Nhiệt độ ngột ngạt phù hợp với những cảnh báo lâu nay của các nhà khoa học khí hậu. Tại Ấn Độ, các quan chức cho biết tháng 8 vừa qua là tháng nóng nhất và khô hạn nhất kể từ khi các kỷ lục quốc gia được lập ra cách đây hơn một thế kỷ.
Người dân sử dụng ô che nắng để tránh nóng khi đi bộ bên ngoài ga Shinjuku ở Tokyo vào ngày 30/7/2023. Ảnh: AFP
Tháng 8 rơi vào giữa đợt gió mùa hàng năm của Ấn Độ, thời điểm thường mang tới 80% lượng mưa hàng năm của cả nước. Nhưng bất chấp những trận mưa lớn gây ra lũ lụt chết người ở miền Bắc nước này hồi đầu tháng, lượng mưa nhìn chung vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình.
Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD) cho biết lượng mưa trung bình trong tháng 8 chỉ là 161,7 mm, thấp hơn 30,1 mm so với kỷ lục trước đó của tháng 8 năm 2005. Điều đó đã khiến đất nước này phải chịu nắng nóng không ngừng. IMD cho biết: “Việc thiếu lượng mưa lớn và điều kiện gió mùa yếu là nguyên nhân chính”.
Các nhà chức trách Nhật Bản cũng cho biết hôm thứ Sáu rằng nước này đã trải qua mùa hè nóng nhất kể từ khi hồ sơ bắt đầu được ghi nhận vào năm 1898.
Cơ quan thời tiết Nhật Bản cho biết nhiệt độ từ tháng 6 đến tháng 8 “cao hơn đáng kể” so với mức trung bình trên khắp đất nước. Ở nhiều nơi, “không chỉ nhiệt độ tối đa mà cả nhiệt độ tối thiểu” cũng đạt mức cao kỷ lục.
Tại Úc, mùa đông năm nay ghi nhận mức ấm kỷ lục, với nhiệt độ trung bình 16,75 độ C trong mùa kéo dài từ tháng 6 đến tháng 8. Cục Khí tượng nước này cho biết đây là mức cao hơn mức kỷ lục được thiết lập vào năm 1996 và là nhiệt độ mùa đông trung bình cao nhất kể từ khi các kỷ lục của nước này bắt đầu được ghi nhận vào năm 1910.
Biến đổi khí hậu đã khiến nhiệt độ toàn cầu tăng cao trong năm nay, trong đó tháng 7 là tháng nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất. Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo rằng biến đổi khí hậu tạo ra những đợt nắng nóng hơn, kéo dài hơn và thường xuyên hơn.
Và kiểu thời tiết El Nino ấm lên có thể làm tăng thêm sức nóng, tác động của nó có thể trở nên rõ ràng hơn vào cuối năm khi nó mạnh lên. Sóng nhiệt là một trong những mối nguy hiểm tự nhiên nguy hiểm nhất, với hàng trăm nghìn người chết vì các nguyên nhân liên quan đến nhiệt mỗi năm.
Ở các nước phát triển, các biện pháp thích ứng bao gồm điều hòa không khí có thể giúp giảm thiểu tác động. Nhưng ngay cả ở nước giàu có như Nhật Bản, nhà chức trách cho biết ít nhất 53 người chết vì say nắng trong tháng 7, trong đó gần 50.000 người cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Tác động của nhiệt phân bố không đồng đều, trẻ nhỏ và người già ít có khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và do đó dễ bị tổn thương hơn. Những người phải làm việc bên ngoài cũng đặc biệt có nguy cơ. Ngay cả một người trẻ khỏe mạnh cũng sẽ chết sau 6 giờ chịu đựng nhiệt độ 35 độ C cùng với độ ẩm 100%.
John Nairn, cố vấn cấp cao về nhiệt độ cực cao tại Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên hợp quốc, cho biết vào tháng trước rằng các đợt nắng nóng đang “trở nên nguy hiểm hơn nhiều”.
Ông nói với AFP trong một cuộc phỏng vấn: “Đó là hậu quả nổi lên nhanh chóng nhất của hiện tượng nóng lên toàn cầu mà chúng ta đang chứng kiến. Nó sẽ trở nên dữ dội hơn và thường xuyên hơn”.
Mai Anh (theo AFP, CNA)
