Powered by Techcity

Vòng xoang

Góp phần làm nên bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS Kon Tum, hòa quyện với những giai điệu cồng chiêng say mê trong lễ hội, có nhiều bài xoang lôi cuốn, quyến rũ. Ở các hội làng hay dịp vui trong phạm vi gia đình, điệu xoang say sưa, rộn rã; song lúc ma chay, đau ốm thì điệu xoang cũng chậm rãi, u buồn.

Trong căn sàn bếp nhỏ, nghệ nhân ưu tú Y Der ở làng Kon Sơ Tiu (xã Ngọc Réo, huyện Đăk Hà) vui hẳn lên khi được nhắc về điệu xoang của người Tơ Đrá vùng núi Ngọc Wang. Vừa nhẩn nha giãi bày, thi thoảng, bà còn nhiệt tình đứng dậy, say sưa minh họa bằng từng điệu tay, nhịp chân. Chỉ riêng bài xoang “mừng lúa mới” không dài, đã gói gọn nhiều động tác tạo hình, tạo dáng sinh động, phỏng theo các hoạt động thường ngày liên quan đến quá trình sản xuất, từ chặt cây phát rẫy, vỡ đất, tỉa hạt, đến làm cỏ, đuổi chim, tuốt lúa…

Tập xoang ở làng. Ảnh: TN

Theo bà Y Der, nét đặc sắc, riêng có trong điệu xoang của dân tộc Xơ Đăng và các DTTS anh em (Gié Triêng, Ba Na, Gia Rai…) vùng Bắc Tây Nguyên, chỉ có thể biết đến khi hòa nhịp bước cùng điệu cồng chiêng và được nhận ra, trước tiên, nhờ chính “lũ làng” của mình. Phải chăng, đó chính là hồn cốt chiêng xoang của mỗi dân tộc, mỗi cộng đồng; là cái tâm cái tình gửi gắm của mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc vào gốc văn hóa lâu đời mà trải qua bao nhiêu vui buồn, sướng khổ, đồng bào vẫn nguyện giữ gìn cho đến mai sau.

Còn nhớ những đêm trai gái trẻ già ở làng Ba Rgốc (xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy) tụ họp đông vui, miệt mài luyện tập để cùng nhau tổ chức lễ cầu an của người Gia Rai. Theo chị Y Tưng – một người yêu xoang ở đây, thì từ thuở xa xưa, Yàng đã sắp đặt cả rồi. Trong khi cồng chiêng và nhạc cụ dân tộc (phổ biến với t’rưng, ting ning, trống cái, trống con…) là của con trai, đàn ông; thì múa xoang dành riêng cho phụ nữ, con gái. Vào lễ vào hội, cồng chiêng và xoang như anh như em, như đôi lứa yêu nhau không khi nào xa rời.

Không thể diễn tấu cồng chiêng và các nhạc cụ dân tộc mà không có xoang theo cùng, cũng như không thể tự dưng rủ nhau vào vòng múa xoang mà không có âm thanh cồng chiêng hòa quyện. Cho dù lúc buồn hay vui, hội lớn hay lễ nhỏ, cồng chiêng và xoang gắn bó không rời. Khi cồng chiêng được tôn vinh là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại, cũng chính là hàm chứa trong đó sự đóng góp âm thầm lặng lẽ của những điệu xoang giản dị mà mê say, đơn sơ mà độc đáo.

Vòng xoang. Ảnh: TN

Vậy nên, theo nghệ nhân Y Nhiên – người Triêng ở làng Đăk Răng (xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi), từ thuở xa xưa, không phải nhà nào cũng có hẳn cả bộ cồng chiêng, nên đến khi đỡ được tấm chiêng (tuổi chừng mười hai, mười ba), con trai mới tập gõ thành tiếng. Con gái thì chỉ lên bảy, lên tám cũng có thể làm quen với nhịp xoang. Như đã nằm trong hơi thở từ khi mới được sinh ra, nên tập xoang không khó. Người múa xoang luôn giữ lưng thẳng, vai cân, trong khi đôi tay, đôi chân liên tục di chuyển nhịp nhàng, uyển chuyển. Đến lúc, chỉ cần nghe tiếng cồng chiêng là đã nhún nhảy đôi chân, xoay lắc đôi tay, thân hình đung đưa… thì thực sự xoang đã “ngấm” người.

