Khẩn trương triển khai phát triển nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn

Sáng 14/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn (Ban Chỉ đạo) chủ trì Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo.

Cùng dự Phiên họp có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn; lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo một số tỉnh thành phố; các khu công nghệ cao, các cơ sở giáo dục đào tạo, doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực công nghệ.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 791/QĐ-TTg về việc thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị, đề xuất phương hướng, giải pháp để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam; chỉ đạo, phối hợp giữa các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan, tổ chức liên quan để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế thông minh, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, kinh tế ban đêm đang là những mục tiêu và định hướng của thế giới.

Việt Nam muốn kết hợp sức mạnh dân tộc và thời đại thì phải đi đúng hướng của thời đại, đánh giá chính xác tình hình và phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp, hiệu quả, với tinh thần “theo kịp, tiến cùng và vượt lên.”

Trong giai đoạn tới đây, chúng ta phải thực hiện 2 mục tiêu 100 năm (tới năm 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và tới năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước), đòi hỏi phải có bứt phá, đột phá, nhất là về tăng trưởng kinh tế; tăng trưởng kinh tế sẽ kéo theo tăng quy mô GDP, tăng thu nhập bình quân đầu người, tăng năng suất lao động, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân và nâng cao vị thế đất nước.

Thủ tướng nêu rõ muốn thúc đẩy tăng trưởng thì cùng với làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng, cần thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, trong đó chuyển đổi số là động lực lớn mà các nước đang tập trung, dịch chuyển, coi đây là một cuộc cách mạng xác lập tiến trình lịch sử và trật tự thế giới mới.

Gợi mở một số định hướng lớn, Thủ tướng nêu rõ, phải nâng cao nhận thức, tư duy đột phá về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của các động lực tăng trưởng mới, nhất là trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, điện toán đám mây; hoàn thiện thể chế, ưu tiên cho các ngành lựa chọn; phát triển hạ tầng, trong đó có hạ tầng điện; đào tạo nhân lực.

Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành khẩn trương triển khai “Chương trình Phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050” và “Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030.”

Thủ tướng cũng lưu ý, chuyển đổi số rất rộng, nhưng cốt lõi là nghiên cứu, phát triển trí tuệ nhân tạo trên cơ sở dữ liệu, trí tuệ nhân tạo của Việt Nam phải dựa trên cơ sở dữ liệu của Việt Nam.

Nhấn mạnh thời cơ hiện nay đang rất thuận lợi, Thủ tướng yêu cầu sau khi ban hành kết luận phiên họp, các bộ ngành cần khẩn trương vào cuộc, tích cực, chủ động triển khai các nhiệm vụ với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm trọng điểm, nhanh chóng nắm bắt thời cơ, biến thành hành động cụ thể, làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó để xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái.

Phiên họp đánh giá, thời gian vừa qua, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn nhờ vào nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí cạnh tranh, khả năng phát triển cơ sở hạ tầng, các cơ chế, chính sách ngày càng thông thoáng, cởi mở và quyết tâm chính trị cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ.

Trong chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn, Việt Nam hiện đang tham gia vào các công đoạn: thiết kế, kiểm thử, đóng gói vi mạch, sản xuất thiết bị và nguyên liệu liên quan đến bán dẫn nhưng chưa có nhà máy sản xuất chip.

Trong số đó, có hơn 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch với đội ngũ nhân lực ước tính hơn 6.000 kỹ sư, công đoạn đóng gói kiểm thử có 7 nhà máy, với khoảng 6.000 kỹ sư, chưa bao gồm hơn 10.000 kỹ thuật viên; các doanh nghiệp về sản xuất thiết bị và nguyên liệu cho ngành công nghiệp bán dẫn như Samsung, Seojin, Coherent… cũng đã bắt đầu đi vào hoạt động.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hỗ trợ nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu như NVIDIA, Qualcomm, LAM Research, Qorvo, AlChip… chuyển dịch chuỗi cung ứng sang Việt Nam phát triển các trung tâm nghiên cứu, mở rộng đầu tư, kinh doanh, sản xuất tại Việt Nam.

