Khởi động lộ trình xây dựng Bảo tàng Alexandre Yersin

Ngày 18-7, UBND tỉnh Khánh Hòa có quyết định về việc phê duyệt đề cương nhiệm vụ và dự toán lập Đề án xây dựng Bảo tàng Alexandre Yersin. Đây được xem là bước khởi động cần thiết trong lộ trình hiện thực hóa công trình Bảo tàng Alexandre Yersin, dự kiến xây xong vào năm 2027.

Thêm công trình ghi nhớ bác sĩ A.Yersin

Từ nhiều năm nay, những người ái mộ bác sĩ A.Yersin đều mong muốn có một bảo tàng xứng tầm để làm nơi nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu, quảng bá về cuộc đời, sự nghiệp của ông đến người dân, du khách trong nước, quốc tế bởi trong phần lớn khoảng thời gian của đời mình, bác sĩ A.Yersin đã sống, gắn bó với mảnh đất Nha Trang – Khánh Hòa. Trong trái tim ông luôn dành tình cảm yêu thương nhất đối với người dân Nha Trang – Khánh Hòa và người dân nơi đây cũng dành cho ông tình cảm như người thân trong gia đình. Để vinh danh bác sĩ A.Yersin, trên địa bàn tỉnh đã có các công trình trường học, bệnh viện, tuyến đường, công viên… mang tên ông. Nhưng việc có một công trình bảo tàng chuyên đề về bác sĩ A.Yersin xứng tầm và phát huy được hiệu quả tuyên truyền, quảng bá vẫn là niềm mong mỏi của người dân và cộng đồng những người yêu mến ông Năm Yersin.

Khu vực Nhà khách 378 là vị trí được chọn để xây dựng Bảo tàng Alexandre Yersin trong thời gian tới. Ảnh: Vĩnh Thành

Theo ông Đống Lương Sơn – Chủ tịch Hội Những người ái mộ bác sĩ A.Yersin, từ nhiều năm qua, hội luôn mong ước việc xây dựng một bảo tàng Yersin mới để có thể trở thành một điểm đến thu hút sự quan tâm của người dân, du khách. Hội cũng đã nhiều lần kiến nghị, đề xuất với lãnh đạo tỉnh về vấn đề này. Nếu xây dựng được công trình Bảo tàng Yersin mới, tập thể hội, các cá nhân thành viên trong hội sẽ tích cực hỗ trợ, hiến tặng cho bảo tàng những hiện vật, hình ảnh, tư liệu liên quan đến bác sĩ A.Yersin đang lưu giữ.

Hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang có Bảo tàng Yersin nằm trong khuôn viên Viện Pasteur Nha Trang. Bảo tàng này được hình thành từ 27 năm trước, với diện tích khoảng 100m², trưng bày rất nhiều hiện vật, hình ảnh có giá trị liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp khoa học của bác sĩ A.Yersin. Tuy nhiên, do diện tích nhỏ, vị trí nằm trong khuôn viên của Viện Pasteur Nha Trang và do đơn vị này quản lý nên việc quảng bá, phát huy giá trị của bảo tàng còn gặp nhiều khó khăn. Lượng khách đến tham quan, học tập tại đây rất ít và bảo tàng chủ yếu mới chỉ làm nhiệm vụ gìn giữ các hiện vật, hình ảnh, tư liệu vốn có. Việc xây dựng Bảo tàng Alexandre Yersin mới là điều cần thiết vì bảo tàng không chỉ là nơi bảo tồn, lưu giữ, trưng bày, phát huy giá trị mà ông Năm Yersin đã cống hiến cho nhân loại; tri ân những đóng góp to lớn của ông cho người dân, vùng đất Khánh Hòa, mà còn là cầu nối giữa Nha Trang – Khánh Hòa nói riêng, Việt Nam nói chung đến với thế giới thông qua những hình ảnh văn hóa, đất nước, con người Việt Nam; đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần, giao lưu văn hóa, tìm hiểu vùng đất, con người địa phương; đây cũng là điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước nhằm góp phần phát triển kinh tế du lịch.

