Nằm bên sông Hồng, được bồi đắp phù sa màu mỡ, xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư là vùng đất thích hợp cho việc trồng dâu, cung cấp nguyên liệu sạch để đảm bảo cho con tằm sinh trưởng tốt. Hiện xã có khoảng 257ha trồng dâu với gần 1.200 hộ làm nghề nuôi tằm. Người dân coi đây là nghề truyền thống cha ông để lại, luôn có ý thức giữ gìn và phát huy qua nhiều thế hệ.
Theo ông Lê Mạnh Trường – chủ tịch UBND xã Hồng Phong, nghề trồng dâu nuôi tằm được đưa về địa phương từ đầu những năm 60 của thế kỷ trước. Trải qua bao thăng trầm, từ năm 2010 tới nay, nghề đã có nhiều khởi sắc nhờ ứng dụng công nghệ mới, đầu tư về khoa học kỹ thuật, tạo chu trình khép kín, chuyên môn hoá để tăng năng suất, nâng cao giá trị nguyên liệu. Người dân ngày càng gắn bó bởi hiệu quả kinh tế tốt hơn, gấp 10 lần so với trồng lúa, mang lại đời sống ổn định cho các hộ gia đình ở địa phương.
Cái hay của nghề dâu tằm là phù hợp với nhiều lứa tuổi, nhờ việc chia nhỏ các công đoạn sản xuất, đặc biệt là những người đã qua tuổi lao động, vẫn có thể tạo ra thu nhập. Bước vào làng, bạn có thể dễ dàng bắt gặp một em học sinh đang cắt nhỏ, rải lá dâu cho tằm ăn hay cụ già ngồi tách kén thong dong giữa sân nhà. Tuy không quá nặng nhọc, nhưng chăm con tằm từ lúc ấp trứng, cho đến khi sinh trưởng và làm tổ kén, phơi nắng cho tơ đủ óng… cần nhiều nhân lực và luôn chân luôn tay từ sáng sớm tới tận đêm khuya.
Những chú tằm khá nhạy cảm với thời tiết và độ ẩm, ngày nay đã được nuôi trong buồng lạnh có máy hút ẩm để đảm bảo môi trường ổn định. Mỗi gia đình sẽ nhận một công đoạn, nhà này ấp trứng và nuôi tằm con để cung cấp giống, nhà kế bên nuôi tằm to cho kén vàng, nhà khác lại nuôi tằm cho kén trắng. Nhờ kỹ thuật buồng lạnh, giống tằm kén trắng vốn trước chỉ nuôi được vào mùa đông, xuân, nay đã nuôi được quanh năm, cho năng suất tốt hơn, hiệu quả kinh tế cao hơn so với kén vàng. Tuy vậy, do nhu cầu thị trường, người dân nơi đây vẫn chọn nuôi cả 2.
Khi nhu cầu ngày càng tăng với các nguyên liệu có nguồn gốc tự nhiên hay các thành phẩm của cây dâu, con tằm, nghề dâu tằm đã luôn có đầu ra ổn định. Mỗi nhà thường có khoảng 8 – 10 nong tằm, với năng suất 3 lứa/1 tháng, thu nhập cả trăm triệu VNĐ mỗi năm.
Kén vàng, kén trắng được chăm chút tỉ mỉ, nâng niu ngày đêm bởi những người “ăn cơm đứng” nay trở thành của cải quý giá đem lại “vàng, bạc”, ấm no cho mỗi gia đình ở Hồng Phong.
Tạp chí Heritage