Việt Nam hiện có 174 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Điển hình là Samsung có kế hoạch đầu tư 2 nhà máy kiểm định, đóng gói bán dẫn tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 4,1 tỷ USD.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan và các bên liên quan thành lập Tổ công tác triển khai hợp tác với NVIDIA; thành lập Tổ đàm phán tiến hành các cuộc trao đổi, làm việc với lãnh đạo Tập đoàn NVIDIA để thu hút đầu tư, cụ thể hóa phương án hợp tác với Việt Nam và đã đạt được một số kết quả đột phá, đem lại tiếng vang lớn và nâng tầm vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới là điểm đến của công nghệ cao, công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.

Tập đoàn NVIDIA đã ký thỏa thuận với một số đối tác về việc dịch chuyển chuỗi sản xuất từ các nước khác sang Việt Nam, cung cấp các bộ vi xử lý hình ảnh (GPU) và các thiết bị kết nối với cam kết đầu tư từ 4 – 4,5 tỷ USD trong vòng 4 năm tới tại 6 địa phương.

Ngày 5/12/2024, Thỏa thuận hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Tập đoàn NVIDIA đã được ký kết nhằm hợp tác thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển và Trung tâm dữ liệu AI tại Việt Nam.

Thời gian vừa qua, thực hiện định hướng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Việt Nam đã tích cực thúc đẩy làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác chủ chốt, tiềm năng trong lĩnh vực bán dẫn, đưa hợp tác kinh tế, khoa học công nghệ thành nội hàm then chốt của các khuôn khổ đối tác, khai thác hiệu quả các cơ hội hợp tác từ việc nâng cấp, nâng tầm quan hệ đầu tư, công nghệ.

Việt Nam tích cực triển khai các chương trình của Quỹ đổi mới và an ninh công nghệ (ITSI), sáng kiến quan trọng của Đạo luật Chip của Hoa Kỳ.

Trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ đào tạo 120 giảng viên và 4.000 sinh viên và hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo về đóng gói, kiểm thử chip cho 20 trường đại học tại Việt Nam.

Việt Nam cũng đẩy mạnh triển khai dự án Đối tác tương lai Việt Nam-Hàn Quốc về nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy thiết lập Tổ công tác liên ngành Việt-Hàn tăng cường hợp tác trong lĩnh vực bán dẫn và AI.

Với Nhật Bản, hợp tác bản dẫn, nhất là đào tạo nhân lực chất lượng cao, là một trong năm ưu tiên của Sáng kiến chung Việt Nam-Nhật Bản trong kỷ nguyên mới giai đoạn 1. Dự kiến sẽ có khoảng 100 nhà nghiên cứu được cử sang học tập, nghiên cứu chuyên sâu tại Nhật Bản hằng năm.

Với Đài Loan (Trung Quốc), bước đầu hình thành các cơ chế hợp tác thông qua kênh hiệp hội doanh nghiệp “Chương trình đặc biệt giáo dục tài năng công nghiệp quốc tế” (INTENSE) cho sinh viên Việt Nam, dự kiến mỗi năm sẽ có khoảng hơn 1.000 sinh viên Việt Nam được phía Đài Loan cấp học bổng học tập và làm việc trong ngành công nghiệp bán dẫn tại Đài Loan.

Đồng thời, thường xuyên tổ chức các đoàn doanh nghiệp Đài Loan sang khảo sát, tìm hiểu cơ hội hợp tác đầu tư tại Việt Nam, riêng trong năm 2024 đã có khoảng 5 doanh nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn lớn của Đài Loan thống nhất phương án hợp tác, đầu tư với Việt Nam.

Với các nước châu Âu, Việt Nam cũng đã có sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác liên quan của Hà Lan, Pháp, Đức, Bỉ… để kết nối doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu, cũng như cấp các chương trình học bổng cho sinh viên, giảng viên Việt Nam sang học tập, làm việc trong lĩnh vực bán dẫn tại châu Âu.

Những kết quả trên là minh chứng thể hiện sự nỗ lực và hành động quyết liệt của các cấp lãnh đạo, đặc biệt là của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương, các cơ sở đào tạo và cộng đồng doanh nghiệp trong công cuộc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn./.