(LĐ online) – Tối 22/9, tại Khu Biệt điện Trần Lệ Xuân (số 2 Yết Kiêu, Phường 5, Đà Lạt), Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV đã khai mạc Không gian triển lãm Mộc bản Triều Nguyễn “Hành trình Di sản trong thời đại số”.
 |
| Tái hiện quá trình tạo tác, phục chế, lưu trữ và phát huy giá trị Mộc bản Triều Nguyễn |
Tham dự có ông Nguyễn Duy Thăng – Thứ trưởng Bộ Nội vụ, ông Phạm S – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, lãnh đạo Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng 4, các trung tâm lưu trữ, Sở Nội vụ đến từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước cùng gần 200 đại biểu là chuyên gia, nhà nghiên cứu, cán bộ công tác trong lĩnh vực lưu trữ, văn hóa ở Trung ương và địa phương, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV tại TP Đà Lạt vinh dự là nơi bảo quản khối tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn, tư liệu thế giới, một loại hình tài liệu lưu trữ đặc biệt quý hiếm trong kho tàng lịch sử, văn hóa Việt Nam, được UNESCO ghi danh vào Chương trình Ký ức thế giới vào ngày 31/7/2009.
Khối tài liệu gồm 33.971 tấm, là nguồn tư liệu tin cậy, còn khá nguyên vẹn để khảo cứu, đối chiếu, phục vụ cho việc nghiên cứu lịch sử Việt Nam.
Với mục tiêu bảo tồn, phát huy giá trị khối mộc bản này, bên cạnh các hình thức truyền thống, Trung tâm đã từng bước đổi mới và mở rộng hình thức quảng bá, giới thiệu đến công chúng trong và ngoài nước thông qua việc ứng dụng công nghệ số.
 |
| Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng phát biểu khai mạc |
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng khẳng định: “Mộc bản triều Nguyễn là tài liệu hết sức quý giá, có giá trị đặc biệt trong kho tàng lịch sử Việt Nam chứa đựng mọi hoạt động của vương triều Nguyễn, những chính văn, chính sử được khắc ghi, qua đó khái quát cả quá trình lịch sử Việt Nam từ buổi đầu sơ khai cho đến thế kỷ XX.
Đó là những bộ quốc sử Việt Nam, để chúng ta có thể tìm hiểu cội nguồn dân tộc, văn hóa truyền thống của dân tộc. Với sự đặc biệt của chất liệu, nội dung, hình thức, nghệ thuật thể hiện thì Mộc bản Triều Nguyễn là tài liệu quý báu đã được UNESCO vinh danh là di sản tư liệu thế giới đầu tiên của Việt Nam. Đây là vinh dự cũng là trách nhiệm nặng nề của những người làm công tác lưu trữ.
 |
| TS. Phạm S – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng phát biểu chào mừng |
Trong thời gian qua, Bộ Nội vụ đã chỉ đạo Cục Văn thư lưu trữ và các trung tâm lưu trữ quốc gia phải không ngừng phát huy các giá trị của tài liệu lưu trữ.
Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đã có rất nhiều hoạt động phong phú sáng tạo, trong đó Không gian “Hành trình di sản trong thời đại số” là hoạt động hiện thực hóa đề án “Bảo quản và phát huy giá trị tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn” do Chính phủ phê duyệt từ năm 2016.
Ngay từ những buổi đầu đến thăm Trung tâm lưu trữ Quốc gia IV tôi đã rất ấn tượng trước sự sắp xếp tài liệu khoa học bài bản, tinh thần làm việc tận tụy, cẩn trọng, đưa đến công chúng tài liệu lưu trữ một cách dễ tiếp cận, dễ hiểu.
 |
| Cắt băng khai mạc triển lãm |
Triển lãm hôm nay, đã vươn lên tầm mới, sử dụng công nghệ số để tái hiện lại lịch sử một cách sống động, qua đó người xem hiểu cặn kẽ quá trình hình thành Mộc bản, quy trình biên soạn, khắc ghi Mộc bản, những nội dung trên Mộc bản thể hiện qua công nghệ số, công chúng tiếp cận nguyên bản. Vừa kết hợp giữa truyền thống với hiện đại để phát huy giá trị tài liệu lưu trữ, để hiểu giá trị và cùng nhau gìn giữ.
Tôi đánh giá cao tinh thần cố gắng của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đã có nhiều sáng tạo, tìm tòi trong việc phát huy giá trị tài liệu, đưa tài liệu lưu trữ đến công chúng, quảng bá hình ảnh, truyền thống lịch sử để các thế hệ tiếp nối trân trọng giá trị quá khứ”.
 |
| Đại biểu tham quan không gian lưu trữ |
Triển lãm giới thiệu đến du khách không gian chuyển đổi số “Con đường di sản”, ở đó tài liệu Mộc bản được số hóa trên nền tảng kỹ thuật số; quá trình hình thành, tạo tác, giá trị lịch sử của Mộc bản được tái hiện sống động dễ hiểu. Dưới sự hỗ trợ của công nghệ, Mộc bản đã mang một diện mạo mới, có hồn, có sức hút mạnh mẽ.
Tham quan không gian, lần đầu tiên, tại một Trung tâm Lưu trữ quốc gia, công chúng được trải nghiệm ứng dụng Hologram để hiểu về câu chuyện Mộc bản bằng tranh cát, công nghệ 3D Mapping để xem quy trình biên soạn và khắc in Mộc bản, sử dụng công nghệ thực tế ảo VR 360, quét mã QR Code để xem thông tin trưng bày…
 |
| Tọa đàm Chuyển đổi số trong phát huy giá trị tài liệu lưu trữ |
Việc chuyển đổi từ tư liệu truyền thống sang tư liệu số là một bước tiến mới. Việc xây dựng hệ thống cở sở dữ liệu quy mô, các hoạt động đẩy mạnh việc công bố, tuyên truyền, triển lãm tài liệu lưu trữ trên môi trường mạng, việc ứng dụng các công nghệ mới nhất đã làm cho Lưu trữ Việt Nam tự hào trở thành một trong những nền lưu trữ tiên tiến trên thế giới.
 |
| Tham quan Con đường di sản số hóa |
Tọa đàm “Chuyển đổi số trong phát huy giá trị tài liệu lưu trữ” trao đổi với 4 nhà quản lý và các chuyên gia trong lĩnh vực lưu trữ và công nghệ đã cho thấy những nỗ lực cố gắng của đội ngũ cán bộ làm công tác lưu trữ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn; hiệu quả của việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại; định hướng đưa Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn, gần gũi và bổ ích của khách du lịch, các chuyên gia trong và ngoài nước, đặc biệt là thế hệ trẻ khi đặt chân đến thành phố Đà Lạt. Qua đó thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác bảo quản và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ cho các tỉnh thành trên cả nước.
