Các tuyến đường cao tốc trong mạng lưới giao thông ngày càng gia tăng, góp phần gia tăng kết nối giữa các tỉnh thành, tạo điều kiện thuận lợi trong việc đi lại. Tuy nhiên, thực tế cũng có không ít vụ tai nạn giao thông xảy ra trên đường cao tốc, nguyên nhân xuất phát từ việc thiếu kỹ năng, kinh nghiệm xử lý của một bộ phận tài xế khi lái xe trên đường cao tốc.
Vì vậy, bên cạnh tuân thủ luật giao thông, việc trau dồi thêm kỹ năng, kiến thức là những điều cần thiết giúp lái xe an toàn khi điều khiển ô tô trong lưu thông trên đường cao tốc, nhất là trong những ngày Tết khi lượng phương tiện tăng cao.
Chọn làn đường phù hợp
Đường cao tốc thường có nhiều làn xe, mỗi làn đường sẽ có ưu nhược điểm riêng. Tùy thuộc vào loại xe, tốc độ và kỹ năng xử lý của người lái để chọn làn đường phù hợp.
Ông Nguyễn Văn Thuận, giáo viên dạy lái xe Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Đông Đô cho biết, với làn đường cao tốc sát tim đường, tài xế có thể điều khiển xe di chuyển với tốc độ tối đa cho phép. Tuy nhiên, không chiếm làn đường bên trái, khi xe không chạy đủ vận tốc tối đa thì không chiếm làn trái, sẽ gây ức chế cho các xe muốn vượt. Nhớ: đi nhanh hơn về bên trái và chậm hơn về bên phải.
Làn đường khẩn cấp trên cao tốc là làn ngoài cùng bên phải. Làn đường này thường hẹp hơn những làn đường khác và tách biệt bằng vạch liền. Làn dừng khẩn cấp trên cao tốc dành cho những xe gặp sự đỗ lại để chờ xe cứu hộ. Trong trường hợp xe gặp sự cố, nếu muốn dừng vào làn khẩn cấp, người lái cần bật đèn cảnh báo nguy hiểm, sau đó quan sát các xe di chuyển phía sau, tuần tự chuyển từng làn một cho đến khi vào làn dừng khẩn cấp.
Lái xe đúng tốc độ, giữ khoảng cách an toàn
Quy định về tốc độ trên cao tốc thường sẽ có biển báo tốc độ tối đa và tốc độ tối thiểu. Biển báo tốc độ tối đa trên đường cao tốc là biển màu trắng, viền đỏ, chữ đen, thông thường tốc độ tối đa trên đường cao tốc theo quy định thường không quá 120 km/giờ. Biển báo tốc độ tối thiểu là biển màu xanh, chữ trắng, thường quy định tốc độ tối thiểu từ 50 – 60 km/giờ.
Ông Nguyễn Văn Thuận, giáo viên dạy lái xe Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Đông Đô khuyến cáo, người lái cần theo dõi các biển báo chỉ dẫn, đặc biệt là biển báo tốc độ trên mỗi đoạn đường để lái xe đúng tốc độ cho phép.
Bên cạnh việc tuân thủ tốc độ, khi lái xe trên đường cao tốc, các tài xế nên chú ý giữ khoảng cách an toàn với các xe đi phía trước. Đây là yếu tố quan trọng giúp lái xe xử lý các tình huống bất ngờ từ phía trước, tránh va chạm. Trên đường cao tốc thường có biển báo quy định cự ly tối thiểu giữa hai xe.
Nếu lái xe với tốc độ 60 km/giờ, khoảng cách an toàn tối thiểu với xe phía trước khoảng 35 mét. Từ 60 – 80 km/giờ, khoảng cách an toàn tối thiểu khoảng 55 mét. Tốc độ 80 đến dưới 100 km/giờ, cần giữ khoảng cách an toàn tối thiểu là 70 mét và từ 100 đến dưới 120 km/giờ, khoảng cách an toàn tối thiểu với xe phía trước khoảng 100 mét.
Quan sát, đủ điều kiện mới chuyển làn
Một trong những yếu tố quan trọng giúp các tài xế lái xe an toàn trên đường cao tốc là việc chú ý quan sát, chuyển làn. Theo ông Thuận, trước khi chuyển làn đường, lái xe cần quan sát kỹ phía trước. Nếu đủ điều kiện an toàn hãy bật đèn xi-nhan, quan sát và thực hiện chuyển làn đường. Khi chuyển làn, tốc độ tăng, giảm hay giữ nguyên sẽ tùy vào tình hình thực tế, tốc độ quy định của làn mới đường vừa nhập vào.
Tuyệt đối không nên chuyển làn liên tiếp, bởi điều này sẽ gây nguy hiểm cho chính bạn và các phương tiện cùng lưu thông trên đường cao tốc. Bên cạnh đó, lái xe cũng không nên chuyển làn khi đến gần điểm rẽ.
Vượt xe khác thế nào?
Với kỹ năng này, ông Nguyễn Văn Thuận, giáo viên dạy lái xe Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Đông Đô cho hay, khi vượt xe phía trước thường có hai trường hợp: vượt xe cùng làn và vượt xe khác làn. Nếu muốn vượt xe khác làn nên chạy xe đến vị trí sao cho hình ảnh xe lọt vào tầm nhìn gương chiếu hậu của xe phía trước. Giữ tốc độ sau đó phát tín hiệu nháy đèn, quan sát, nếu đảm bảo an toàn, tiếp tục tăng ga cho xe di chuyển trong giới hạn tốc độ cho phép để vượt xe phía trước.
Trường hợp vượt xe cùng làn cũng cần báo hiệu bằng còi kết hợp đèn xi-nhan. Sau khi báo tín hiệu, nếu xe phía trước không có tín hiệu gì, hãy chú ý quan sát, cho xe di chuyển và nhẹ nhàng đánh lái cho xe chuyển sang làn đường bên cạnh. Khi chạy ở làn bên cạnh, hãy tăng tốc đến khi tạo được khoảng cách an toàn, xe phía sau nằm gọn trong gương thì mới nhập về làn đường cũ.
Nhập làn cao tốc thế nào?
Ông Nguyễn Văn Thuận, giáo viên dạy lái xe Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Đông Đô cho biết, trước khi lái xe vào đường cao tốc, cần bật đèn xi-nhan để báo hiệu và xin đường.
Trên đường cao tốc thường sẽ có làn đường để cho các xe chuẩn bị nhập làn vào cao tốc. Khi đã vào làn đường này cần quan sát qua gương chiếu hậu. Nếu thấy có một dòng xe liên tục chạy ở làn đường mà lái xe muốn nhập vào thì nên chờ. Quan sát xung quanh, tìm khoảng trống an toàn và tăng tốc nhẹ để chuẩn bị nhập vào làn cao tốc. Khi nhập làn, cần phải quan sát di chuyển dứt khoát nhưng không nhập làn một cách quá đột ngột.
Liên quan đến việc 6 tuyến cao tốc 4 làn xe hạn chế vừa được nâng tốc độ tối đa lên 90km/h, Cục Đường bộ VN khuyến cáo, các phương tiện tham gia giao thông còn phải chấp hành Luật Giao thông đường bộ 2008 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ, đồng thời phải làm chủ tốc độ lưu thông và bảo đảm khoảng cách tối thiểu giữa hai xe đi trên cùng 1 làn đường cao tốc.