រឿងមនុស្សដំបូងដែលបានបកប្រែសៀវភៅកំណត់ហេតុពន្ធនាគាររបស់ប្រធានហូជីមិញជាភាសាបារាំង

ដោយបានធ្វើការនៅតុលាការកំពូលប៉ារីស និងជាសមាជិកនៃបក្សកុម្មុយនិស្តបារាំង មេធាវី ផាន់ នួន បានលះបង់ពេញមួយជីវិតរបស់គាត់ដើម្បីមាតុភូមិវៀតណាម។

លោក Phan Nhuan កើតនៅឆ្នាំ 1914 នៅភូមិ Van Lam ឃុំ Duc Lam (បច្ចុប្បន្នឃុំ Lam Trung Thuy) Duc Tho ខេត្ត Ha Tinh។ កើត និងធំធាត់នៅតំបន់ជនបទដែលសម្បូរទៅដោយទំនៀមទម្លាប់បដិវត្តន៍ មិនយូរប៉ុន្មានគាត់បានចូលរួមចលនាប្រឆាំងអាណានិគមបារាំង ហើយបន្ទាប់មកបានចូលរួមជាមួយបក្សតាន់វៀត។

ពេលគាត់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអាណានិគមគាបសង្កត់ ផាន់ នួន ត្រូវទៅបរទេស។ ដោយសារការគាំទ្ររបស់បងប្រុសគាត់បានទៅសិក្សានៅទីក្រុងប៉ារីស ហើយនៅឆ្នាំ 1938 បានទទួលបរិញ្ញាបត្រផ្នែកច្បាប់ ក៏ដូចជាបរិញ្ញាបត្រផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ និងប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរ។ បន្ទាប់ពីធ្វើសច្ចាប្រណិធានរួចមក មេធាវី ផាន់ នួន ត្រូវបានចូលខ្លួនទៅកាន់គណៈមេធាវីទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៣៨។

សកម្មភាពបដិវត្តន៍នៅប្រទេសបារាំង

រស់នៅទីក្រុងប៉ារីស គាត់តែងតែងាកមកស្រុកកំណើត និងចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងចលនាស្នេហាជាតិរបស់ជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេស។ ក្នុងនាមជាមេធាវី លោក Phan Nhuan តែងតែការពារជនរួមជាតិ។

ក្នុងអនុស្សាវរីយ៍ជនរួមជាតិនៅប្រទេសបារាំង រួមទាំងលោក Le Dan ដែលស្ម័គ្រចិត្តមើលថែផ្នូររបស់លោក ញ៉ួន ផងដែរ - លោក Phan Nhuan ជាមេធាវីដ៏ល្អម្នាក់នៅទីក្រុងប៉ារីស។ កាលគាត់ជាមេធាវីសម្រាប់ទាហានក្រីក្រ កម្មករ និងជនជាតិវៀតណាមដែលធ្វើខុស គាត់តែងតែការពារពួកគេដោយមិនយកលុយ។

Chuyện về người đầu tiên dịch ‘Nhật ký trong tù’ của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra tiếng Pháp

មេធាវី ផាន់ នួន (១៩១៤-១៩៦៣)។

បន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៤៥ មេធាវី ផាន់ ញ៉ួន បានទៅវេទិកាដើម្បីអំពាវនាវឱ្យបារាំង និងវៀតណាមរួបរួមគ្នា និងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម។

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានហូ នៅប្រទេសបារាំង លោកបានចូលរួមក្នុងការរៀបចំជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេស ដើម្បីស្វាគមន៍ និងជួយគណៈប្រតិភូរដ្ឋាភិបាលរបស់យើង។

ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់បានដើរតួជាអ្នកបកប្រែជូនលោកប្រធានហូជីមិញក្នុងឱកាសជាច្រើននៅពេលចាំបាច់តាមពិធីការការទូត។

ក្នុងអំឡុងពេលនៃការប្រារព្ធទិវាជាតិរបស់ប្រទេសយើងជាលើកដំបូង ថ្ងៃទី 2 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1946 ដែលរៀបចំដោយជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេសនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រធានហូជីមិញមានវត្តមាន។ លោកបានថ្លែងក្នុងនាមប្រជាជនកោតសរសើរចំពោះជោគជ័យនៃបដិវត្តន៍ខែសីហា កំណើតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម សម្តែងការជឿជាក់ និងភក្តីភាពចំពោះបុព្វហេតុជាតិ រដ្ឋាភិបាល និងលោកប្រធានហូជីមិញ។

