Lãi suất thấp, người dân bớt mối lo
Tại cuộc họp báo mới đây, Phó thống đốc Đào Minh Tú nêu trong năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần liên tục giảm lãi suất điều hành, với mức giảm 0,5-2%/năm. Trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao nhưng việc này đã tạo điều kiện để giảm mặt bằng lãi suất cho vay của thị trường.
Đến nay, lãi suất tiền gửi và cho vay mới của các ngân hàng thương mại đã giảm hơn 2%/năm so với cuối năm 2022. Ông Tú đánh giá lãi suất cho vay đang thấp nhất trong vòng 20 năm qua và nhiều ngân hàng thương mại cho biết lãi suất không thể thấp hơn được nữa.
Khảo sát cho thấy, lãi suất ưu đãi vay mua nhà ở thương mại tại các ngân hàng trong tháng 1/2024 thấp nhất từ 5,9%/năm cho các kỳ hạn ngắn. Khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi vào khoảng 8-13%/năm.
Ông Võ Hồng Thắng, Giám đốc mảng dịch vụ tư vấn và Phát triển dự án, DKRA Group, nói lãi suất cho vay đang ở mức thấp, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Các ngân hàng không khó về điều kiện cho vay mà chỉ chuẩn chỉnh lại vấn đề cho vay. Ông Thắng ủng hộ vấn đề này nhằm tránh sự nhiễu loạn và gây nợ xấu trên thị trường bất động sản.
Ông Phạm Anh Khôi, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế – Tài chính – Bất động sản Dat Xanh Services (DXS-FERI), cũng thừa nhận kể từ tháng 3/2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần giảm lãi suất điều hành.
Lãi suất huy động đã ở mức thấp nhất trong 1 thập kỷ, lãi suất cho vay mua bất động sản cũng hạ nhiệt, lãi suất sản xuất kinh doanh cũng được nới lỏng với nhiều ưu đãi. Những bước đi này rất quan trọng nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn với điều kiện thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, mặc dù lãi suất giảm nhưng dòng vốn vẫn chưa được khơi thông. Vào cuối năm 2023, tình trạng dư thừa vốn của các ngân hàng vẫn không thay đổi nhiều, việc tiếp cận nguồn vốn vay của doanh nghiệp và người dân vẫn rất khó khăn, bởi tiêu chuẩn cho vay của các ngân hàng có phần khắt khe hơn trước.
Ông Khôi kỳ vọng trong năm 2024, doanh nghiệp và người dân có thể dễ dàng tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất hợp lý, các giải pháp Chính phủ đề ra trước đó đã có đủ thời gian để phát huy hiệu quả. Khi lãi suất cho vay thả nổi về dưới 10% thì khả năng chi trả của người mua nhà mới quay trở lại.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc Batdongsan.com.vn, thì nhìn nhận, Ngân hàng Nhà nước có chỉ đạo giảm lãi suất 4 đợt trong năm 2023 thì khoảng hơn một năm sau, các ngân hàng thương mại mới có chính sách giảm cho vay thực tế. Khi đó, các gói vay hấp dẫn sẽ được tung ra, cộng với tín hiệu từ Fed (sẽ giảm lãi suất 3 lần trong năm 2024) thì rủi ro lãi suất với người mua nhà sẽ thấp hơn.
Lãi suất cho vay giảm tạo điều kiện cho người dân mua nhà (Ảnh: Gia An).
Ngoài lãi suất, thị trường cần thêm chất xúc tác
Một vấn đề khác mà ông Phạm Anh Khôi đề cập chính là nguồn cung cho người mua nhà, bên cạnh vấn đề lãi suất hợp lý. Tức là, người dân có nhu cầu mua nhà thì nguồn cung phải đáp ứng, cung – cầu gặp nhau thì vấn đề lãi suất mới phát huy tác dụng.
Ngoài nguồn cung, giá nhà trong nhiều năm qua cũng đã tăng cao, vượt quá khả năng chi trả của người dân. Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, giá chung cư cuối năm 2023 tại Hà Nội tăng 14% so với năm trước, còn tại TPHCM đã tăng liên tiếp 19 quý.
Còn theo báo cáo của Savills, giá chung cư đã tăng 77% trong 4 năm gần đây. Việc tìm kiếm một dự án khoảng 30 triệu đồng/m2 ở Hà Nội hay TPHCM là điều cực kỳ khó khăn.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA), cũng kiến nghị các doanh nghiệp cơ cấu lại sản phẩm nhà ở hướng về nhu cầu ở thực, phát triển nhà ở vừa túi tiền phù hợp nhu cầu người dân – phân khúc mà thị trường thiếu vắng suốt 3 năm qua. Đồng thời, doanh nghiệp cũng nên tính toán phương án giảm giá nhà trong bối cảnh hiện tại.
Hiệp hội đề nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tập trung tháo gỡ các vướng mắc pháp lý để tăng nguồn cung trên thị trường, góp phần bình ổn giá nhà.
Các chuyên gia của Dat Xanh Services dự báo giai đoạn 2024-2025, thị trường bước vào quá trình tích lũy và chuẩn bị: Kinh tế vĩ mô dần cải thiện, lạm phát và lãi suất được kiểm soát tốt hơn, hành lang pháp lý bất động sản đang dần hoàn thiện, tạo điều kiện cho thị trường trở nên minh bạch hơn.
Đối với khách hàng mua bất động sản, ông Khôi khuyên việc nắm bắt thông tin thị trường và chuẩn bị tài chính một cách cẩn trọng là quan trọng. Người dân nên hạn chế đầu cơ theo phong trào và lựa chọn sản phẩm từ các đơn vị uy tín.
Thị trường có thể đã bước qua giai đoạn khó khăn nhất nhưng triển vọng về sự phục hồi sớm vẫn còn là dấu hỏi. Cả doanh nghiệp lẫn khách hàng cần duy trì tâm lý thận trọng: không quá cực đoan trước những thông tin chưa tích cực nhưng cũng không quá lạc quan trước các tín hiệu tích cực “ảo”.
