Trong vài năm trở lại đây, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều nỗ lực chấn chỉnh, thu hồi các dự án ven biển nhằm giữ và phát triển dải công viên dọc đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng (TP. Nha Trang). Song song đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn chỉnh thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía Đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng với mục tiêu biến gần 20km dọc bờ biển thành một dải công viên liền mạch, đẳng cấp, mang tầm quốc tế.
Kỳ 1: Nỗ lực giữ dải công viên ven biển
Có thời điểm, nhiều người yêu mến thành phố biển Nha Trang đã rất lo lắng khi hàng loạt dự án thương mại dịch vụ được cấp phép ngay tại phía đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng. Một viễn cảnh không ai muốn đó là công viên cây xanh bị chia cắt, công trình kiên cố xâm chiếm bờ biển, quyền tiếp cận và thụ hưởng của cộng đồng bị hạn chế. Tuy nhiên, nhờ sự nỗ lực, quyết tâm của lãnh đạo tỉnh mà hàng loạt dự án bị thu hồi, di dời để trả lại không gian công cộng cho người dân.
Thu hồi đất để làm công viên
Đầu năm 2021, UBND TP. Nha Trang đã cưỡng chế thu hồi đất Dự án Công viên văn hóa, giải trí, thể thao Nha Trang Sao (Dự án Nha Trang Sao) để giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý, chấm dứt dự án nhiều tai tiếng kéo dài hơn 7 năm. Còn nhớ thời điểm năm 2014, Công ty Cổ phần Nha Trang Sao đã tổ chức lễ khởi công dự án này trên khu đất và mặt nước biển rộng đến hơn 100.000m2 nằm đối diện Hòn Đỏ (đường Phạm Văn Đồng). Khi đó, nhiều người đã lo ngại công trình này sẽ làm cản trở không gian công cộng, che chắn tầm nhìn, làm xấu đi nét đẹp của thành phố biển. Sau nhiều năm, dự án vẫn chỉ là khu đất bỏ hoang, nhếch nhác nên năm 2019, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi đất dự án này. Quyết định thu hồi đất đã gặp phải sự phản đối quyết liệt của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của lãnh đạo tỉnh, đầu năm 2021, UBND TP. Nha Trang đã cưỡng chế thu hồi đất Dự án Nha Trang Sao, định hướng phát triển khu vực này trở thành công viên hiện đại phục vụ người dân và du khách.
 |
| Toàn cảnh bờ biển phía đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng. |
Bên cạnh đó, UBND TP. Nha Trang cũng đã thực hiện thu hồi thành công 21.772m2 đất tại Dự án Công viên Phù Đổng. Dự án Công viên Phù Đổng rộng gần 24.000m2 được UBND tỉnh giao cho Công ty TNHH Invest Park Nha Trang từ năm 2012 để thực hiện dự án công viên kết hợp dịch vụ thương mại. Tuy nhiên, 21.772m2 đất Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất để đầu tư xây dựng công viên thì công ty này thi công dang dở, nhếch nhác. Ngay sau khi thu hồi, UBND TP. Nha Trang đã đầu tư hoàn thiện các hạng mục còn lại, chăm sóc cây xanh, tạo không gian phục vụ cộng đồng. Tháng 6-2022, Khu nghỉ mát Evason Ana Mandara Nha Trang đã chính thức ngừng đón khách lưu trú để tổ chức di dời, trả lại mặt bằng phía đông đường Trần Phú. Toàn bộ hoạt động lưu trú được chủ đầu tư chuyển vào Evason Ana Mandara Resort & Spa tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh. Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi đất 5 căn biệt thự di tích tại Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại (phường Vĩnh Nguyên, Nha Trang), giao cho Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh quản lý, nâng cấp, khai thác nhằm nâng cao giá trị tại khu vực bờ biển Nha Trang.
Ngoài ra, dọc bãi biển trên đường Trần Phú còn có Nhà hàng Louisiane do Công ty Cổ phần Quốc tế Biển Xanh làm chủ đầu tư, có diện tích hơn 4.800m2; Sailing Club do Công ty TNHH Eco và Công ty Cổ phần Hòn Tằm biển Nha Trang làm chủ đầu tư, có diện tích hơn 2.000m2. Cả 2 công trình này đều được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất chấm dứt hoạt động, di dời khỏi khu phía đông đường Trần Phú sau khi Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng được thông qua.
