ការសន្ទនាចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំជាមួយសាស្ត្រាចារ្យ ផាន់ ដាំង គឺនៅប្រហែលដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។
ខ្ញុំជាប់គាំងលើតួអក្សរចិនមួយក្នុងកំណាព្យបុរាណ ហើយពេលខ្ញុំរកមើលវាក្នុងសៀវភៅ ការបកប្រែមិនពេញចិត្តទេ ដូច្នេះខ្ញុំបានទូរស័ព្ទទៅសាស្ត្រាចារ្យរបស់ខ្ញុំ។ គាត់សើច ដោយសំឡេងស្ងប់ស្ងាត់ដូចធម្មតារបស់គាត់ថា “វាមានន័យថា ‘នេះ’ តើវាអាចមានអ្វីទៀត? ហើយអ្នកកំពុងធ្វើអ្វី?” ខ្ញុំបានសួរថាគាត់កំពុងធ្វើអ្វី ហើយគាត់បាននិយាយថា “ខ្ញុំកំពុងបកប្រែ សៀវភៅ Overseas Chronicle របស់ Thich Dai San ឡើងវិញ”។ “ប៉ុន្តែសាកលវិទ្យាល័យ Hue មុនឆ្នាំ 1975 បានបកប្រែវារួចហើយឬនៅ សាស្ត្រាចារ្យ?” “បាទ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនទាន់ពេញចិត្តនៅឡើយទេ។ មានបញ្ហាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើនដែលទាក់ទងនឹង អធិបតេយ្យភាព ជាតិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលត្រូវពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់…”
នៅចុងឆ្នាំ ២០២២ ខ្ញុំបានទៅទីក្រុង Hue ដើម្បីជួបគាត់ ហើយសួរគាត់នូវសំណួរមួយចំនួនសម្រាប់ការសម្ភាសន៍នៅក្នុងកាសែត Quang Nam លេខនិទាឃរដូវ នៅពេលដែលសៀវភៅរបស់គាត់ "Hoang Viet Nhat Thong Du Dia Chi" (The Unified Geographical Gazetteer of Vietnam) ក្នុងប្រភេទ វិទ្យាសាស្ត្រ សង្គម គឺជាស្នាដៃតែមួយគត់ដែលទទួលបានរង្វាន់ A នៅក្នុងពានរង្វាន់សៀវភៅជាតិឆ្នាំ ២០២២។ (សៀវភៅ "Hoang Viet Nhat Thong Du Dia Chi" របស់អ្នកនិពន្ធ Le Quang Dinh បកប្រែ និងពន្យល់ដោយអ្នកស្រាវជ្រាវ Phan Dang បោះពុម្ពផ្សាយដោយ The Gioi Publishing House និង Thai Ha Book Joint Stock Company)។
ការប្រមូលផ្ដុំសៀវភៅយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នេះត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវកោតសរសើរយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់អំពីបញ្ហាជាតិសំខាន់ៗជាច្រើនដូចជា ផ្លូវថ្នល់ ច្បាប់ ប្រព័ន្ធវាស់វែង រូបិយប័ណ្ណ ទំនៀមទម្លាប់ ពិធីសាសនា និងសម្លៀកបំពាក់ ដែលបង្ហាញពីបំណងប្រាថ្នាយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបង្រួបបង្រួមជាតិ។ លោកបានងក់ក្បាលយល់ព្រមភ្លាមៗ ប៉ុន្តែបានព្រមានថា៖ «ផ្ញើសំណួររបស់អ្នកមកខ្ញុំ ខ្ញុំរវល់ណាស់ ខ្ញុំនឹងព្យាយាមពិនិត្យឡើងវិញ ហើយឆ្លើយអ្នកឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ពីព្រោះខ្ញុំត្រូវដកស្រង់អ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងខេត្តក្វាងណាមចេញពីសៀវភៅ»។
ខ្ញុំបានសួរគ្រូរបស់ខ្ញុំថាផ្នែកណាដែលពិបាកបំផុតនៃការបកប្រែសៀវភៅនេះ។ គាត់បាននិយាយថាវាពាក់ព័ន្ធនឹងតួអក្សរចិន និងវៀតណាម ក៏ដូចជាឈ្មោះទីកន្លែង ឈ្មោះផ្ទាល់ខ្លួន និងផលិតផលក្នុងតំបន់ - ជួនកាលផលិតផលប្រភេទដូចគ្នាមានឈ្មោះខុសៗគ្នានៅកន្លែងផ្សេងៗគ្នា - ទាមទារមូលដ្ឋានចំណេះដឹងវប្បធម៌ដ៏ធំទូលាយ និងជំនាញកម្រិតខ្ពស់។
