Đảng bộ tỉnh Lai Châu tăng cường xây dựng Đảng về đạo đức

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến công tác xây dựng Đảng về đạo đức, Người luôn chú trọng việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên. Trong tác phẩm Đường Kách Mệnh, Người xác định tư cách một người kách mệnh: “Tự mình phải: Cần kiệm. Hòa mà không tư. Cả quyết sửa lỗi mình. Cẩn thận mà không nhút nhát. Hay hỏi. Nhẫn nại (chịu khó). Hay nghiên cứu, xem xét. Vị công vong tư. Không hiếu danh, không kiêu ngạo. Nói thì phải làm. Giữ chủ nghĩa cho vững. Hy sinh. Ít lòng tham muốn về vật chất. Bí mật. Đối người phải: Với từng người thì khoan thứ. Với đoàn thể thì nghiêm. Có lòng bày vẽ cho người. Trực mà không táo bạo. Hay xem xét người. Làm việc phải: Xem xét hoàn cảnh kỹ càng. Quyết đoán. Dũng cảm. Phục tùng đoàn thể”. Ngày 18/1/1949, trong bài bế mạc Hội nghị cán bộ của Đảng lần thứ 6, Bác nói: “… Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “Cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức”. Năm 1960, trong bài phát biểu tại Lễ Kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”([1]). Trước khi về với thế giới người hiền, trong bản Di chúc thiêng liêng, Bác căn dặn “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư”.

Đảng ta vận dụng sáng tạo quan điểm xây dựng Đảng về đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh và luôn có sự bổ sung, phát triển. Năm 1976, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng, Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng, kiểm điểm công tác xây dựng Đảng trong 16 năm qua (1960 – 1976), Đảng ta rút ra phương châm thứ nhất là, “phải xây dựng Đảng vững mạnh về cả ba mặt: chính trị, tư tưởng và tổ chức”. Đến Đại hội XII (năm 2016), xây dựng Đảng về đạo đức được xác định là một thành tố cụ thể “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”. Đại hội XIII của Đảng (năm 2021) xác định nhiệm vụ “trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”; đối với xây dựng Đảng về đạo đức, nhấn mạnh việc nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, thực hiện thường xuyên, sâu, rộng, có hiệu quả việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị; thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu…

Cấp ủy, chính quyền các cấp luôn quan tâm, kịp thời biểu dương, khen thưởng, lan tỏa điển hình tiêu biểu trong học tập và làm theo Bác.

Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng Đảng về đạo đức, Đảng bộ tỉnh luôn vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh qua các thời kỳ lịch sử, nhất là từ khi thực hiện đường lối đổi mới của Đảng từ năm 1986 đến nay. Từ Đại hội XIII Đảng bộ tỉnh trở về trước, công tác xây dựng Đảng về đạo đức được xác định chung trong nhiệm vụ xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị; đến Đại hội XIV đã được xác định cụ thể: Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức. Tỉnh ủy cụ thể hoá các chủ trương, nghị quyết của Trung ương Đảng về xây dựng Đảng về đạo đức thành chương trình hành động, kế hoạch để quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện, trong đó, giải pháp cơ bản, quan trọng nhất là việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng Đảng và thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Với sự thống nhất về tư tưởng và hành động của các cấp ủy, chính quyền và cán bộ, đảng viên, công tác xây dựng Đảng về đạo đức của Đảng bộ tỉnh đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đó là:  

Cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức và đề cao trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức được chỉ đạo trong nghị quyết các kỳ đại hội, trong đó nhấn mạnh việc tự giác tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên. Cùng với thực hiện các tiêu chuẩn cán bộ, công chức, viên chức trong các bộ Luật (Luật Cán bộ, công chức; Luật Giáo dục…), các quy định về những điều Đảng viên không được làm, các cấp uỷ, cơ quan, đơn vị xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ để cán bộ, đảng viên gương mẫu thực hiện, Nhân dân giám sát; đẩy mạnh công tác quản lý, đánh giá đảng viên theo Quy định số 109-QĐ/TW, ngày 03/01/2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác kiểm tra của tổ chức đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Chú trọng nhận diện, phát hiện 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gắn với thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ việc kiểm điểm tập thể, cá nhân hằng năm. Các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, hưởng ứng phong trào thi đua thực hiện văn hoá công sở… Hầu hết cán bộ, đảng viên thực hiện cam kết tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức sát với chức trách, nhiệm vụ được giao, có lối sống giản dị, trong sáng, hết lòng hết sức phục vụ Nhân dân.

Chỉ đạo thực hiện nghiêm trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên theo Quy định 101-QĐ/TW, ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định 55-QĐ/TW, ngày 19/12/2016 của Ban Bí thư về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định 37-QĐ/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm… 100% cán bộ, đảng viên xây dựng và thực hiện kế hoạch cá nhân học tập và làm theo Bác, trong đó người đứng đầu xác định từ 1-2 việc nêu gương, thể hiện quyết tâm, tinh thần đổi mới, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, đoàn thể gương mẫu đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chủ động đối thoại, giải quyết kiến nghị, những vấn đề cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và Nhân dân quan tâm, được Nhân dân đồng tình ủng hộ.

Tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng, nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện và thực hành đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, “lợi ích nhóm”, những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ cho cán bộ, đảng viên bằng nhiều hình thức. Tập trung vào nâng cao chất lượng nghiên cứu, học tập, quán triệt chủ trương, nghị quyết của Đảng; các buổi sinh hoạt chi bộ, cơ quan, đoàn thể, sinh hoạt chuyên đề; công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị; triển khai thực hiện các nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Đảng gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Bước đầu thực hiện tốt chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, luôn nỗ lực hành động vì lợi ích chung… Qua đó, xây dựng lực lượng nòng cốt cách mạng của Đảng bộ tỉnh là đội ngũ cán bộ các cấp “trong sạch, vững mạnh”, có lý tưởng cách mạng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, có năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh mang lại kết quả rõ nét trong xây dựng Đảng về đạo đức. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức học tập, quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện các chỉ thị, kết luận của Bộ Chính trị về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phù hợp với nhiệm vụ chính trị từng giai đoạn, được Nhân dân quan tâm hưởng ứng, trở thành các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong Đảng bộ. Thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW, ngày 07/11/2006 của Bộ Chính trị (khóa X) về cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, các cấp ủy tổ chức tốt việc học tập các chuyên đề về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; nhiều nơi xây dựng các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ. Thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay và quy định về những điều đảng viên không được làm; quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp… Các cấp ủy kết hợp việc học tập chuyên đề hằng năm với rà soát, bổ sung chuẩn mực đạo đức, đăng ký nội dung làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể. Chỉ đạo đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị; gắn với thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tăng cường thực hiện các giải pháp đấu tranh ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên; kịp thời phát hiện, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, cổ vũ, động viên các điển hình tiên tiến, góp phần tích cực thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW gắn với thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nghị quyết đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và các nghị quyết Trung ương về xây dựng Đảng; chỉ đạo thực hiện nghiêm cả ba khâu học tập, làm theo và nêu gương bằng những việc làm cụ thể, thiết thực; triển khai nhiệm vụ đột phá, xây dựng mô hình tiêu biểu cơ bản sát với tình hình thực tiễn; các cấp ủy, cơ quan, đơn vị rà soát, xây dựng và thực hiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tích cực tuyên truyền, biểu dương, khen thưởng, lan toả điển hình tiêu biểu đến đông đảo quần chúng nhân dân. Việc học tập, làm theo đã thực chất, hiệu quả hơn, trở thành công việc thường xuyên, nền nếp, tự giác của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị và mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, quần chúng Nhân dân.

Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng dần đi vào nền nếp, chất lượng được nâng lên. Trong 5 năm 1986 – 1990, có 17.293 lượt đảng viên được kiểm tra chấp hành Điều lệ Đảng, trong đó: Chấp hành tốt 85,1%; chấp hành chưa tốt 6,39%; có vi phạm 8,45%; xử lý kỷ luật 1.248 cán bộ đảng viên (76,2% số vi phạm; trong đó khai trừ và đưa ra khỏi Đảng 452 người), chủ yếu do làm sai chính sách pháp luật và vi phạm nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng. Giai đoạn 2001 – 2005, tập trung lãnh đạo kiểm tra thực hiện các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình dự án đầu tư phát triển kinh tế – xã hội, gắn với thực hiện cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng. Giai đoạn 2006 – 2023, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã kiểm tra, giám sát 15.932 tổ chức và 40.607 đảng viên. Giai đoạn 2015 – 2023, kỷ luật 4 tổ chức, 1.515 đảng viên vi phạm. Thực hiện đồng bộ kỷ luật Đảng với kỷ luật hành chính. Qua đó, kỷ cương, kỷ luật, đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ được giữ vững, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng Đảng về đạo đức của Đảng bộ tỉnh vẫn còn một số hạn chế cần tập trung khắc phục, như: Một số đơn vị, địa phương chưa quyết liệt trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng Đảng gắn với các chỉ thị, kết luận của Bộ Chính trị về học tập và làm theo Bác; chậm phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Một số cán bộ, đảng viên, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm trách nhiệm nêu gương, còn có cán bộ, đảng viên, trong đó có cấp ủy viên vi phạm kỷ luật; việc khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được chỉ ra sau kiểm điểm chưa rõ nét. Nguyên nhân chủ yếu do nhận thức của một số cấp ủy cơ sở, một bộ phận cán bộ, đảng viên về vai trò, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng về đạo đức còn hạn chế, chưa giữ được bản lĩnh trước cám dỗ của tiền bạc, danh vọng; một bộ phận cán bộ, nhất là cán bộ cấp cơ sở còn hạn chế về trình độ, khả năng tổ chức thực hiện nhiệm vụ.

Đảng ta luôn khẳng định xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, trong đó nhấn mạnh về xây dựng đạo đức trong Đảng. Trong bối cảnh có nhiều yếu tố tác động đến công tác xây dựng Đảng về đạo đức trong tình hình mới, để tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng đạo đức, Đảng bộ tỉnh cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng. Quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, về những điều đảng viên không được làm; Nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Nghị quyết về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị; nghị quyết đại hội đảng các cấp. Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên; giáo dục về danh dự, lòng tự trọng; làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình, luôn vững vàng trước khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng. Quyết tâm ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; thực hiện quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới. Thực hiện hiệu quả kế hoạch cá nhân thực hiện Kết luận số 01-KL/TW gắn với Kết luận số 21-KL/TW và bản cam kết tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống.

Hai là, Thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý. Chú trọng phát hiện, biểu dương, lan tỏa rộng rãi những “tấm gương sáng”, những “mẫu mực” trong đạo đức, lối sống, phong cách làm việc và những cống hiến cho quê hương, đất nước của những người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và cán bộ, đảng viên tới Nhân dân nhằm tạo nên tác động tích cực, trực tiếp khơi dậy việc “noi gương”, củng cố niềm tin của Nhân dân với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; đồng thời, tăng cường đấu tranh chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức.

Ba là, Nâng cao chất lượng kiểm điểm, tự phê bình và phê bình hằng năm; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục hiệu quả, tạo chuyển biến rõ nét khắc phục hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm. Tăng cường kiểm tra, giám sát giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội và Nhân dân trong giám sát cán bộ, đảng viên thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và quy định trách nhiệm nêu gương./.

[1] Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb CTQG-ST, H.2011, tr.403