Nhà nước để bảo vệ độc lập của Tổ quốc, bảo vệ công cuộc lao động hòa bình của nhân dân ở miền Bắc, đồng thời là hậu thuẫn vững chắc của cuộc đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà”.

Thực hiện chủ trương của Đảng, các binh chủng kỹ thuật được ra đời, đưa Quân đội Nhân dân Việt Nam từ đội quân đơn thuần bộ binh tổ chức không thống nhất, trang bị thiếu thốn trở thành quân đội chính quy, tương đối hiện đại; được giáo dục, rèn luyện bản chất cách mạng, nêu cao ý chí chiến công, được huấn luyện kỹ chiến thuật thành thạo, sẵn sàng đương đầu với đế quốc Mỹ, kẻ thù có tiềm lực kinh tế, quân sự hàng đầu thế giới.

Với tinh thần, ý chí tiến công, “chân trần, chí thép”, chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam đã anh dũng kiên cường chiến đấu, làm nên chiến thắng đập tan chiến thuật “trực thăng vận, thiết xa vận” của đế quốc Mỹ, lập nên thắng lợi Ấp Bắc, Bình Giã, Đồng Xoài,… làm phá sản chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, buộc Mỹ phải đổ quân trực tiếp tham chiến ở miền Nam. Trong cuộc đụng đầu lịch sử mà cả thế giới đầy e ngại, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã phát huy tinh thần, ý chí tiến công “tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà diệt”, “bám lấy thắt lưng Mỹ mà đánh”, lập nên những trận đầu thắng đế quốc Mỹ tại Núi Thành, Vạn Tường, đập tan hai cuộc phản công chiến lược mùa khô 1965 – 1966, 1966 – 1967 của Mỹ – ngụy, tiến tới mở đòn tiến công táo bạo đánh thẳng vào hang ổ kẻ thù, làm nên thắng lợi Xuân Mậu Thân 1968, buộc Mỹ phải ngồi vào bàn thương lượng tại Paris. Tiếp đó, đánh bại Mỹ trên chiến trường ba nước Đông Dương trong năm 1971, mở cuộc tiến công chiến lược trên toàn miền Nam năm 1972; đồng thời, đánh thắng chiến tranh phá hoại lần thứ 2 bằng không quân của đế quốc Mỹ, hạ gục uy danh “pháo đài B52” – niềm kiêu hãnh của không quân chiến lược Hoa Kỳ, lập nên trận “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12/1972, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân về nước.

Để sớm kết thúc chiến tranh, Bộ Chính trị quyết định thành lập các quân đoàn, đánh dấu bước trưởng thành về quy mô tổ chức lực lượng và thay đổi về chất, tạo ra lực mới để cho Quân đội ta cùng toàn dân mở cuộc tiến công nổi dậy mùa Xuân 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất non sông, hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Vừa chiến đấu vừa xây dựng, quân đội mang danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ”, càng đánh càng mạnh, càng đánh càng trưởng thành, hoàn thành trọng trách nòng cốt cho toàn dân kháng chiến, đánh thắng hai đội quân xâm lược nhà nghề của Pháp và Mỹ, giữ vững độc lập, tự do cho Tổ quốc, trở thành niềm tin, niềm tự hào của dân tộc, biểu tượng của sức mạnh chiến thắng của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Bước ra từ cuộc trường chinh 30 năm đấu tranh giải phóng dân tộc, những người lính làm nên chiến thắng, dạn dày kinh nghiệm chiến trường nhanh chóng bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ tái thiết đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, từ “vượt nắng, thắng mưa” trên thao trường chuyển sang vượt khó khăn, thách thức, giành lấy thắng lợi trên mặt trận mới như góp phần nhanh chóng khôi phục tuyến đường sắt Bắc – Nam; khai hoang xây dựng các vùng kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, phát triển các nông trường, lâm trường quốc doanh trên các vùng chiến lược, xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi, thủy điện, dầu khí,…

Những người tiếp tục cầm súng đẩy mạnh huấn luyện, xây dựng chính quy, bố trí thế trận cho phù hợp với tình hình mới. Các đơn vị đứng chân trên các vùng giải phóng góp phần đắc lực củng cố chính quyền cách mạng, xây dựng lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang địa phương, phối hợp giữ vững an ninh, trật tự địa bàn trước sự tấn công của mọi thế lực thù địch và kế hoạch hậu chiến nham hiểm của kẻ thù, đồng thời, đẩy mạnh rà phá bom mìn, bảo đảm an toàn cho Nhân dân lao động sản xuất. Khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần anh dũng, cùng với các lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội ta đã giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và chiến đấu giữ vững biên cương phía Bắc, chủ quyền biển, đảo và hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, cứu nhân dân Campuchia thóat khỏi họa diệt chủng. Quá trình thực hiện nghĩa vụ quốc tế, những người lính “Bộ đội Cụ Hồ” còn có thêm tên gọi “Đội quân nhà Phật” thật trìu mến và thân thương, xuất phát từ tình cảm chân thành của những con người đất nước Chùa Tháp vừa thóat khỏi chế độ độc tài của bọn phản động Polpot – Iêngxary.

Hòa nhịp cùng với tiến trình đổi mới của đất nước, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã ra sức rèn luyện, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, duy trì và thực hiện tốt công tác sẵn sàng chiến đấu, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hành động phá hoại của các thế lực thù địch, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ và thành quả cách mạng của Nhân dân. Góp phần dựng xây đất nước, nhiều đơn vị làm kinh tế như Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel), Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn (SNP), Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội (MB Bank),… đã khẳng định vị trí trên thương trường, giải quyết việc làm cho hàng trăm ngàn lao động, đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước, góp phần củng cố vững chắc kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế.

