Powered by Techcity

Vòng xoang

Góp phần làm nên bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS Kon Tum, hòa quyện với những giai điệu cồng chiêng say mê trong lễ hội, có nhiều bài xoang lôi cuốn, quyến rũ. Ở các hội làng hay dịp vui trong phạm vi gia đình, điệu xoang say sưa, rộn rã; song lúc ma chay, đau ốm thì điệu xoang cũng chậm rãi, u buồn.

Trong căn sàn bếp nhỏ, nghệ nhân ưu tú Y Der ở làng Kon Sơ Tiu (xã Ngọc Réo, huyện Đăk Hà) vui hẳn lên khi được nhắc về điệu xoang của người Tơ Đrá vùng núi Ngọc Wang. Vừa nhẩn nha giãi bày, thi thoảng, bà còn nhiệt tình đứng dậy, say sưa minh họa bằng từng điệu tay, nhịp chân. Chỉ riêng bài xoang “mừng lúa mới” không dài, đã gói gọn nhiều động tác tạo hình, tạo dáng sinh động, phỏng theo các hoạt động thường ngày liên quan đến quá trình sản xuất, từ chặt cây phát rẫy, vỡ đất, tỉa hạt, đến làm cỏ, đuổi chim, tuốt lúa…

Tập xoang ở làng. Ảnh: TN

Theo bà Y Der, nét đặc sắc, riêng có trong điệu xoang của dân tộc Xơ Đăng và các DTTS anh em (Gié Triêng, Ba Na, Gia Rai…) vùng Bắc Tây Nguyên, chỉ có thể biết đến khi hòa nhịp bước cùng điệu cồng chiêng và được nhận ra, trước tiên, nhờ chính “lũ làng” của mình. Phải chăng, đó chính là hồn cốt chiêng xoang của mỗi dân tộc, mỗi cộng đồng; là cái tâm cái tình gửi gắm của mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc vào gốc văn hóa lâu đời mà trải qua bao nhiêu vui buồn, sướng khổ, đồng bào vẫn nguyện giữ gìn cho đến mai sau.

Còn nhớ những đêm trai gái trẻ già ở làng Ba Rgốc (xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy) tụ họp đông vui, miệt mài luyện tập để cùng nhau tổ chức lễ cầu an của người Gia Rai. Theo chị Y Tưng – một người yêu xoang ở đây, thì từ thuở xa xưa, Yàng đã sắp đặt cả rồi. Trong khi cồng chiêng và nhạc cụ dân tộc (phổ biến với t’rưng, ting ning, trống cái, trống con…) là của con trai, đàn ông; thì múa xoang dành riêng cho phụ nữ, con gái. Vào lễ vào hội, cồng chiêng và xoang như anh như em, như đôi lứa yêu nhau không khi nào xa rời.

Không thể diễn tấu cồng chiêng và các nhạc cụ dân tộc mà không có xoang theo cùng, cũng như không thể tự dưng rủ nhau vào vòng múa xoang mà không có âm thanh cồng chiêng hòa quyện. Cho dù lúc buồn hay vui, hội lớn hay lễ nhỏ, cồng chiêng và xoang gắn bó không rời. Khi cồng chiêng được tôn vinh là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại, cũng chính là hàm chứa trong đó sự đóng góp âm thầm lặng lẽ của những điệu xoang giản dị mà mê say, đơn sơ mà độc đáo.

Vòng xoang. Ảnh: TN

Vậy nên, theo nghệ nhân Y Nhiên – người Triêng ở làng Đăk Răng (xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi), từ thuở xa xưa, không phải nhà nào cũng có hẳn cả bộ cồng chiêng, nên đến khi đỡ được tấm chiêng (tuổi chừng mười hai, mười ba), con trai mới tập gõ thành tiếng. Con gái thì chỉ lên bảy, lên tám cũng có thể làm quen với nhịp xoang. Như đã nằm trong hơi thở từ khi mới được sinh ra, nên tập xoang không khó. Người múa xoang luôn giữ lưng thẳng, vai cân, trong khi đôi tay, đôi chân liên tục di chuyển nhịp nhàng, uyển chuyển. Đến lúc, chỉ cần nghe tiếng cồng chiêng là đã nhún nhảy đôi chân, xoay lắc đôi tay, thân hình đung đưa… thì thực sự xoang đã “ngấm” người.