Làm quen với xoang từ khi còn là những cô bé, trải qua thời gian cùng nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa được tham dự, xoang của chị em cũng theo đó mà trở nên duyên dáng, chững chạc, mê say, quyến rũ hơn nhiều. Đã là con gái trong làng, dường như không ai là không biết xoang, nhưng được công nhận “xoang giỏi xoang hay” để có thể truyền dạy cho người khác thì chỉ vài người nổi bật. Tiếp bước các mẹ, các bà, các chị, các cô luôn miệt mài luyện rèn và chỉ dạy cho các cháu các con.

Tự hào với nét đẹp cồng chiêng, múa xoang của dân tộc Ba Na, nghệ nhân Y Hanh ở làng Kon Klor (phường Thắng Lợi, thành phố Kon Tum) nhận ra rằng: Xoang đẹp, xoang hay là bài xoang có ý tưởng nổi bật, bố cục rõ ràng, các động tác phong phú, linh hoạt được diễn xướng đều nhau. Từ khuôn mẫu của những điệu xoang cổ, sau này, các mẹ, các chị còn sáng tạo thêm nhiều động tác mới, các điệu xoang mới, gắn với sinh hoạt, cuộc sống hằng ngày; góp phần làm phong phú, sinh động, hấp dẫn và tươi mới hơn các điệu xoang trong lễ hội, xoang trình diễn. Gắn với nỗ lực đưa cồng chiêng xoang vào trường học, nhiều bài xoang chủ đề “đi học”, “vui đến trường”, “em chăm học bài”, “tình bạn”… đều là sự vận dụng linh hoạt các động tác nhịp nhàng, khỏe khoắn, mô phỏng các hoạt động ngồi học, học bài, vận động tay chân, thể dục giữa giờ, vui chơi trong sân trường…

Thanh Như

Cùng chủ đề

Kon Tum cho thuê hơn 175.618 m2 đất thực hiện Dự án Thủy điện Đăk Tô 1

Kon Tum cho thuê hơn 175.618 m2 đất thực hiện Dự án Thủy điện Đăk Tô 1UBND tỉnh Kon Tum vừa quyết định cho Công ty TNHH Thủy điện Đak Lô 1-3 thuê 175.618,11 m2 đất tại thôn Măng Krí, xã Ngọk Tem, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum để xây dựng Thủy điện Đăk Lô 1. Trong đó, diện tích công trình ngầm 8.481,61 m2; diện tích mặt đất, mặt nước 167.136,5 m2. Trong đó, nhà quản lý điều...

Kon Tum yêu cầu không để tình trạng “vốn chờ dự án” trong giải ngân đầu tư công

Kon Tum yêu cầu không để tình trạng “vốn chờ dự án” trong giải ngân đầu tư côngKon Tum yêu cầu khắc phục triệt để tình trạng “vốn chờ dự án”, chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch đầu tư công năm 2025, phấu đấu đến cuối năm 2024 đạt tỷ lệ giải ngân vốn 100%. UBND tỉnh Kon Tum vừa đặt mục tiêu phấn đấu tỷ lệ giải ngân...

Người phụ nữ Kon Tum làm tranh không cần màu vẽ, khách xem mê mẩn

Chị Huệ (33 tuổi, ở Kon Tum) cho biết, trước khi đến với tranh xoắn giấy, chị đã có 3 năm làm thiệp xoắn giấy. Tranh xoắn giấy được làm từ những dải giấy được cắt nhỏ, kích thước khoảng 1cm trở lên với nhiều màu sắc khác nhau. “Chỉ cần thay đổi lực của tay để vặn và điều chỉnh độ căng của lõi giấy, xoắn những hình mà chúng ta muốn, sau đó dán chúng bằng keo sữa...

Kon Tum đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn

Kon Tum đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp Kon Tum sẽ kiến tạo môi trường thuận lợi giúp doanh nghiệp phát triển, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa để loại hình doanh nghiệp này có khả năng vươn lên và phát triển. UBND tỉnh Kon Tum vừa yêu cầu các sở, ban ngành, đơn vị thuộc UBND tỉnh, UBND các huyện, thành phố trong quá trình đề xuất, tham mưu...

