Theo ông Bửu, Quảng Nam là 1 trong 2 địa phương (cùng với Kon Tum) có cây đặc hữu Sâm Ngọc Linh, được xem là cây Quốc bảo của Việt Nam. Trong thời gian qua, Quảng Nam đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình phát triển sâm trên địa bàn tỉnh và bước đầu đạt được những kết quả tích cực. Hiện nay, cây Sâm Ngọc Linh đã và đang từng bước phát triển, tạo nên diện mạo mới và thu nhập ổn định cho người dân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Có thể nói, công tác bảo tồn, phát triển cây Sâm Ngọc Linh trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả bước đầu. Tuy nhiên, từ thực tiễn vẫn còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc cần giải quyết. Cụ thể, Luật Đất đai vừa được Quốc hội thông qua quy định nội dung cho thuê môi trường rừng trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng sản xuất để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu.
Tuy nhiên, chưa có quy định về trình tự thủ tục về hồ sơ, quy định về thời gian thuê, mức giá thuê và hạn mức thuê để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất, làm cơ sở để tổ chức triển khai thực hiện tại địa phương.
Theo Nghị định 84/2021, Sâm Ngọc Linh tự nhiên thuộc nhóm IA do Cơ quan quản lý CITES cấp mã số cơ sở nuôi, trồng vì mục đích xuất khẩu. Nhưng đến nay chưa có văn bản hướng dẫn, quy định cụ thể xác định Sâm Ngọc Linh tự nhiên và Sâm Ngọc Linh nuôi trồng nhân tạo. Do đó, cơ quan chức năng gặp khó trong việc tham mưu, đề xuất cấp mã số cho cơ sở nuôi, trồng đối với Sâm Ngọc Linh (tự nhiên) và triển khai phát triển sản xuất, kinh doanh, hướng đến xuất khẩu đối với Sâm Ngọc Linh nuôi trồng nhân tạo.
Đến nay, chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc cấp, quản lý mã số vùng trồng cho cây Sâm Ngọc Linh và các loài cây dược liệu khác trồng trên đất Lâm nghiệp, dưới tán rừng tự nhiên. Việc xác định cây Sâm Ngọc Linh hiện nay còn chủ yếu dựa vào kinh nghiệm là chính, chưa được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, hạ tầng để kiểm định, phân định rõ ràng. Từ đó, tình trạng Sâm Ngọc Linh giả vẫn còn diễn ra thương xuyên và phức tạp ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng cây Sâm Ngọc Linh.
Bên cạnh công tác trồng, sản xuất thì việc đồng bộ các công trình về kết cấu hạ tầng giao thông thực hiện liên kết vùng Sâm chủ yếu dựa vào nguồn lực địa phương nên còn rất nhiều hạn chế; chưa đảm bảo và tương xứng với nhu cầu phát triển hàng hóa, du lịch và kêu gọi các nguồn đầu tư đủ mạnh để phát triển vùng Sâm Ngọc Linh…
Từ đó, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh kiến nghị Quốc hội xem xét, ban hành Luật Sâm Việt Nam, Chính phủ chủ trương đầu tư hạ tầng thủ phủ vùng Sâm Ngọc Linh, kêu gọi và thu hút các tập đoàn lớn vào đầu tư phát triển Sâm tại Quảng Nam, chọn 1 ngày trong năm người dân Việt Nam dùng Sâm Việt Nam (đề xuất ngày 1/8 hằng năm).
Tỉnh Quảng Nam cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sớm quan tâm hướng dẫn việc thuê dịch vụ môi trường rừng trồng Sâm Ngọc Linh và dược liệu theo Điều 248 Luật Đất đai năm 2024; Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch thống nhất tổ chức Lễ hội Sâm quốc gia tại Quảng Nam vào năm 2025, chương trình phát triển du lịch Sâm Việt Nam;
Bộ Y tế sớm thẩm định và trình Thủ tướng phê duyệt Đề án phát triển và hình thành Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực. Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất các đề tài, chương trình nghiên cứu về Sâm Ngọc Linh, như: di thực sâm xuống độ cao thấp hơn có điều kiện tương đồng, công nghiệp sâm,…
Quảng Nam hiện đã quy hoạch diện tích vùng bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh đã được xác định là 15.567 ha (trong đó từ độ cao 2.000m trở lên là 2.238 ha, ở độ cao từ 1.200 – 2.000m là 13.329 ha). Ngoài ra, tỉnh đang nghiên cứu trồng di thực Sâm Ngọc Linh ở một số địa phương khác có điều kiện tương đồng để mở rộng, phát triển diện tích trồng Sâm Ngọc Linh.
Tổng diện tích cho thuê môi trường rừng để trồng Sâm Ngọc Linh là 1.428,96 ha (trong đó: Hộ gia đình, cá nhân: 428,96 ha; tổ chức, doanh nghiệp: 1.000 ha). Qua đó, diện tích trồng cây Sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh Quảng Nam là 1.243 ha (chủ yếu tập trung tại huyện Nam Trà My).
Quảng Nam: Đề nghị các địa phương phối hợp cung cấp thông tin về tình hình phát triển sâm Ngọc Linh
Nguồn: https://baodantoc.vn/quang-nam-kien-nghi-ban-hanh-luat-sam-viet-nam-1721189795521.htm