Công trình gợi nhớ hình ảnh Lầu ông Tư

Bảo tàng Alexandre Yersin dự kiến được xây dựng tại khu vực Nhà khách 378, giáp ranh với Công viên Yersin. Tổng diện tích đất được sử dụng cho bảo tàng là 5.787m², mật độ xây dựng không quá 40%, tổng diện tích sàn 10.000m². Theo ông Nguyễn Văn Nhuận – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao, công trình kiến trúc không gian Bảo tàng Alexandre Yersin mang nét đặc trưng tiêu biểu, gắn liền với di sản bác sĩ A.Yersin để lại. Đặc biệt, công trình còn chú trọng nhấn mạnh đến ký ức của người dân Nha Trang – Khánh Hòa về bác sĩ A.Yersin khi thiết kế của bảo tàng mô phỏng lại hình ảnh Lầu ông Tư, tại Xóm Cồn để làm khu trưng bày chính. Điểm nhấn về mặt kiến trúc này của bảo tàng nhằm đáp ứng nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân đối với việc khôi phục hình ảnh Lầu ông Tư. Bên cạnh đó, kiến trúc công trình cũng phải đảm bảo hài hòa, gắn kết với nội dung trưng bày; công trình nghiên cứu tận dụng các điều kiện tự nhiên của khu đất để tạo lập không gian kiến trúc, cảnh quan độc đáo, phát triển bố cục đa hướng tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu vực. Dự kiến, trong giai đoạn 2025 – 2027, công trình này sẽ được thực hiện thi tuyển kiến trúc, cảnh quan, xây dựng, nghiệm thu và bàn giao.

Sau khi Bảo tàng Alexandre Yersin được xây dựng xong, các đơn vị chức năng sẽ tiến hành hoạt động trưng bày bên trong và không gian ngoài trời nhằm kể cho mọi người những câu chuyện thông qua các chuyên đề trưng bày lớn về cuộc đời, sự nghiệp của bác sĩ A.Yersin. Từ đó, tái hiện chân dung của một nhà khoa học luôn tận tụy cống hiến hết mình vì khoa học; những thành tựu, vinh quang trong các hoạt động nghiên cứu khoa học và đóng góp của bác sĩ A.Yersin đối với việc bảo vệ sức khỏe con người, tiến bộ xã hội; tấm lòng nhân văn, sâu sắc của ông đối với nhân loại nói chung, người dân Nha Trang nói riêng. Cụ thể, nội dung trưng bày dự kiến có kết cấu gồm: Phần dẫn nhập – Alexandre Yersin danh nhân thời đại, với 5 chủ đề (bác sĩ, nhà vi khuẩn học lừng danh, nhà thám hiểm can đảm, nhà nông học tiên phong, niềm đam mê nghiên cứu tự nhiên và khoa học công nghệ, Alexandre Yersin với Nha Trang – Khánh Hòa); phần kết – Tri ân vị danh nhân. Không gian ngoài trời của bảo tàng sẽ là công viên mang đặc trưng của một không gian biển xinh đẹp, bình yên với những tác phẩm nhỏ, đa dạng loại hình, có tính nghệ thuật cao liên quan đến những hoạt động, sự kiện, cuộc đời bác sĩ A. Yersin. Khu vực này cũng là một công viên thuận tiện cho việc nghỉ ngơi, tham quan, vui chơi, giáo dục đối với khách. Ở đó sẽ có vườn tượng Yersin; mô hình mô phỏng căn nhà lá nơi bác sĩ A.Yersin ở và làm việc trong thời gian nghiên cứu bệnh dịch hạch tại Hồng Kông, mô hình căn nhà nhỏ ven sườn núi nhìn xuống trang trại Suối Dầu, mô hình căn nhà gỗ trên đỉnh Hòn Bà…

Nghị quyết số 34, ngày 22-12-2023 của Tỉnh ủy về phát huy các giá trị di sản văn hóa gắn với sự phát triển du lịch bền vững tỉnh Khánh Hòa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nêu rõ: “Hoàn thành việc xây dựng mới và đưa vào hoạt động có hiệu quả các thiết chế văn hóa trọng điểm của tỉnh, gồm: Bảo tàng Alexandre Yersin…”. Với nỗ lực của các cơ quan chức năng, những người ái mộ bác sĩ A.Yersin đang hy vọng sớm được thấy diện mạo của công trình Bảo tàng Alexandre Yersin.

GIANG ĐÌNH