Hai cá thể động vật rừng quý hiếm đi lạc vào vườn nhà dân ở Kon Tum

TPO – Hạt Kiểm lâm huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum) vừa tiếp nhận 2 cá thể khỉ thuộc diện nguy cấp, quý hiếm từ một hộ gia đình trên địa bàn. Sáng 17/10, Hạt Kiểm lâm huyện Tu Mơ Rông cho biết, vừa tiếp nhận cá thể khỉ đuôi lợn và khỉ mặt đỏ thuộc nhóm IIB, nằm trong danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm từ một hộ gia đình trên...

Cùng tác giả

Những địa điểm du lịch lý tưởng vào mùa thu tại Việt Nam

Những địa điểm du lịch lý tưởng tại Việt Nam vào mùa thu, hứa hẹn sẽ mang tới cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ như Mù Cang Chải (Yên Bái), Hà Giang, Kon Tum, Ninh Bình… Theo báo cáo mới nhất từ nền tảng du lịch Booking.com, trong năm 2024 có tới 57% du khách Việt Nam tìm kiếm và mong muốn trải nghiệm những chuyến du lịch gần gũi với thiên nhiên. Bên cạnh đó, có tới 60% người tham gia...

Kon Tum thu gần 430 tỷ đồng từ du lịch trong 6 tháng đầu năm

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum Bạch Thị Mân cho biết trong 6 tháng đầu năm nay, tổng lượng du khách đến địa bàn ước đạt 1,565 triệu lượt, doanh thu đạt khoảng 427 tỷ đồng. Người dân và du khách tham gia các trò chơi dân gian của các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN) Ngày 8/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum...

Quy hoạch Măng Đen thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng tầm cỡ quốc tế

Lãnh đạo các bộ, ngành đã định hướng quy hoạch Khu du lịch Măng Đen trở thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc gia, quốc tế, có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực. Ngày 4.6, Đoàn công tác của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Kon Tum về khảo sát, đánh giá thực tế khu vực lập quy hoạch chung xây dựng...

Măng Đen, miền đất kỳ bí ở đại ngàn

Măng Đen, thị trấn của H.Kon Plông (Kon Tum), được xem là vùng kinh tế động lực và là 'thiên đường' du lịch của tỉnh. Thế nhưng ít ai biết rằng ở vùng đất này từ lâu đã lưu truyền những câu chuyện về các vị thần mang đầy vẻ kỳ bí, huyền ảo. Vùng đất thần tiên Ở độ cao trên 1.200 m so với mực nước biển, Măng Đen có nhiệt độ trung bình từ 16 - 20 độ C. Với...

Những kết quả tích cực trong công tác thể dục thể thao

Nhờ sự chủ động, sáng tạo, nỗ lực vượt khó, thời gian qua, ngành Thể thao tỉnh triển khai hiệu quả nhiều giải pháp trên lĩnh vực thể dục thể thao (TDTT), phù hợp với yêu cầu thực tiễn, đáp ứng các nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Ông Phan Đình Vũ - Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh cho biết: Thời gian qua, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh không...

Cùng chuyên mục

Bình dị chợ phiên Đăk Rơ Wa

(kontumtv.vn) – Cách trung tâm thành phố Kon Tum khoảng 3km có một phiên chợ rất đỗi mộc mạc, chân quê, đó là chợ phiên Đăk Rơ Wa. Chợ bán đa dạng các mặt hàng, thu hút khách bởi sự gần gũi của một phiên chợ quê. Đều đặn vào mỗi sáng thứ 7, chợ phiên xã Đăk Rơ Wa lại nhộn nhịp kẻ mua, người bán. Chợ có hơn 10 gian hàng, bắt đầu họp từ 6 giờ sáng...

Từ 25/12/2024, tài khoản mạng xã hội phải xác thực số điện thoại thì mới được đăng bài

(kontumtv.vn) – Theo Nghị định 147/2024/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng Internet và thông tin trên mạng vừa được Chính phủ ban hành, từ 25/12, tài khoản mạng xã hội tại Việt Nam phải xác thực bằng số điện thoại di động hoặc mã số định danh cá nhân mới được phép hoạt động, đăng bài. Nghị định 147/2024/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành có những quy định mới về trách nhiệm cho những tổ chức, doanh...