ចំណេះដឹងរបស់លោកអំពីអក្សរសិល្ប៍បុរាណ រួមផ្សំជាមួយនឹងជំនាញរបស់លោកទាំងអក្សរចិន និងវៀតណាម គឺមិនអាចប្រកែកបាន។ លោកបានបង្រៀនអក្សរសិល្ប៍មជ្ឈិមសម័យ ប៉ុន្តែពេលខ្លះលោកបានសរសេរពាក្យមួយចំនួននៅលើក្តារខៀន។ ខណៈពេលដែលការសរសេរដោយដៃរបស់សាស្ត្រាចារ្យ ង្វៀន ឌីញ ថាង មើលទៅដូចជាត្រាមួយ ការសរសេរដោយដៃរបស់សាស្ត្រាចារ្យ ផាន់ ដាំង គឺដូចជាការហោះហើរដ៏ប្រណិតនៃតួអង្គ ដែលផ្ទុយស្រឡះពីអាកប្បកិរិយាស្ងប់ស្ងាត់ និងម៉ឺងម៉ាត់របស់លោក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រហែលជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យនិស្សិតអក្សរសាស្ត្រជំនាន់ក្រោយៗទៀតនៅសាកលវិទ្យាល័យហ៊ូចាប់អារម្មណ៍បំផុតនោះគឺភាពវៃឆ្លាត និងកំប្លែងដ៏ស្រទន់របស់លោក ដែលលោកបានបញ្ចូលម្តងម្កាលទៅក្នុងការបង្រៀនរបស់លោក។
ខ្ញុំចាំបានយ៉ាងច្បាស់ថាគាត់បានបង្រៀនរឿងនិទានរបស់កៀវ ដោយសរសើរទេពកោសល្យក្នុងការស្វែងរកព័ត៌មានលម្អិតពីស្នាដៃរបស់ង្វៀនឌូ។ ដោយមិននឹកស្មានដល់ គាត់បានសួរថា "ខ្ញុំសួរអ្នកទាំងអស់គ្នានៅស្រុកកំណើតរបស់អ្នក តើមនុស្សតែងតែនិយាយអ្វីនៅពេលពួកគេញ៉ាំអាហារ?" សិស្សទាំងអស់បានស្ងាត់ស្ងៀម។ គាត់បាននិយាយថា "នៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំគឺក្វាងទ្រី ពេលញ៉ាំអាហារ យើងនិយាយតែរឿងមួយគត់គឺ 'ចូរអ្នករើសអាហាររបស់អ្នកឲ្យលឿន ដើម្បីឲ្យខ្ញុំអាចរើសរបស់ខ្ញុំបាន'។ សិស្សអក្សរសាស្ត្រទាំងអស់ត្រូវតែបណ្តុះជំនាញសង្កេត។ ជីវិតពោរពេញដោយរឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ ព័ត៌មានលម្អិតប្រចាំថ្ងៃគឺជាមាស នៅពេលអ្នកសរសេរ និងប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃ។ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងពីទីក្រុងហ៊ូទៅទីក្រុងសៃហ្គន ដោយយកចិត្តទុកដាក់ ហើយខ្ញុំមិនដែលឃើញនរណាម្នាក់អាក្រក់ដូចធីណូទេ។ នោះហើយជាពេលដែលខ្ញុំបានដឹងថាណាំកៅឆ្លាតប៉ុណ្ណា"។
នៅក្នុងឱកាសមួយផ្សេងទៀត ដោយមិនដឹងមូលហេតុ ខណៈពេលកំពុងបង្រៀនលើប្រធានបទអំពីប្រភពដើម និងស្រុកកំណើត លោកបានតបវិញយ៉ាងមុតមាំថា “មនុស្សជាច្រើនបើកមាត់ ហើយជេរប្រមាថមនុស្សថាជាក្មេងរពិសនៅជនបទ។ មនុស្សគ្រប់គ្នាមានស្រុកកំណើតរៀងៗខ្លួន”។
ជំនាន់ដែលរស់នៅក្នុងអន្តេវាសិកដ្ឋាននៅផ្ទះលេខ ២៧ ផ្លូវង្វៀនហ្វេនៅពេលនោះកំពុងអត់ឃ្លាន ដែលជាមូលហេតុដែលមានបាតុភូត «ជួសជុលទូរទស្សន៍» នេះ។ នៅក្រុងហ្វេ នៅថ្ងៃទី ១៥ និង ១ នៃខែចន្ទគតិ មនុស្សបានថ្វាយយញ្ញបូជាយ៉ាងពេញលេញ និងគោរព ហើយឱកាសផ្សេងទៀតក៏មិនមានករណីលើកលែងដែរ។ សិស្សនឹង «រង់ចាំ» ហើយពេលមនុស្សងាកក្រោយ ពួកគេនឹងឆក់យកបាយស្អិត ចេក និងសាច់មាន់ហើយរត់គេចខ្លួន។ ថ្ងៃមួយ សាស្ត្រាចារ្យបានទៅសាលបង្រៀន ហើយនិយាយដោយសំឡេងធ្ងន់ធ្ងរថា «ការជួសជុលទូរទស្សន៍គឺជាអ្វីមួយដែលមានតែនាយកដ្ឋានរបស់យើងទេដែលធ្វើ! យប់មិញ ខ្ញុំបានយកចេកមួយបាច់មកថ្វាយ ហើយពេលខ្ញុំងាកមកវិញ វាក៏បាត់ទៅ។ ខ្ញុំដឹងថាអ្នកទាំងអស់គ្នាឃ្លាន ប៉ុន្តែការធ្វើបែបនោះគឺខុស វាជាការប្រមាថណាស់»។
និយាយពីគាត់វិញ ថ្នាក់នីមួយៗ មនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានអនុស្សាវរីយ៍រៀងៗខ្លួន។ ថ្ងៃនោះ ខ្ញុំបានអង្គុយជាមួយគាត់ ពិភាក្សាអំពីជីវិតនៅសាកលវិទ្យាល័យ ហើយគាត់ក៏ងក់ក្បាល ហើយនិយាយថា ការបង្រៀនឥឡូវនេះមិនសប្បាយដូចពេលដែលអ្នកទាំងអស់គ្នាកំពុងសិក្សានោះទេ។ វាពិបាកណាស់ ដូច្នេះមនុស្សគ្រប់គ្នាព្យាយាមឱ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីសិក្សា និងអាន ដែលជាការលើកទឹកចិត្តដល់គ្រូបង្រៀន និងបង្កើតចំណងមិត្តភាពដ៏កក់ក្តៅរវាងគ្រូបង្រៀន និងសិស្ស។ តើអ្នកអាចធ្វើអ្វីបានឥឡូវនេះ?
