Ánh sáng vô hình – Soi tỏ tình người trong chiến tranh

Chiến tranh là nỗi bất hạnh lớn nhất của nhân loại. Đó là đau thương, mất mát, là những tổn thất tàn khốc không để lại gì ngoài sự phi nghĩa như chính bản chất của chiến tranh. Lấy bối cảnh đau thương của Thế chiến thứ hai, cuốn Ánh sáng vô hình (All the light we can not see – Nhà xuất bản Văn học phát hành) của Anthony Doerr lại nhìn chiến tranh ở góc khác, mang đến cho người đọc những gam màu cảm xúc thật khác lạ.

Câu chuyện nói về Marie Laure, cô bé người Pháp năm lên 6 tuổi không may bị mù. Cha cô là thợ khóa và là người nắm giữ chìa khóa của Bảo tàng lịch sử tự nhiên. Ông làm cho cô một mô hình thu nhỏ của khu phố để cô có thể dễ dàng đi lại và tìm được đường về nhà. Năm Marie Laure 12 tuổi, Đức Quốc xã chiếm giữ Paris, cô cùng cha chạy trốn đến Saint-Malo, thành phố nằm trong tường thành nơi có ông chú thích ẩn dật sống trong một ngôi nhà cao ven biển. Hai cha con họ đã mang theo một viên đá quý truyền thuyết của viện bảo tàng.

Werner – cậu bé mồ côi người Đức sống cùng em gái trong khu mỏ than. Cậu bé là một thiên tài và có niềm say mê đặc biệt với việc sửa chữa các thiết bị thông tin. Cậu bị một chiếc điện đài thô sơ mà hai anh em tìm được thu hút. Sau này Werner trở thành chuyên gia lắp ráp và sửa chữa những thiết bị thông tin. Tài năng ấy đem lại cho cậu một vị trí trong học viện tàn bạo của Đoàn Thanh niên Hitler, sau đó vào quân đội với nhiệm vụ đặc biệt dò sóng radio theo dấu quân kháng chiến.

Bằng nghệ thuật dẫn dắt tài tình, Anthony Doerr đã cho hai người trẻ gặp nhau. Werner đi qua cuộc chiến, đến Saint-Malo nơi cậu gặp gỡ Marie Laure. Cuốn sách cho ta thấy những nét đẹp trong tình cảm mà con người dành cho nhau ngay cả lúc khốn cùng của chiến tranh. Đó là tình yêu vô bờ bến mà người cha đã dành cho Marie Laure. Khi đến trú ngụ trong ngôi nhà của ông chú, cha đã làm cho cô một mô hình ngôi nhà, hướng dẫn cô đi trên từng đoạn đường và quan sát trong niềm vui sướng khi thấy cô học được cách tự bước đi. Đó là Werner dẫu trong bộ quân phục của Đức Quốc xã nhưng với sự thiện lương trong tâm hồn đã liên tục cứu giúp những người kháng chiến, cứu giúp Marie Laure, đưa cô ra khỏi thành phố bị vây hãm và giúp cô trả viên đá quý về với tự nhiên.

Một cuốn sách lấy bối cảnh chiến tranh nhưng nổi lên trên cái nền chết chóc, người ta lại nhìn thấy một thứ ánh sáng vô hình, ấm áp của những sẻ chia và tình thương mà con người ta dành cho nhau.

Anthony Doerr là nhà văn Mỹ, ông đã dành rất nhiều giải thưởng ở Mỹ và nước ngoài, trong đó nổi bật nhất là giải Pulitzer 2015 cho Ánh sáng vô hình. Ông đã chọn bối cảnh chiến tranh, tạo ra những tình huống thử thách bản chất và nhân tính trong mỗi con người, khiến người ta không thể không tự hỏi mình sẽ làm như thế nào nếu rơi vào hoàn cảnh đó. Để rồi khi đối diện với những tình huống thách thức giá trị sống của mình trong thực tế, người ta có quyền lựa chọn, biết rằng cần cư xử một cách đúng đắn cho xứng với giá trị làm người.

THỦY NGÂN