Giữ lại cho thế hệ sau
Việc di dời các dự án để xây dựng, kết nối dải công viên ven biển dọc đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng đã được thống nhất trong Thường trực Tỉnh ủy từ năm 2018. Thời điểm đầu năm 2018, sau khi nghe Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh báo cáo, xin chủ trương điều chỉnh Quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thảo luận và thống nhất phạm vi quy hoạch khoảng 240ha dọc theo đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng với tổng chiều dài gần 20km.
 |
| Nhà hàng Louisiane cũng thuộc diện di dời. |
Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu Quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng phải mang tính ổn định, lâu dài nên phải ưu tiên tối đa không gian khu vực phía đông sử dụng làm công viên công cộng, nơi sinh hoạt cộng đồng phục vụ nhân dân. Đối với các điểm dịch vụ công cộng trên các công viên đều phải được thiết kế không gian mở, hài hòa và thuận lợi cho các sinh hoạt công cộng của người dân và du khách. Một số khu vực ứng dụng công nghệ nuôi bãi để tạo bãi tắm rộng nhằm phục vụ cho người dân và cộng đồng, không sử dụng vào mục đích kinh doanh, thương mại.
Ông Nguyễn Tấn Tuân – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết, đối với công viên ven biển phía đông đường Trần Phú và đường Phạm Văn Đồng, cần mở rộng công viên, bãi tắm, điều chỉnh, hoàn thiện thiết kế công viên cho thuận lợi hơn đối với các hoạt động sinh hoạt, giao lưu cộng đồng; cần tăng diện tích sân chơi có trồng cây bóng mát, giảm diện tích ô cỏ ở mức độ phù hợp, bổ sung các tiện ích phục vụ công cộng… Bên cạnh đó, phải cải tạo bãi tắm hiện trạng cho an toàn, sạch đẹp hơn; cải tạo kiến trúc cảnh quan các công trình dịch vụ hiện có để tham gia cung cấp dịch vụ cho khu vực bãi biển. Đồng thời, nghiên cứu bổ sung các công trình dịch vụ ở những vị trí phù hợp để làm gia tăng giá trị, hiệu quả phục vụ của công viên đối với người dân và du khách. Mật độ xây dựng riêng của các công trình có thể xem xét theo từng vị trí nhưng phải đảm bảo mật độ xây dựng gộp toàn công viên không quá 5%. Có thể nói, Nha Trang còn đẹp và giá trị là nhờ dải công viên ven biển. Khu vực này chỉ nên phục vụ cộng đồng và để dành cho sự phát triển lâu dài. Vì vậy, quyết tâm giữ lại dải công viên ven biển là giữ lại cho thế hệ mai sau.
Kiến trúc sư NGUYỄN HOÀNG – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh: Những năm qua, việc khai thác các không gian bờ biển nhìn chung còn nhiều bất cập. Không gian hướng biển bị che chắn tầm nhìn bởi các nhà hàng, resort ở phía đông. Các yếu tố nhân tạo lấn át dần tính tự nhiên, cản trở sự tiếp cận của người dân, thiếu kết nối giữa các không gian công cộng, ảnh hưởng không nhỏ tới vẻ đẹp tổng thể của không gian ven biển. Thời gian gần đây, lãnh đạo tỉnh đã có nhiều nỗ lực di dời các dự án, công trình nhằm giữ và phát triển dải cây xanh ven biển. Đây là chủ trương đúng đắn, kịp thời với bối cảnh phát triển đô thị hiện tại nhằm quyết tâm thực hiện định hướng xây dựng Nha Trang thành nơi đáng sống. Dải cây xanh ven biển đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng là loại hình không gian giao tiếp cộng đồng đặc biệt và được xem như không gian đặc trưng của đô thị biển. Kết nối các không gian công cộng ven biển sẽ mang tới vẻ đẹp tổng thể cho không gian ven biển, tạo giá trị cảnh quan và môi trường sống tốt, tạo sức lôi cuốn, hấp dẫn người dân và du khách.
VĂN KỲ
Kỳ 2: Đề xuất nhiều ý tưởng
