Lạm thu, ‘quỹ lớp’ gây buồn phiền

Nhiều cán bộ quản lý bị phê bình, kỷ luật vì để xảy ra lạm thu

Ngày 19.12.2023, Văn phòng UBND H.Khoái Châu (Hưng Yên) cho biết huyện này đã ký quyết định về việc kỷ luật viên chức quản lý đối với bà Phạm Thị Mai, Hiệu trưởng Trường tiểu học Đông Kết, bằng hình thức cách chức.

Báo Thanh Niên từng đăng tải bài viết về việc bà Phạm Thị Mai, Hiệu trưởng Trường tiểu học Đông Kết, bị xem xét xử lý trách nhiệm vì lạm thu trong trường học.

Còn hồi đầu tháng 11.2023, theo thông tin từ Sở GD-ĐT tỉnh Hải Dương, sở này đã thành lập Hội đồng kỷ luật đối với ông Phạm Văn Hy, Hiệu trưởng Trường THPT Thanh Miện 3. Hội đồng đã đề xuất hình thức kỷ luật đối với ông Hy là khiển trách. Hồi tháng 9.2023, Báo Thanh Niên đã có nhiều bài viết phản ánh về dấu hiệu lạm thu đầu năm học 2023 – 2024 tại Trường THPT Thanh Miện 3. Theo đó, phụ huynh cho rằng các khoản thu tại lớp 10D là quá lớn, lên tới 8.715.000 đồng.

Tại khu vực TP.HCM, cuối tháng 9.2023, vụ việc gây xôn xao khi một lớp 1 của một trường tiểu học thu chi quỹ lớp hơn 313 triệu đồng (lớp có sĩ số 32 em, mỗi em đóng quỹ lớp đầu năm 10 triệu đồng, tiền sửa một phòng học hơn 220 triệu đồng và nhiều khoản chi không đúng quy định khác…).

Ngay sau đó, phòng GD-ĐT quận này đã có thông cáo báo chí về vụ việc thu quỹ lớp hơn 313 triệu đồng , khẳng định nhiều khoản thu chi sai quy định; phê bình hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm; yêu cầu trả lại tổng số tiền hơn 247 triệu đồng cho phụ huynh. Ngay trong đêm 28.9, sau khi có thông báo của phòng GD-ĐT quận, nhà trường đã tổ chức họp phụ huynh lớp 1 này, trả lại tiền cho tất cả phụ huynh.

Lạm thu, sao năm nào cũng nóng?

Vấn đề lạm thu trở thành chủ đề nóng trong năm qua, có những bài viết về lạm thu nhận được hàng trăm ý kiến của bạn đọc – phụ huynh qua các kênh của Báo Thanh Niên.

Dù về điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh, hướng dẫn vận động, quản lý, sử dụng kinh phí hoạt động ban đại diện cha mẹ học sinh, Bộ GD-ĐT đã có Thông tư 55 năm 2011. Bộ GD-ĐT cũng có Thông tư số 16 năm 2018 quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Các sở GD-ĐT các địa phương cũng có văn bản hướng dẫn các quận, huyện thực hiện. Trong các văn bản pháp luật đã quy định rõ quỹ đại diện cha mẹ học sinh không được chi vào khoản gì, nguyên tắc vận động quỹ đại diện cha mẹ học sinh ra sao, vận động tài trợ trên nguyên tắc gì…

Tuy nhiên, ở một số nơi, dưới chiếc áo “quỹ lớp”, “quỹ trường”, “quỹ ban đại diện cha mẹ học sinh lớp/trường”, nhiều khoản thu sai quy định vẫn khiến phụ huynh buồn phiền, bức xúc.

Sau khi Báo Thanh Niên và các cơ quan báo chí đồng loạt phản ánh tình trạng thu chi các khoản không đúng quy định, dấu hiệu lạm thu ở các đơn vị, hàng loạt địa phương có những động thái tích cực.

TP.HCM và nhiều địa phương trong cả nước đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm các công văn của Bộ GD-ĐT, chống lạm thu, tiếp tục chỉ đạo các địa phương theo dõi, giám sát việc thực hiện của những cơ sở giáo dục trên địa bàn, kịp thời xử lý nghiêm nếu có vấn đề phát sinh.

Chủ tịch TP.HCM chỉ đạo tuyệt đối không để xảy ra tình trạng lạm thu. Từ 16.10.2023 đến 16.11.2023, Sở GD-ĐT TP.HCM đã tiến hành thanh tra, kiểm tra các khoản thu trong trường học, giám sát công tác quản lý thu, chi đầu năm học tại các cơ sở giáo dục.

Bộ GD-ĐT đã công bố dự thảo Thông tư quy định về công khai trong hoạt động của các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân xin ý kiến góp ý các đơn vị, cá nhân. Theo dự thảo, về tình hình tài chính của cơ sở giáo dục thì cơ sở giáo dục công lập phải công khai các số liệu theo quy định của luật Ngân sách nhà nước và hướng dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Cơ sở giáo dục ngoài công lập phải công khai số liệu báo cáo tài chính hằng quý, năm và theo quy định của luật Kế toán, quy định của pháp luật có liên quan và hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo dự thảo trên, các khoản thu, mức thu với người học cũng phải công khai. Các khoản bao gồm học phí, lệ phí, tất cả các khoản thu và mức thu ngoài học phí, lệ phí trong năm học và dự kiến cho từng năm học tiếp theo của cấp học hoặc khóa học của cơ sở giáo dục…

Phụ huynh, học sinh, người dân cả nước đang hy vọng với sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ban, ngành, các địa phương, tình trạng lạm thu ở các đơn vị giáo dục không còn đến hẹn lại lo.