128 hộ gia đình ở xã Mường Hoong và Ngọc Linh an cư nhờ chương trình xóa nhà tạm

(kontumtv.vn) – Tính đến tháng 11/2024, có 128 hộ gia đình tại hai xã Mường Hoong và Ngọc Linh của huyện Đăk Glei được hỗ trợ xóa nhà tạm để an cư, lạc nghiệp. Trong đó, xã Mường Hoong được hỗ trợ xoá 63 căn nhà tạm; xã Ngọc Linh được hỗ trợ xoá 65 căn nhà tạm. Với mức hỗ trợ từ 50 triệu đến 60 triệu đồng mỗi căn, kết hợp với nguồn kinh phí của gia đình...

Nổi bật tuần qua: Thủ tướng Chính phủ dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mê Công mở rộng; Quốc hội tập...

(kontumtv.vn) – Tuần từ ngày 4-10/11, trong nước diễn ra một số sự kiện nổi bật như: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mê Công mở rộng lần thứ 8; Quốc hội tập trung công tác lập pháp và giám sát; Hai phi công nhảy dù an toàn trong vụ máy bay huấn luyện rơi tại Bình Định; Thị trường vàng tiếp đà giảm giá; Ứng phó, khắc...

Tuổi trẻ Đăk Hà xung kích vì cộng đồng

(kontumtv.vn) – Khắc ghi lời dạy của Bác “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, thời gian qua, tuổi trẻ huyện Đăk Hà phát huy tinh thần trách nhiệm, sự nhiệt huyết thông qua nhiều hoạt động, phong trào. Qua đó, khẳng định vai trò tiên phong, gương mẫu của lực lượng đoàn viên, thanh niên trong xây dựng quê hương, đất nước. Huyện đoàn Đăk Hà có 24 cơ sở đoàn trực thuộc với hơn...

Bão chồng bão, nguy cơ hình thành bão số 8 trên Biển Đông

(kontumtv.vn) – Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, sau bão Yingxing, Biển Đông tiếp tục có những diễn biến thời tiết phức tạp khi xuất hiện một cơn bão mới có tên quốc tế là TORAJI, đang hoạt động trên vùng biển phía Đông đảo Luzon (Philippines). Các chuyên gia nhận định, hồi 10 giờ (10/11), vị trí tâm bão ở vào khoảng 18,9 độ Vĩ Bắc; 113,1 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây...

Sử dụng điện thoại di động trong thời gian dài khiến trẻ bị cong vẹo cột sống

(kontumtv.vn) – Tỷ lệ học sinh mắc phải các bệnh lý về cong vẹo cột sống, dị tật bàn chân đang tăng rất cao. Một trong những nguyên nhân khiến gia tăng bệnh lý trên là do trẻ dùng điện thoại nhiều trong thời gian dài. Thông tin trên được bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng Trịnh Quang Anh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh tại chương trình khám tầm soát về...

Kiểm tra công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2024

(kontumtv.vn) – Các địa phương trên địa bàn tỉnh đang tập trung triển khai công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo; xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình và hộ có mức sống trung bình không thuộc hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp năm 2024. Ông Nguyễn Trung Thuận, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH cho biết, từ ngày 21/10 đến ngày 15/11, Sở Lao động – Thương binh...

5 giải pháp ngăn chặn nguy cơ suy thoái đạo đức của học sinh

(kontumtv.vn) – Trong những năm gần đây, nhiều vụ việc vi phạm đạo đức, lối sống của học sinh khiến dư luận quan ngại. Còn nhiều hành vi lệch chuẩn   Theo Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Phạm Quang Thao, trong các nhà trường hiện nay, nhiều học sinh có ý thức rèn luyện, phấn đấu, đoạt giải cao tại các kỳ thi quốc tế. Nhiều học sinh vùng khó khăn, thiếu thốn...

Khánh thành nhà nhân ái cho hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn

(kontumtv.vn) –  Tỉnh đoàn Kon Tum khánh thành căn nhà nhân ái cho hộ gia đình chị Y Juih tại thôn Đăk Yo, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy. Căn nhà có diện tích 45m2, tổng kinh phí xây dựng 50 triệu đồng. Đây là 1 trong 3 căn nhà nhân ái được Tỉnh đoàn hỗ trợ xây dựng tại huyện Sa Thầy. Bên cạnh đó, Huyện đoàn Sa Thầy huy động đoàn viên, thanh niên hỗ trợ 35 ngày...

Tin nổi bật

Tin mới nhất