Hang Huổi Hiêm thuộc địa phận bản Pắc Pạ, xã Vàng San, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Hang Huổi Hiêm nằm trên thung lũng giữa những dãy núi đá vôi, hệ thống hang được bao bọc bởi khu rừng nguyên sinh và nương rẫy của bà con nhân dân. Hang nằm cách trung tâm xã Vàng San khoảng 3km, theo hướng đông nam, cách trung tâm huyện Mường Tè khoảng 12 km.
Xã Vàng San là một trong những nơi cư trú lâu đời của bà con dân tộc Thái, Mông, Mảng và Hà Nhì sinh sống, là thung lũng được hu hút bởi vẻ đẹp bí ẩn trong đó có hang Huổi Hiêm thuộc bản Pắc Pạ. Hang Huổi Hiêm nằm trong khu vực cư trú lâu đời của bà con dân tộc Thái, mang giá trị văn hóa và ý nghĩa tiêu biểu riêng .Thắng cảnh hang Huổi Hiêm nằm trong dãy núi đá vôi được nhân dân địa phương đặt tên là “Huổi Hiêm” có nghĩa là khe có thuốc súng, hiện nay hang Huổi Hiêm vẫn giữ được nguyên trạng yếu tố gốc cấu thành nên loại hình di tích danh lam thắng cảnh. Di tích là hang động tự nhiên do quá trình kiến tạo hàng triệu năm của vỏ trái đất được hình thành cùng với quá trình kiến tạo địa chất và dòng chảy của mạch nước ngầm trong lòng núi đã tạo nên kiệt tác của tự nhiên nơi đây.
Hang Huổi Hiêm nằm trong thung lũng kín đáo, hang động hiểm trở là một vị trí đắc địa, địch khó phát hiện là nơi trú ẩn của bà con nhân dân trong những năm 1978 -1979 khi cuộc chiến tranh biên giới Việt – Trung diễn ra ác liệt. Hang Huổi Hiêm đã được Đảng và nhân dân ta chọn làm nơi ẩn náu cho nhân dân vùng biên giới. Trong thời gian diễn ra cuộc chiến tranh biên giới hang Huổi Hiêm lúc đó được xem như là một ngôi nhà bằng đá rộng lớn và kiên cố, là chỗ trú ẩn và đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản cho nhân dân trong cuộc chiến tranh biên giới 1979.
Với những ưu đãi của thiên nhiên, ý nghĩa lịch sử cùng với ý thức của người dân, hang Huổi Hiêm đến nay vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, trong tương lai nơi đây sẽ trở thành tuyến du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghiên cứu, giải trí và liên kết phát triển du lịch giữa các điểm di tích trên địa bàn huyện Mường Tè, phù hợp với các hình thức du lịch trải nghiệm, khám phá của du khách trong và ngoài nước
Nguồn: https://svhttdl.laichau.gov.vn/tin-tuc-su-kien/kinh-te-chinh-tri/hang-huoi-hiem-xa-vang-san-huyen-muong-te-tinh-lai-chau-duoc-xep-hang-di-tich-cap-tinh..html