Làm quen với xoang từ khi còn là những cô bé, trải qua thời gian cùng nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa được tham dự, xoang của chị em cũng theo đó mà trở nên duyên dáng, chững chạc, mê say, quyến rũ hơn nhiều. Đã là con gái trong làng, dường như không ai là không biết xoang, nhưng được công nhận “xoang giỏi xoang hay” để có thể truyền dạy cho người khác thì chỉ vài người nổi bật. Tiếp bước các mẹ, các bà, các chị, các cô luôn miệt mài luyện rèn và chỉ dạy cho các cháu các con.

Tự hào với nét đẹp cồng chiêng, múa xoang của dân tộc Ba Na, nghệ nhân Y Hanh ở làng Kon Klor (phường Thắng Lợi, thành phố Kon Tum) nhận ra rằng: Xoang đẹp, xoang hay là bài xoang có ý tưởng nổi bật, bố cục rõ ràng, các động tác phong phú, linh hoạt được diễn xướng đều nhau. Từ khuôn mẫu của những điệu xoang cổ, sau này, các mẹ, các chị còn sáng tạo thêm nhiều động tác mới, các điệu xoang mới, gắn với sinh hoạt, cuộc sống hằng ngày; góp phần làm phong phú, sinh động, hấp dẫn và tươi mới hơn các điệu xoang trong lễ hội, xoang trình diễn. Gắn với nỗ lực đưa cồng chiêng xoang vào trường học, nhiều bài xoang chủ đề “đi học”, “vui đến trường”, “em chăm học bài”, “tình bạn”… đều là sự vận dụng linh hoạt các động tác nhịp nhàng, khỏe khoắn, mô phỏng các hoạt động ngồi học, học bài, vận động tay chân, thể dục giữa giờ, vui chơi trong sân trường…

Thanh Như

Cùng chủ đề

“Trường học hạnh phúc”, bồi đắp tình thầy trò

Đến thăm Trường tiểu học Thực hành sư phạm Ngụy Như Kon Tum vào những ngày trường đang tất bật chuẩn bị cho Ngày Hiến chương Nhà giáo Việt Nam 20/11, chúng tôi được Ban Giám hiệu nhà trường dẫn đi thăm “cơ ngơi” khang trang, với những trang thiết bị dạy học hiện đại, thiết thực hướng đến các em học sinh thân yêu và là cơ sở để triển khai mô hình “Trường học hạnh phúc”. Cô Lê...

Kon Tum cho thuê hơn 175.618 m2 đất thực hiện Dự án Thủy điện Đăk Tô 1

Kon Tum cho thuê hơn 175.618 m2 đất thực hiện Dự án Thủy điện Đăk Tô 1UBND tỉnh Kon Tum vừa quyết định cho Công ty TNHH Thủy điện Đak Lô 1-3 thuê 175.618,11 m2 đất tại thôn Măng Krí, xã Ngọk Tem, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum để xây dựng Thủy điện Đăk Lô 1. Trong đó, diện tích công trình ngầm 8.481,61 m2; diện tích mặt đất, mặt nước 167.136,5 m2. Trong đó, nhà quản lý điều...

Kon Tum yêu cầu không để tình trạng “vốn chờ dự án” trong giải ngân đầu tư công

Kon Tum yêu cầu không để tình trạng “vốn chờ dự án” trong giải ngân đầu tư côngKon Tum yêu cầu khắc phục triệt để tình trạng “vốn chờ dự án”, chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch đầu tư công năm 2025, phấu đấu đến cuối năm 2024 đạt tỷ lệ giải ngân vốn 100%. UBND tỉnh Kon Tum vừa đặt mục tiêu phấn đấu tỷ lệ giải ngân...

Người phụ nữ Kon Tum làm tranh không cần màu vẽ, khách xem mê mẩn

Chị Huệ (33 tuổi, ở Kon Tum) cho biết, trước khi đến với tranh xoắn giấy, chị đã có 3 năm làm thiệp xoắn giấy. Tranh xoắn giấy được làm từ những dải giấy được cắt nhỏ, kích thước khoảng 1cm trở lên với nhiều màu sắc khác nhau. “Chỉ cần thay đổi lực của tay để vặn và điều chỉnh độ căng của lõi giấy, xoắn những hình mà chúng ta muốn, sau đó dán chúng bằng keo sữa...

