Thêm thương vụ M&A tỷ USD trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng: Khối ngoại tìm cách tiến sâu
Trong bối cảnh các công ty tài chính đang gặp nhiều khó khăn, sự suy giảm tổng cầu khiến kinh doanh thua lỗ, thì khối ngoại vẫn tìm cách tiến sâu và gấp rút bành trướng thị phần tín dụng tiêu dùng tại Việt Nam.
 |
| Sau 15 năm hoạt động, Home Credit Việt Nam được hơn 15 triệu khách hàng tin dùng. |
Hút hàng tỷ USD vốn ngoại
Ngày 28/2, Ngân hàng SCB X của Thái Lan chính thức xác nhận việc mua lại 100% vốn điều lệ của Home Credit Việt Nam. Tổng giá trị thương vụ là 20.973 tỷ đồng (tương đương 860 triệu USD). Thương vụ trên dự kiến hoàn tất vào nửa đầu năm 2025, sau khi được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam và Thái Lan.
Trong thông cáo gửi đi, ông Arthid Nanthawithaya, CEO của SCB X cho biết: “Thương vụ này đánh dấu khởi đầu cho việc SCB X mở rộng sang Việt Nam, quốc gia có dân số hơn 100 triệu người”.
Home Credit Việt Nam thuộc sở hữu của tập đoàn đầu tư quốc tế PPF, bắt đầu hoạt động từ năm 2009. Tại Việt Nam, Home Credit là một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng, giữ thị phần lớn thứ hai, chiếm khoảng 14% tổng giá trị thị trường. Ngoài ra, Công ty đặc biệt tập trung đẩy mạnh chiến lược dẫn đầu số hóa trong những năm gần đây.
“Home Credit Việt Nam phát triển nhanh chóng để chiếm lĩnh vị trí hàng đầu trên thị trường kể từ khi bắt đầu hoạt động cách đây 15 năm. Tôi xin chúc mừng các đồng nghiệp đã xây dựng thành công một doanh nghiệp được hơn 15 triệu khách hàng tin dùng. Đây sẽ là một khởi đầu mới đầy thú vị. Chúng tôi đang chuẩn bị cho việc chuyển giao và tôi tin rằng, Công ty sẽ ngày càng thành công hơn nữa”, ông Radek Pluhar, CEO của Home Credit Group cho biết.
Thị trường tài chính tiêu dùng của Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Năm 2024, thị trường kỳ vọng sẽ có sự khởi sắc, ba yếu tố là tiêu dùng nội địa, đầu tư công, xuất khẩu tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng.
Bên mua lại Home Credit Việt Nam là SCB (trực thuộc SCB X) – ngân hàng lâu đời nhất ở Thái Lan và là một trong những ngân hàng đại chúng hàng đầu, cung cấp các dịch vụ tài chính đa dạng thông qua mạng lưới chi nhánh trên toàn quốc thuộc mọi phân khúc, bao gồm các nhà bán buôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Vì thế, tập đoàn này hứa hẹn tiến sâu vào lĩnh vực tài chính tiêu dùng Việt Nam.
Như vậy, sau thương vụ mua bán – sáp nhập (M&A) hơn 1 tỷ USD giữa Công ty Tài chính tiêu dùng SMBC (SMBCCF) nhận chuyển nhượng 49% vốn tại FE Credit từ tay VPBank, thì việc Tập đoàn Home Credit chuyển nhượng Home Credit Việt Nam cho SCB X đến thời điểm này được xem là thương vụ lớn thứ hai trong lĩnh vực tài chính – tiêu dùng. Thời điểm bán vốn vào cuối năm 2021, FE Credit được định giá đến 2,8 tỷ USD và VPBank có thể thu về gần 1,4 tỷ USD từ thương vụ này.
Tuy nhiên, dưới con mắt của các chuyên gia tài chính, điều đáng giá nhất ở đây không phải là lượng vốn lớn thu về, mà chính là sự xuất hiện tại thị trường Việt Nam của SMBCCF (trực thuộc SMBC) – ông lớn tài chính tiêu dùng dẫn đầu Nhật Bản và châu Á. SMBC là một trong 3 tập đoàn tài chính – ngân hàng lớn nhất tại Nhật Bản, hoạt động tại 40 quốc gia trên toàn cầu.
Việt Nam là thị trường trọng tâm
Ông Jun Ohta, Tổng giám đốc Tập đoàn SMBC khẳng định, Việt Nam là một trong những thị trường trọng tâm. Thương vụ SMBCCF nhận chuyển nhượng 49% vốn tại FE Credit từ tay VPBank là minh chứng cho niềm tin của nhà đầu tư ngoại vào tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam.
