Hướng phát triển bền vững của nuôi trồng thủy sản Hà Nội

Rõ hiệu quả, nhiều lợi ích

Hộ ông Đinh Đức Hòa ở xã Hợp Thanh (huyện Mỹ Đức) có 6ha diện tích mô hình nuôi cá – lúa với các loại cá trắm cỏ, cá chép, cá trôi… Ông Đinh Đức Hòa chia sẻ, áp dụng mô hình nuôi cá – lúa có thể tận dụng thức ăn dư thừa từ lúa, còn cây lúa sẽ đạt sản lượng cao hơn so với trồng 2 vụ thông thường. Ngoài ra, việc ít phải sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật sẽ giúp giảm chi phí trong quá trình canh tác lúa; trừ chi phí, các hộ dân thu khoảng 200 – 250 triệu đồng/ha/năm.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân huyện Ứng Hòa Đặng Thị Tươi, Ứng Hòa là một trong những địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản (NTTS) lớn (hơn 3.200ha), kinh tế nông nghiệp tuần hoàn được xây dựng gần 20 năm qua ở địa phương với hàng nghìn mô hình từ quy mô nông hộ đến trang trại trong hệ thống canh tác vườn – ao – chuồng (VAC), xen canh, gối vụ… Trong đó, chất thải từ chăn nuôi phục vụ trồng trọt; phụ phẩm trồng trọt sử dụng làm thức ăn cho chăn nuôi và NTTS.

Hiện nay, ở Ứng Hòa, mô hình lúa – cá, lúa – vịt ngày càng phát triển theo hướng bền vững. Các hệ canh tác tuần hoàn này vừa bảo đảm dinh dưỡng, vừa thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh chi phí sản xuất tăng cao, các mô hình đa canh lúa – cá – vịt… đang chiếm ưu thế, giúp người dân bám trụ được bằng nghề nông…

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội (Sở NN&PTNT) Hoàng Kim Vũ cho biết, Hà Nội là địa phương có tiềm năng trong NTTS (khoảng 24.000ha) cùng 5.930ha đất chiêm trũng trồng lúa, tập trung ở các huyện: Phú Xuyên, Ứng Hòa, Thường Tín. Trong những năm qua, Hà Nội luôn quan tâm tới việc phát triển NTTS. Về mô hình nuôi cá – lúa, thành phố đã có nhiều chính sách hỗ trợ nông dân vùng NTTS tập trung, như: Hỗ trợ kinh phí hóa chất xử lý môi trường năm đầu tiên là 50%, năm thứ hai 30%; hỗ trợ 50% kinh phí máy quạt nước tạo  ôxy.

Thực tế cho thấy, các mô hình nuôi cá – lúa tạo hệ sinh thái kết hợp, mang lại lợi ích cho cả cá và cây lúa, vừa tận dụng được diện tích mặt nước, tăng sản lượng trên cùng diện tích canh tác. Việc áp dụng mô hình cá – lúa còn góp phần quan trọng giảm phát thải khí nhà kính. Cách sử dụng phân bón tự nhiên từ cá làm giảm nhu cầu sử dụng phân bón hóa học, từ đó giảm lượng khí nhà kính phát thải từ quá trình sản xuất và sử dụng phân bón. Hơn nữa, mô hình này giúp tăng khả năng hấp thụ carbon của đất, góp phần giảm ô nhiễm môi trường trong NTTS…

Đưa tiến bộ công nghệ vào quản lý môi trường

Các chuyên gia nông nghiệp khuyến nghị, tại Hà Nội, dựa theo điều kiện khí hậu, mô hình cá – lúa cần được điều chỉnh phù hợp. Nông dân cần chọn giống phù hợp để thả ghép trong ruộng lúa như cá rô, trắm cỏ, cá chép…; đồng thời, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong quản lý môi trường.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho rằng, muốn phát triển kinh tế tuần hoàn trong giai đoạn hiện nay cần gắn chặt với ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ, đưa máy móc, thiết bị hiện đại vào hoạt động NTTS theo hướng công nghệ tiên tiến, hiện đại, thân thiện môi trường, giảm thiểu chất thải.
Ngoài ra, ngành nông nghiệp Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh chuyển giao công nghệ phát triển nông nghiệp tuần hoàn, gồm: xây dựng chương trình khuyến nông chuyển giao ứng dụng hệ thống sản xuất liên kết, tuần hoàn giữa các lĩnh vực nông, lâm, ngư như: trồng trọt, thủy sản luân canh, chăn nuôi, thủy sản kết hợp; tăng cường công tác theo dõi, giám sát hoạt động bảo vệ môi trường thủy sản tại cơ sở; chủ động, kịp thời xử lý, giải quyết các vấn đề phát sinh về môi trường trong hoạt động thủy sản.
Qua đó, ngành nông nghiệp sẽ từng bước xây dựng, áp dụng mô hình doanh nghiệp, hợp tác NTTS; chế biến, khai thác, kinh doanh thủy sản theo hướng sản xuất xanh, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường…

Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cam kết phối hợp với các địa phương xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất, sơ chế, chế biến và tiêu thụ thủy sản; đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ tại vùng NTTS tập trung, vùng nuôi trồng thủy sản trọng điểm của thành phố; hỗ trợ các chủ trang trại tham gia chương trình xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm thủy sản ứng dụng kinh tế tuần hoàn; xây dựng thương hiệu, cấp giấy chứng nhận sản phẩm thủy sản an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đưa vào các kênh phân phối hiện đại.