Kon Tum đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn

Kon Tum đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp Kon Tum sẽ kiến tạo môi trường thuận lợi giúp doanh nghiệp phát triển, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa để loại hình doanh nghiệp này có khả năng vươn lên và phát triển. UBND tỉnh Kon Tum vừa yêu cầu các sở, ban ngành, đơn vị thuộc UBND tỉnh, UBND các huyện, thành phố trong quá trình đề xuất, tham mưu...

Cùng tác giả

Những địa điểm du lịch lý tưởng vào mùa thu tại Việt Nam

Những địa điểm du lịch lý tưởng tại Việt Nam vào mùa thu, hứa hẹn sẽ mang tới cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ như Mù Cang Chải (Yên Bái), Hà Giang, Kon Tum, Ninh Bình… Theo báo cáo mới nhất từ nền tảng du lịch Booking.com, trong năm 2024 có tới 57% du khách Việt Nam tìm kiếm và mong muốn trải nghiệm những chuyến du lịch gần gũi với thiên nhiên. Bên cạnh đó, có tới 60% người tham gia...

Kon Tum thu gần 430 tỷ đồng từ du lịch trong 6 tháng đầu năm

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum Bạch Thị Mân cho biết trong 6 tháng đầu năm nay, tổng lượng du khách đến địa bàn ước đạt 1,565 triệu lượt, doanh thu đạt khoảng 427 tỷ đồng. Người dân và du khách tham gia các trò chơi dân gian của các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN) Ngày 8/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum...

Quy hoạch Măng Đen thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng tầm cỡ quốc tế

Lãnh đạo các bộ, ngành đã định hướng quy hoạch Khu du lịch Măng Đen trở thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế, có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực. Ngày 4.6, Đoàn công tác của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Kon Tum về khảo sát, đánh giá thực tế khu vực lập quy hoạch chung xây dựng...

Măng Đen, miền đất kỳ bí ở đại ngàn

Măng Đen, thị trấn của H.Kon Plông (Kon Tum), được xem là vùng kinh tế động lực và là 'thiên đường' du lịch của tỉnh. Thế nhưng ít ai biết rằng ở vùng đất này từ lâu đã lưu truyền những câu chuyện về các vị thần mang đầy vẻ kỳ bí, huyền ảo. Vùng đất thần tiên Ở độ cao trên 1.200 m so với mực nước biển, Măng Đen có nhiệt độ trung bình từ 16 - 20 độ C. Với...

Những kết quả tích cực trong công tác thể dục thể thao

Nhờ sự chủ động, sáng tạo, nỗ lực vượt khó, thời gian qua, ngành Thể thao tỉnh triển khai hiệu quả nhiều giải pháp trên lĩnh vực thể dục thể thao (TDTT), phù hợp với yêu cầu thực tiễn, đáp ứng các nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Ông Phan Đình Vũ - Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh cho biết: Thời gian qua, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh không...

Cùng chuyên mục

Bàn giao công trình dân vận của các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh

(kontumtv.vn) – Các đơn vị lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh Kon Tum tổ chức khánh thành bàn giao công trình dân vận năm 2024 nhà văn hóa thôn Phia Pháp, xã Đăk Xú, huyện Ngọc Hồi. Công trình nhà văn hóa thôn Phia Pháp, xã Đăk Xú được tu sửa hoàn chỉnh, không gian nhà sinh hoạt cộng đồng khang trang, thoáng mát, bảo đảm an toàn với tổng kinh phí hơn 170 triệu đồng; trong đó,...

Đăk Tô tập huấn chuyển đổi số, an toàn thông tin

(kontumtv.vn) – UBND huyện Đăk Tô phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức tập huấn chuyển đổi số, an toàn thông tin cho gần 200 cán bộ, công chức, viên chức chuyên trách/kiêm nhiệm phụ trách an toàn thông tin, chuyển đổi số ở các xã, thị trấn trên địa bàn. Tại buổi tập huấn, cán bộ, công chức, viên chức được truyền đạt 4 nội dung gồm sự quan trọng của an toàn thông tin...

Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS, THPT chuyển sang học nghề tăng hơn 15%

(kontumtv.vn) – Hiện nay, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS, THPT trên địa bàn tỉnh chuyển sang học nghề khoảng hơn 25%, đạt trên 72% kế hoạch giao và tăng hơn 15% so với cùng kỳ. Kết quả này cho thấy nỗ lực của ngành GD&ĐT, nhất là các đơn vị trường học trong việc phối hợp thực hiện công tác phân luồng, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS, THPT chuyển...

Kỷ niệm 30 năm thành lập Trường Tiểu học Trần Phú, thành phố Kon Tum

(kontumtv.vn) – Chiều 20/11, thầy và trò Trường Tiểu học Trần Phú, thành phố Kon Tum tổ chức kỷ niệm 30 năm thành lập trường và chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam. Trường Tiểu học Trần Phú được thành lập ngày 25/8/1994, tiền thân là Trường Quyết Thắng II, thuộc thị xã Kon Tum. Khi mới thành lập, trường chỉ có 10 phòng học cấp 4 và 12 giáo viên, chỉ dạy học 01 buổi/ngày. Sau 30 năm xây...

Trường Cao đẳng Kon Tum khai giảng năm học 2024 – 2025

(kontumtv.vn) – Sáng ngày 20/11, Trường Cao đẳng Kon Tum tổ chức lễ khai giảng năm học 2024 – 2025 và kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam. Tham dự có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Y Ngọc. Tại buổi lễ, thầy và trò nhà trường ôn lại truyền thống 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, đọc thư của Chủ tịch nước gửi ngành giáo dục và đào tạo nhân dịp khai giảng năm học mới 2024-2025...

Tập huấn, bồi dưỡng về văn hoá phi vật thể

(kontumtv.vn) – Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với Cục Di sản văn hoá, Bộ VH, TT&DL tổ chức khai mạc lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ truyền dạy văn hoá phi vật thể và triển khai mô hình kết nối di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật chế tác và tập quán sử dụng nhạc cụ tre, nứa người Xơ Đăng và người Gia Rai” trong hành trình du...

Càng tuổi cao, nguy cơ mắc Zona càng lớn

(kontumtv.vn) – Tại Hội nghị khoa học quốc tế về dự phòng Zona ở người lớn, các chuyên gia cho biết, người càng cao tuổi có nguy cơ mắc Zona càng cao. Tại chuỗi Hội nghị khoa học quốc tế dành cho chuyên gia y tế tại khu vực các thị trường mới nổi do Tổng Hội Y học Việt Nam phối hợp với GSK tổ chức, các chuyên gia cho rằng, khi tuổi càng cao, chức năng của hệ...

Hết lòng vì học sinh thân yêu

(kontumtv.vn) – Những năm qua, đội ngũ nhà giáo huyện Ngọc Hồi luôn nỗ lực hết mình vì học sinh thân yêu; đồng thời, ý thức rõ vinh dự cùng trách nhiệm để không ngừng phấn đấu, vươn lên, hết lòng vì sự nghiệp trồng người cao cả. Là người con của đồng bào Xơ Đăng, sinh ra và lớn lên ở xã Đăk Ang, một trong những địa phương khó khăn nhất của huyện Ngọc Hồi, từ nhỏ, dù...

Vẫn còn đại lý kích hoạt sẵn SIM rác

(kontumtv.vn) – Theo Cục Viễn thông, vẫn còn hiện tượng các đại lý lách luật để kích hoạt sẵn SIM. Cục Viễn thông cũng ghi nhận hiện tượng bán SIM du lịch, SIM data dùng để truy nhập dữ liệu thời gian ngắn chưa chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về quản lý thông tin thuê bao. Theo Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), năm 2023 – 2024, ngành TT&TT đã triển khai 97 đoàn thanh...

Sức mạnh Nhân đạo – 2024: Lan tỏa những nghĩa cử cao đẹp

(kontumtv.vn) – Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vừa thông báo kế hoạch tổ chức chương trình Sức mạnh Nhân đạo – 2024. Chương trình được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 78 năm thành lập Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (23/11/1946 – 23/11/2024), hướng về các ngày Lễ kỷ niệm trọng đại của đất nước năm 2025; phát động Phong trào “Tết Nhân ái” 2025; vận động nguồn lực để chăm lo cho người có hoàn...

Tin nổi bật

Tin mới nhất