ដោយមិននឹកស្មានដល់ គាត់បានសួរថា "តើអ្នកនៅតែផឹកស្រាច្រើនទេ?" ខ្ញុំងក់ក្បាល។ គាត់សើចថា "ចាប់តាំងពីខ្ញុំចូលនិវត្តន៍មក ខ្ញុំនៅតែធ្វើការដូចពេលខ្ញុំបង្រៀន។ បន្តធ្វើការដើម្បីកុំឱ្យខួរក្បាលរបស់អ្នកកក ហើយអ្នកមិនបរាជ័យ"។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំបានសួរគាត់ថាគាត់កំពុងធ្វើអ្វី ហើយគាត់បាននិយាយថាគាត់កំពុងបង្រៀននៅសាលាពុទ្ធសាសនា។ "ស្តាប់ចុះ ខ្ញុំកំពុងបកប្រែគម្ពីរពុទ្ធសាសនាពីរាជវង្សលី-ត្រាន់។ មានរឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើនដែលមិនទាន់បានបោះពុម្ពផ្សាយនៅឡើយទេ"។
ដោយដឹងថាកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំកំពុងសិក្សាវប្បធម៌អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយអាចនឹងត្រូវសាលាបញ្ជូនត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញដើម្បីធ្វើការស្រាវជ្រាវខ្លះ គាត់បាននិយាយភ្លាមៗថា “ប្រាប់គាត់ថា ប្រសិនបើគាត់ចង់ធ្វើការស្រាវជ្រាវអក្សរសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនា គាត់គួរតែមកជួបខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងបង្រៀនគាត់”។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍រំជួលចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។
លោក ផាន់ ក្វាង មឿយ ជាសិស្សម្នាក់មកពីថ្នាក់អក្សរសាស្ត្រ K10 បានរៀបរាប់ពីពេលវេលាដ៏គួរឱ្យចងចាំមួយនៃការដឹងគុណដែលគាត់មានចំពោះគ្រូរបស់គាត់។ ពេលបញ្ចប់ការសិក្សា គ្រូបាននិយាយថា "នៅក្នុងថ្នាក់បញ្ចប់ការសិក្សាទាំងអស់ ខ្ញុំមិនដែលឃើញនរណាម្នាក់ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកដូចអ្នកទេ។ ដោយសារស្ថានភាពរបស់អ្នក ការស្វែងរកការងារពិតជាពិបាកណាស់។ ខ្ញុំគ្មានអ្វីផ្តល់ជូនទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹងពិភាក្សាវាជាមួយនាយកដ្ឋាន និងសាកលវិទ្យាល័យ ហើយយើងអាចនឹងរក្សាអ្នកឱ្យបន្ត និងរៀបចំការងារសម្រាប់អ្នក ប្រហែលជាក្នុងកិច្ចការសិក្សា"។ ទោះបីជាគាត់មិនបានស្នាក់នៅក៏ដោយ គាត់នឹងចងចាំជានិច្ចនូវសេចក្តីសប្បុរសរបស់គ្រូ។
ឥឡូវនេះគាត់បានទៅហើយ ប្រហែលជាការងារបកប្រែរបស់គាត់នៅតែមិនទាន់ចប់នៅលើតុរបស់គាត់។ ពេលខ្លះ ខ្ញុំចាំថាគាត់ញញឹម ងក់ក្បាល និយាយអ្វីមួយដែលមានប្រាជ្ញា និងឆ្លាតវៃ ប៉ុន្តែលាក់បាំងអារម្មណ៍ក្រអឺតក្រទមរបស់នរណាម្នាក់ដែលយល់ច្រើនអំពីជីវិត។
ដោយការគោរព ខ្ញុំសូមលាអ្នកគ្រូ!
[ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម_២]
ប្រភព៖ https://baoquangnam.vn/thay-phan-dang-vua-di-xa-3143594.html
Kommentar (0)