បន្ទាប់ពីបានស្និទ្ធស្នាលជាមួយលោកប្រធានហូ មួយរយៈពេលខ្លី មេធាវី Phan Nhuan បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការងាររបស់ចលនាអ្នកស្នេហាជាតិនៅក្រៅប្រទេស។

គាត់បានសរសេរអត្ថបទជាច្រើនណែនាំវៀតណាម ផ្សព្វផ្សាយវៀតណាមថ្មីនៅក្នុងកាសែតបារាំង និងបានសរសេរជាច្រើនអំពីប្រធានហូជីមិញដូចជា៖ ហូជីមិញ អ្នកប្រាជ្ញខុងជឺ ឬម៉ាក្សនិយម ; ចូលរួមបកប្រែ និងណែនាំអក្សរសិល្ប៍វៀតណាមដល់មិត្តភ័ក្តិបារាំង និងប្រទេសនានា។

នៅក្នុងសៀវភៅអនុស្សាវរីយ៍របស់សាស្ត្រាចារ្យ ដាង ថៃម៉ៃ លោក Phan Nhuan ក៏បានផ្ញើលិខិតដើម្បីទំនាក់ទំនងជាមួយបញ្ញវន្តក្នុងប្រទេស ដោយរួមចំណែកចំណេះដឹងរបស់គាត់ក្នុងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ដូចជាគម្រោង “កំណែទម្រង់ការអប់រំចាប់ពីកម្រិតបឋមសិក្សា មធ្យមសិក្សា និងសាកលវិទ្យាល័យ” ជាដើម។

លោកបានផ្ញើលិខិតជូនកវី Nguyen Dinh Thi ដែលកាលនោះជាអគ្គលេខាសមាគមសង្រ្គោះវប្បធម៌ជាតិ ដើម្បីបង្កើតការតភ្ជាប់ដើម្បីចូលរួមក្នុងការងារកសាងវប្បធម៌ជាតិថ្មីដែលកំពុងត្រូវបានអនុវត្តនាពេលនោះ។

ឱកាសក្លាយជាអ្នកបកប្រែ

កាលនៅវៀតណាមក្នុងចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1950 គាត់បានរកឃើញសាត្រាស្លឹករឹតនៃ សៀវភៅកំណត់ហេតុពន្ធនាគារ របស់ប្រធានហូជីមិញ ហើយបានបោះពុម្ពវាជាសៀវភៅក្នុងឱកាសខួបលើកទី 70 នៃកំណើតរបស់លោកប្រធានហូជីមិញ។ នៅទីក្រុងប៉ារីស មេធាវី ផាន់ នួន ក៏ចាប់ផ្តើមបកប្រែការងារនេះជាភាសាបារាំងផងដែរ។

ក្នុងនាមជាអ្នកដែលបានសិក្សាភាសាចិនកាលនៅក្នុងប្រទេស លោក Phan Nhuan បានចាប់ផ្តើមស្រាវជ្រាវយ៉ាងក្លាហាននូវស្នាដៃរបស់លោកប្រធាន Ho ហើយបន្ទាប់មកចាប់ផ្តើមបកប្រែ។

ការបកប្រែជាភាសាបារាំងរបស់គាត់នៃ Prison Diary ត្រូវបានចាត់ទុកយ៉ាងខ្លាំងនៅទូទាំងពិភពលោក។ នេះក៏ជាមូលដ្ឋានសម្រាប់អ្នកបកប្រែជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងការបកប្រែទៅជាភាសារបស់ពួកគេផងដែរ ដូចជាការបកប្រែដោយអ្នកបកប្រែស្ត្រីជនជាតិអ៊ីតាលី Joyce Lussu (1912-1998) ទៅជាភាសាអ៊ីតាលី បោះពុម្ពនៅ Tindalo ក្នុងឆ្នាំ 1967 បោះពុម្ពឡើងវិញនៅទីក្រុង Milan ក្នុង 1972; ការបកប្រែទៅជាភាសាម៉ុងហ្គោលីដោយអ្នកការទូតម៉ុងហ្គោលី Namxrai ដែលនៅពេលនោះនៅទីក្រុងប៉ារីស ត្រូវបាននាំយកមកប្រទេសវិញ ហើយត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅ Ulan-Bato នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1960…

ដើម្បីបកប្រែ សៀវភៅកំណត់ហេតុពន្ធនាគារ របស់ប្រធានហូដោយជោគជ័យ លោកបានទៅលេងពន្ធនាគារ Sante ជាញឹកញាប់ដើម្បីបំផុសគំនិត។