Đồng thời, lực lượng Quân đội Nhân dân tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tham gia xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế – xã hội, giúp dân xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; phối hợp với lực lượng công an góp phần ổn định và xây dựng địa bàn, củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” “vì nhân dân quên mình” lại nổi bật trong công tác cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa. Đặc biệt, trong đại dịch Covid-19, những người lính “Bộ đội Cụ Hồ” đã quên mình vì Nhân dân, căng sức bảo vệ biên giới, nhường doanh trại cho Nhân dân giãn cách, cách ly; đi từng nhà phục vụ Nhân dân vô điều kiện, để lại hình ảnh đẹp, niềm tin trong Nhân dân.

Thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, Quân đội Nhân dân đã triển khai, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ quá trình hội nhập quốc tế, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”. Thành công trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã khẳng định “Bộ đội Cụ Hồ” không chỉ là những người cầm súng thuần túy. Từ khi mới ra đời, Quân đội nhân dân Việt Nam đã được xác định nhiệm vụ là đội quân chiến đấu, đội quân sản xuất, đội quân công tác. Gan dạ và dũng cảm, mưu trí và sáng tạo, tự lực và tự cường, kiên nhẫn và nhiệt tình, quyết chiến đấu giành chiến thắng luôn luôn là những truyền thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, những con người được đào luyện vì Tổ quốc, vì Nhân dân, trở thành niềm tin, biểu tượng sức mạnh chiến thắng của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực, nhất là tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; song, hoà bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Nhân dân ta có bước phát triển mới, yêu cầu cao; bên cạnh thuận lợi là cơ bản, cũng đan xen không ít khó khăn, thách thức, nhất là những tác động của mặt trái kinh tế thị trường đến tâm lý, tình cảm, niềm tin và lối sống của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội; các thế lực thù địch đẩy mạnh hoạt động “diễn biến hoà bình”, “phi chính trị hóa” quân đội với những âm mưu, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt nhằm tách Quân đội ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, nhất là trong thời điểm chuẩn bị đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Chúng ra sức tuyên truyền lôi kéo, nhằm làm cho cán bộ, chiến sĩ xa rời mục tiêu lý tưởng chiến đấu, giảm sút niềm tin vào Đảng, chế độ. Cùng với đó, thông qua các cuộc xung đột vũ trang gần đây trên thế giới như: Nga – Ukraine, Israel – Hamas,… đã phản ánh một thực tế là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với 3 trụ cột là công nghệ số, công nghệ sinh học, vật lý và tự động hóa đã được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự làm xuất hiện nhiều loại vũ khí công nghệ tiên tiến, thông minh, độ chính xác cao, các thiết bị tấn công không người lái (trên không, trên biển, trên bộ,…) được các bên coi trọng nghiên cứu, phát triển, sử dụng nhằm làm thay đổi phương thức, thủ đoạn chiến tranh.

Bối cảnh đó đặt ra yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị càng phải được coi trọng, trở thành vấn đề vừa cơ bản, vừa cấp bách góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội Nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc “từ sớm, từ xa” trong mọi tình huống. Do vậy, cần quan tâm đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho bộ đội; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ vừa “hồng”, vừa “chuyên” đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới; nâng cao chất lượng tuyển quân, tuyển sinh quân sự, chất lượng giáo dục, đào tạo, huấn luyện ở các đơn vị và các học viện, nhà trường Quân đội để cung cấp nguồn lực chất lượng cao cho sự nghiệp xây dựng Quân đội; chăm lo xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh; thực hiện đồng bộ các giải pháp để thu hút và trọng dụng nhân tài cống hiến cho Quân đội; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; âm mưu, hoạt động “diễn biến hoà bình”, “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch.

Có thể khẳng định rằng, hiếm có một dân tộc nào mà trải qua những thử thách lịch sử, lực lượng quân đội vẫn một mực trung thành, kiên định đến cùng mục tiêu lý tưởng cách mạng, là chỗ dựa hết sức tin cậy và vững chắc cho chế độ như Quân đội Nhân dân Việt Nam. Hiếm có một dân tộc nào mà hình ảnh người lính lại được toàn dân coi đó là một hình mẫu của con người trong thời đại mới, để hết lòng tin yêu, quý trọng, động viên mọi thế hệ con cháu kế tiếp và noi theo gương sáng của “Bộ đội Cụ Hồ”. Từ tôn vinh của Nhân dân, được Nhân dân tin yêu, để xứng đáng với mong mỏi của Nhân dân, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ của Quân đội nhân dân Việt Nam trải qua rèn luyện, chiến đấu, hy sinh, cống hiến đã tạo thành biểu tượng niềm tin chiến thắng cho đội quân cách mạng do Đảng và Bác Hồ sáng lập, chiến đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Nhân dân. Giữ gìn và phát huy hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” không chỉ là nhiệm vụ thiêng liêng của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân, mà đó là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, bởi “Bộ đội Cụ Hồ” là một giá trị văn hóa được hình thành trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, là lý tưởng, mục tiêu chiến đấu giành chiến thắng của cả dân tộc được hiện thân ở cán bộ, chiến sĩ của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng, là biểu tượng của sức mạnh, là niềm tin chiến thắng không chỉ riêng của Quân đội mà của cả Nhân dân Việt Nam.

Trải qua 80 năm không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, với vai trò quan trọng trong bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế đã được chứng minh, Quân đội Nhân dân Việt Nam không chỉ là lực lượng nòng cốt giữ vững hòa bình, ổn định, mà còn là điểm tựa vững chắc đưa đất nước tiến vào Kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, tự hào khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.