Thực tế cho thấy, không chỉ các thương vụ trên, mà trước đó, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã rót vốn vào lĩnh vực tài chính, tiêu dùng của Việt Nam.
Số tiền 4.300 tỷ đồng là giá trị thương vụ chuyển nhượng 100% phần vốn góp của SeABank tại Công ty Tài chính TNHH MTV Bưu điện (PTF) cho Công ty AEON Financial của Nhật Bản vào cuối năm 2023. Thương vụ được nhận định sẽ mang lại hiệu quả cho cả hai bên. Ông Kenji Fujita, Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc AEON Financial đánh giá, Việt Nam là quốc gia có dân số trẻ, tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh so với các nước trong khu vực. Ngoài việc cung cấp các khoản vay cá nhân, PTF cũng dự định phát hành thẻ tín dụng trong tương lai. “Chúng tôi sẽ đóng góp càng nhiều càng tốt vào thị trường tài chính Việt Nam bằng kiến thức đã tích lũy tại Nhật Bản và các quốc gia châu Á khác”, ông Kenji nói.
Trong khi đó, lãnh đạo SeABank cho biết, Ngân hàng sẽ có thêm nguồn lực về tài chính để đầu tư vào công nghệ, tạo ra những sản phẩm tốt hơn, đem lại nhiều lợi ích cho khách hàng.
Một thương vụ M&A khác là SHB bán 100% vốn điều lệ của SHB Finance cho đối tác là Krungsri của Thái Lan. Tổng giá trị thương vụ ước tính khoảng 3.600 tỷ đồng. SHB đã hoàn tất việc chuyển nhượng 50% vốn cổ phần tại SHB Finance cho Krungsri trong tháng 6/2023. Krungsri là thành viên Tập đoàn MUFG (Nhật Bản), nắm giữ 76,88% vốn.
Trước đó, tháng 3/2023, UOB thông báo đã hoàn tất việc mua mảng ngân hàng tiêu dùng của Citigroup tại Việt Nam, gồm các danh mục cho vay tín chấp và có bảo đảm, các mảng kinh doanh quản lý tài sản và ngân hàng bán lẻ tiền gửi. Với giá trị mỗi giao dịch lên đến hàng ngàn tỷ đồng, nhóm ngành dịch vụ tài chính được kéo lên top đầu hoạt động M&A năm 2023, tạo điểm sáng mới cho sự tăng trưởng của thị trường.
Công ty TNHH HD Saison cũng bán 49% vốn thuộc về Tập đoàn Credit Saison; Tập đoàn Shinsei giữ 49% cổ phần Mcredit (MB); Công ty tài chính Lotte Finance mua 100% cổ phần của Công ty tài chính TNHH MTV Kỹ thương (Techcom Finance); Thương vụ mua lại 100% vốn chủ sở hữu trong Công ty TNHH Tài chính Prudential Việt Nam bởi Công ty TNHH Shinhan Card, nay đổi tên thành Công ty Tài chính Shinhan Việt Nam… Hiện một số ngân hàng có ý định thoái vốn tại công ty tài chính tiêu dùng như MSB lên kế hoạch bán 100% vốn tại Công ty Tài chính TNHH MTV Cộng đồng (FCCOM).
Trong 5 năm gần đây, tín dụng tiêu dùng phát triển mạnh mẽ, tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 20%/năm. Dù vậy, quy mô dư nợ vay tiêu dùng của Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 27,17% GDP so với tỷ lệ trung bình 60-70% GDP của các nước trong khu vực châu Á. Các chuyên gia nhận định, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng phát triển. Năm 2024, thị trường kỳ vọng sẽ có sự khởi sắc vì theo các chuyên gia, ba yếu tố là tiêu dùng nội địa, đầu tư công, xuất khẩu tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng. Trong đó, tiêu dùng nội địa đang được khuyến khích đẩy mạnh thông qua nhiều giải pháp kích cầu tiêu dùng, bao gồm giải pháp mở rộng tín dụng tiêu dùng.
“Về lâu dài, cần có luật riêng cho các tổ chức tín dụng phi ngân hàng (công ty tài chính). Bên cạnh đó, cần phải hoàn thiện hơn nữa chuẩn mực với hoạt động cho vay tiêu dùng cũng như đòi nợ. Việc xây dựng hành lang pháp lý hoàn thiện sẽ giúp thị trường tài chính tiêu dùng phát triển lành mạnh, công bằng, tạo niềm tin cho nhà đầu tư”, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính – ngân hàng nhận định.