ក្នុងការណែនាំសៀវភៅដែលបោះពុម្ពដោយ Pierre Serghers នៅទីក្រុងប៉ារីសនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ 1963 និងបោះពុម្ពឡើងវិញដោយគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពភាសាបរទេសនៅទីក្រុងហាណូយ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ មានអត្ថបទមួយសរសេរថា “… ខ្ញុំបានរំលឹកអនុស្សាវរីយ៍កាលពីកុមារភាពរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីបង្កើតឡើងវិញនូវផ្ទៃខាងក្រោយសម្រាប់បរិបទ និងបង្កើតលក្ខខណ្ឌបរិស្ថានល្អបំផុត ខ្ញុំគិតថាការប្រមូលកំណាព្យនឹងត្រូវបានអាន និងបកប្រែក្នុងគុកកាន់តែច្រើន។

ដូច្នេះហើយ ក្នុងរដូវរងាឆ្នាំ ១៩៦០-១៩៦១ ខ្ញុំបានបកប្រែកំណាព្យភាគច្រើនរបស់ហូជីមិញនៅពន្ធនាគារ Sante ជាកន្លែងដែលខ្ញុំទៅលេងញឹកញាប់ ដោយសារការងារវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំជ្រើសរើសពេលរសៀលដែលមានភ្លៀងធ្លាក់ ឬមានអ័ព្ទ ដើម្បីឲ្យសមនឹងស្ថានភាពផ្លូវចិត្តរបស់ខ្ញុំកាន់តែល្អ»។

ទំព័រណែនាំការបកប្រែកំណាព្យរបស់ពូ នួន ហូ ជាភាសាបារាំងក្នុងទស្សនាវដ្ដីអ៊ឺរ៉ុបក្នុងឆ្នាំ 1961។ (ប្រភព៖ Tienphong)

ក្រៅពីការបកប្រែ Prison Diary លោក Phan Nhuan ក៏បានបកប្រែកំណាព្យប្រជាប្រិយវៀតណាមមួយចំនួនផងដែរ ហើយចាប់ផ្តើមបកប្រែ និទានរឿង Kieu របស់ Nguyen Du ជាភាសាបារាំង។

ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី 200 នៃកំណើតកវី ង្វៀន ឌូ (1765-1965) តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គការយូណេស្កូ ក្នុងការលើកតម្កើងកវីជាតារាវប្បធម៌ពិភពលោក អ្នកវប្បធម៌ Nguyen Khac Vien ក្នុងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំបានស្នើឱ្យ Phan Nhuan បកប្រែ រឿងនិទាន Kieu ឡើងវិញ។

ផាន់ នួន ចូលធ្វើការភ្លាម។ ប៉ុន្តែគាត់មានពេលត្រឹមតែបកប្រែប្រហែល 100 ប្រយោគប៉ុណ្ណោះ មុនពេលដែលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរបានកាត់បន្ថយអាយុជីវិតរបស់គាត់ ហើយគាត់បានស្លាប់នៅថ្ងៃទី 6 ខែសីហា ឆ្នាំ 1963។

គាត់បានទទួលមរណៈភាពដោយបន្សល់ទុកនូវការងារដែលមិនទាន់បានបញ្ចប់របស់គាត់ជូនមិត្តភ័ក្តិ និងសមមិត្តរបស់គាត់គឺបណ្ឌិត ង្វៀន ខាវៀន (១៩១៣-១៩៩៧)។ ហើយការបកប្រែដែលបានបញ្ចប់ក្រោយមកដោយលោក Nguyen Khac Vien ក៏ត្រូវបានគេវាយតម្លៃខ្ពស់ផងដែរ។

ថ្វីត្បិតតែគាត់ជាមេធាវីដ៏ល្បីល្បាញនៅទីក្រុងប៉ារីសក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ផាន់ ញ៉ួន រស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ ដោយគ្មានឡាន ឬផ្ទះដូចបញ្ញវន្តជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀត។ គាត់បានស្លាប់ដោយគ្មានប្រពន្ធឬកូន។

នៅទីក្រុងប៉ារីស ផ្នូររបស់គាត់នៅទីបញ្ចុះសព Parissien de Bagneux ត្រូវបានត្រួសត្រាយដោយថ្មម៉ាបដោយជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេស ដោយមានផ្កាយមាស និងសិលាចារឹកថា "ដឹងគុណអ្នកជារៀងរហូត - មេធាវី ផាន់ នួន"។

ប្រភព