Chợ phiên nông sản độc đáo ở vùng cao

Sáng thứ Bảy của tuần cuối hằng tháng, đồng bào Raglai ở thị trấn Tô Hạp (huyện Khánh Sơn) và các xã lân cận lại đưa nông sản đến Nhà sinh hoạt cộng đồng Tổ dân phố Hạp Thịnh để bán tại chợ phiên nông sản Tô Hạp. Phiên chợ độc đáo này không chỉ bán nông sản, nông cụ do người dân làm ra mà còn giúp người dân thay đổi nhận thức về sản xuất và mua bán nông sản.

Chợ phiên nông sản Tô Hạp mỗi tháng chỉ mở một lần vào ngày thứ Bảy cuối cùng của tháng dương lịch để đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) huyện miền núi Khánh Sơn mua bán nông sản. Chị Mấu Thị Loan (xã Sơn Bình) bán nông sản ở chợ phiên thị trấn Tô Hạp 2 năm nay. Mỗi tháng đến phiên chợ này, chị hái các loại rau, củ trên rẫy từ chiều hôm trước để kịp đưa ra bán. Từ ngày có chợ phiên, chị Loan được tiếp xúc với nhiều người, việc giao tiếp cũng mạnh dạn hơn. Chị Bo Bo Thị Loan cũng mang đến chợ phiên các loại trái cây, rau nhà trồng an toàn, tươi ngon và bán giá phải chăng như: Rau cải 5.000 đồng/bó, hoa đu đủ 50.000 đồng/kg, vú sữa hoàng kim 35.000 đồng/kg… Chị Bo Bo Thị Loan chia sẻ, thời gian tới gia đình chị sẽ trồng thêm các loại rau, cây ăn trái và bán các mặt hàng khác để có thêm thu nhập.

Người dân mua bán nông sản tại chợ phiên nông sản thị trấn Tô Hạp tháng 11-2024.

Trong khi đó, chị Bo Bo Thị Phương (thị trấn Tô Hạp) chia sẻ: “Chợ phiên thị trấn Tô Hạp chủ yếu là các gian hàng của ĐBDTTS, với những mặt hàng nông sản đặc trưng của địa phương, sản vật rừng do người dân thu hái được, như: Các loại rau sạch, rau rừng, thịt heo đen, măng le, mật ong, chuối rừng, nấm linh chi, các loại trái cây, sản phẩm thủ công đan lát từ tre, nứa… Như gia đình tôi, cứ mỗi phiên chợ lại mang gà vườn, măng le, rau rừng, chuối rừng ra bày bán. Người đi chợ đông nên chỉ trong 1 – 2 giờ là bán hết toàn bộ”.

Với những người lần đầu đi chợ phiên thị trấn Tô Hạp như ông Nguyễn Duy Xuyên (TP. Nha Trang), ông thấy thích thú khi được hòa trong không khí vùng cao trong lành, với những hoạt động văn hóa, văn nghệ tươi vui được tổ chức tại chợ phiên. Ông Xuyên cũng tìm mua những loại nông sản sạch do ĐBDTTS tự trồng, thu hái được như: Rau rừng, thịt heo đen, gà đồi, măng le, bắp chuối và các loại trái cây ngon của Khánh Sơn… “Tôi thấy chợ phiên này khá thú vị, được tổ chức trong không gian đồi thông thơ mộng, tiết trời se lạnh của vùng cao. Địa phương nên mở rộng thêm quy mô các gian hàng, có thêm nhiều hoạt động biểu diễn văn hóa – văn nghệ truyền thống của người Raglai để thu hút khách, phát triển thành điểm đến du lịch”, ông Xuyên nói.

Được tổ chức lần đầu từ tháng 9-2023, đến nay đã có 15 phiên chợ được tổ chức, có những phiên chợ có quy mô 20 – 30 gian hàng; ban đầu chỉ có các hộ ĐBDTTS ở thị trấn Tô Hạp tham gia, hiện nay đã có thêm các hộ ở những xã lân cận cũng đăng ký tham gia bày bán sản phẩm tại chợ phiên. Chợ phiên đã tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ ĐBDTTS trên địa bàn trao đổi, mua bán nông sản hay các mặt hàng thủ công do mình làm ra; góp phần thay đổi nhận thức của người dân trong nỗ lực phát triển sản xuất thông qua việc tạo ra các nông sản đặc trưng, chất lượng để bày bán tại chợ phiên để cùng với trợ lực của Nhà nước vươn lên thoát nghèo. Chợ phiên dần dần được người dân trong và ngoài huyện biết đến và tham gia nhiều hơn, phiên chợ sau đông hơn phiên chợ trước, có những phiên chợ thu hút đến gần 1.500 lượt người đến trải nghiệm, mua nông sản.

Ông Đỗ Huy Hiệp – Trưởng phòng Dân tộc huyện Khánh Sơn bày tỏ: “Chợ phiên này không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn có nhiều hoạt động vui chơi, mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Raglai ở huyện Khánh Sơn. Qua việc buôn bán giúp người dân thay đổi nhận thức, mở rộng trồng trọt, sản xuất, mua bán nông sản tạo nguồn thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo. Trước đây, các hộ ĐBDTTS rất ngại giao lưu, mua bán hàng hóa, nhưng bây giờ khi đi chợ phiên, nông sản tiêu thụ nhanh, giá cả ổn định nên cứ tới ngày mở phiên chợ, người dân chủ động mang nông sản ra bán. Hiện nay, huyện Khánh Sơn đang có hướng hỗ trợ để duy trì chợ phiên nông sản Tô Hạp và nhân rộng ra ở một số địa phương khác”.

HẢI LĂNG