Đài CNN ngày 6.1 đưa tin Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra những lời chỉ trích gay gắt nhất từ trước đến nay nhằm vào người tiền nhiệm Donald Trump, trong bối cảnh chỉ còn hơn một tuần trước khi bắt đầu những vòng bầu cử sơ bộ, hướng đến bầu cử tổng thống vào tháng 11.
Ông Biden vận động gần địa điểm lịch sử Valley Forge (bang Pennsylvania), nơi cố Tổng thống Mỹ George Washington tập hợp lực lượng chiến đấu chống lại thực dân Anh gần 250 năm trước. Ông Trump cũng “phản đòn” mạnh mẽ khi vận động tại Iowa, bang chiến địa trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, nơi ông giành chiến thắng với tỷ lệ 53,1%, còn ông Biden giành 44,9%.
Theo AFP, ông Biden cáo buộc ông Trump có tư tưởng Đức Quốc xã và là mối đe dọa đối với nền dân chủ. “Ông ấy sẵn sàng hy sinh nền dân chủ của chúng ta, tự mình nắm quyền”, Tổng thống Biden nói về người tiền nhiệm trong bài phát biểu hôm 5.1, một ngày trước khi tròn 3 năm sự kiện những người ủng hộ ông Trump gây ra vụ bạo loạn ở trụ sở quốc hội Mỹ hôm 6.1.2021. Ông Biden cho rằng cựu tổng thống, người từng bị luận tội 2 lần, và những người trung thành vẫn ấp ủ tư tưởng “bạo lực chính trị” trước thềm cuộc bầu cử năm 2024.
Tổng thống Biden lên án ông Trump phát ngôn “như Đức phát xít”, đe dọa dân chủ
Theo đương kim tổng thống, người tiền nhiệm muốn quay lại Nhà Trắng chủ yếu để trả thù và trừng phạt các đối thủ chính trị. “Ông ấy gọi những người chống đối mình là lũ sâu bọ. Ông ấy nói về máu của người Mỹ bị đầu độc, lặp lại chính xác ngôn từ từng được sử dụng bởi Đức Quốc xã”, ông Biden nói.
Ngoài ra, ông Biden nói ông Trump là “kẻ bệnh hoạn” khi cười nhạo vụ chồng của cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi bị tấn công bằng búa. Chưa hết, đương kim tổng thống còn chỉ trích người tiền nhiệm về “những bức thư tình” gửi nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un và “sự ngưỡng mộ” dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.
“Gieo rắc nỗi sợ”
Ông Trump và đội ngũ tranh cử đã nhanh chóng đáp trả. Phát biểu tại một sự kiện vận động ở bang Iowa vào tối cùng ngày, ông Trump cáo buộc ông Biden là người “gieo rắc nỗi sợ”. “Kỷ lục của ông Biden là một chuỗi liên tục của sự yếu đuối, kém cỏi, tham nhũng và thất bại… Đó là lý do tại sao ông ấy lại tổ chức một sự kiện tranh cử thảm hại, gieo rắc nỗi sợ ở Pennsylvania hôm nay”, ông Trump nói với những người ủng hộ. Người phát ngôn Steven Cheung của ông Trump cho rằng ông Biden là “mối đe dọa thực sự đối với nền dân chủ khi dùng cách vũ khí hóa chính phủ để truy lùng đối thủ chính trị của mình và can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2024”.
Trong một diễn biến khác, Tòa án tối cao Mỹ cho biết sẽ xem xét lại quyết định của tòa án tại bang Colorado về việc loại ông Trump khỏi lá phiếu tranh cử ở bang này. Dự kiến tòa sẽ mở phiên tranh luận vào ngày 8.2. Tuy nhiên, một diễn biến bất lợi cho ông Trump là Tổng chưởng lý bang New York Letitia James hôm 5.1 đề nghị tòa án phạt ông 370 triệu USD (hơn 9.000 tỉ đồng), cấm ông hoạt động trong lĩnh vực bất động sản ở New York, làm lãnh đạo hay quan chức một công ty, tổ chức ở New York suốt đời. Đề nghị được đưa ra vài tuần sau khi kết thúc quá trình thẩm vấn trong vụ án dân sự tại Tòa tối cao Manhattan cáo buộc ông Trump, 2 con trai và Tập đoàn Trump Organization gian lận kinh doanh khi nâng khống giá trị tài sản nhằm hưởng lợi trong vay tiền và mua bảo hiểm. Ông Trump bác bỏ các cáo buộc và cho rằng điều này có động cơ chính trị.
Thị trường việc làm Mỹ khởi sắc
Reuters ngày 6.1 dẫn báo cáo từ Bộ Lao động Mỹ cho thấy thị trường việc làm nước này trong tháng 12.2023 đã khởi sắc. Theo đó, giới tuyển dụng Mỹ đã thuê nhiều nhân công hơn dự kiến, với khoảng 216.000 vị trí được thêm vào. Đi kèm với đó là mức lương bình quân tính theo giờ tăng thêm 0,4%, lên mức cao hơn 4,1% so với cùng kỳ năm trước.
Báo cáo chỉ ra rằng kinh tế Mỹ đã tránh được suy thoái vào năm ngoái, và có thể tiếp tục tăng trưởng đến năm 2024 do sự phục hồi của thị trường lao động đang thúc đẩy chi tiêu. Tuy nhiên, các số liệu trên đã tạo ra một số nghi ngờ về khả năng Cục Dự trữ Liên bang (FED) Mỹ sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 3. Trước đó, thị trường tài chính Mỹ đã kỳ vọng vào triển vọng này, bởi từ tháng 3.2022 FED đã tăng lãi suất 525 điểm cơ bản lên mức 5,25-5,5% như hiện nay.
Khánh Như