Bài 5: Vai trò của MTTQ trong xây dựng, phát triển văn hóa con người Hưng Yên giai đoạn hiện nay

Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và chăm lo phát triển văn hóa, coi văn hóa là một mặt trận quan trọng trên lĩnh vực tư tưởng, góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của đất nước ta, của Nhân dân ta. Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta nhấn mạnh việc chăm lo cho hạnh phúc của con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta. Trải qua các thời kỳ khác nhau, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra nhiều quan điểm và giải pháp phát huy nhân tố con người, nhằm khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo, lòng tự tôn, tự hào dân tộc, nhân cách cao đẹp của con người Việt Nam để xây dựng và phát triển đất nước. Phát triển con người – nhân tố quyết định sự phát triển xã hội, thể hiện trong quan điểm của Đảng tại Đại hội XIII là sự minh chứng sâu sắc cho quan điểm mang tính chiến lược: Tất cả do con người, tất cả vì con người, con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Đảng ta chủ trương: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và mục tiêu của sự phát triển; lấy giá trị văn hóa, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm phát triển bền vững; phải có cơ chế, chính sách phát huy tinh thần cống hiến vì đất nước; mọi chính sách của Đảng, Nhà nước đều phải hướng vào nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của Nhân dân”.

Là tỉnh có truyền thống văn hiến lâu đời, Hưng Yên còn lưu giữ nhiều di sản văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán, tín ngưỡng, lễ hội và hệ thống di tích lịch sử – văn hóa phong phú, đặc sắc, những yếu tố góp phần tạo nên nét bản sắc văn hóa riêng của tỉnh. Lịch sử hình thành và phát triển cùng với các đặc điểm về điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội của Hưng Yên đã tạo nên những giá trị truyền thống văn hóa hòa vào dòng chảy truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam với đầy đủ các giá trị đạo đức cao đẹp, nhưng cũng mang đậm dấu ấn nhân cách con người Hưng Yên. 

Tự hào là một tỉnh giàu truyền thống cách mạng, người dân Hưng Yên còn mang trong mình niềm hãnh diện về một vùng đất văn hiến, hiếu học và rất trọng nhân tài, nơi sản sinh ra nhiều anh hùng hào kiệt, các nhà văn hóa lớn của đất nước. Những thế hệ con người Hưng Yên đã mang trong mình dòng máu của người Việt Nam với đầy đủ các giá trị đạo đức truyền thống và cả những giá trị cùng nét văn hóa riêng có, đó là: Yêu quê hương, đất nước; đoàn kết, anh dũng trong  cải tạo thiên nhiên và chống giặc ngoại xâm; cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất; ham học hỏi và giàu lòng nhân nghĩa, sống thủy chung có trước có sau…

MTTQ Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

Với vai trò là trung tâm tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, thắt chặt mật thiết mối quan hệ giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước. Căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, MTTQ các cấp tỉnh Hưng Yên đã thực hiện tốt các chủ trương của đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng gia đình, phát triển giáo dục đào tạo, chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em góp phần xây dựng phát triển văn hóa, con người Việt Nam nói chung, văn hóa và con người Hưng Yên nói riêng. Đó là: MTTQ các cấp kịp thời triển khai các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về phát triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu cách mạng trong giai đoạn hiện nay. MTTQ các cấp đa dạng hóa các hình thức, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động xây dựng đời sống văn hóa, phát triển con người. MTTQ phối hợp với các tổ chức thành viên, các ngành chức năng xây dựng mô hình điểm về phát triển văn hóa, chăm sóc, giáo dục thế hệ trẻ. Huy động các nguồn lực của xã hội để phát triển văn hóa, con người, nhất là thế hệ trẻ. Phát huy vai trò của MTTQ các cấp trong công tác giám sát, phản biện xã hội việc xây dựng và thực hiện những chủ trương, chính sách về phát triển văn hóa, con người, nhất là trẻ em.

Ngày 10/6/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 489/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Hưng Yên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó xác định: Xây dựng tỉnh Hưng Yên, đến năm 2030, Hưng Yên trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, có quy mô kinh tế và trình độ phát triển trong nhóm dẫn đầu cả nước. Đến năm 2050, Hưng Yên trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thông minh, giàu đẹp, văn minh, văn hiến, giàu bản sắc văn hóa, phát huy đầy đủ những giá trị cốt lõi của văn hóa Phố Hiến xưa; là nơi đáng sống của vùng Đồng bằng sông Hồng. 

Phát huy vai trò của MTTQ các cấp trong xây dựng, phát triển văn hóa, con người trong giai đoạn hiện nay, để góp phần quan trọng trong thực hiện mục tiêu trên, thời gian tới MTTQ các cấp tỉnh Hưng Yên tập trung phối hợp thực hiện tốt các giải pháp chủ yếu sau:

1. Tiếp tục đẩy mạnh việc quán triệt, học tập, tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, Chương trình, Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển văn hóa, con người gắn với thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong hệ thống Mặt trận gắn với thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.

2. Ủy ban MTTQ các cấp của tỉnh tăng cường phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các ngành chức năng, tổ chức thành viên nâng cao chất lượng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước đặc biệt là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; động viên các tầng lớp Nhân dân phát huy dân chủ, tinh thần tự quản trong khu dân cư; tự nguyện đóng góp công, của… xây dựng kết cấu hạ tầng ở khu dân cư, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, tiến bộ.

Tăng cường công tác phối hợp giữa MTTQ với các đoàn thể từ tỉnh đến khu dân cư bằng các chương trình phối hợp cụ thể, thiết thực để phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước. Phối hợp nâng cao chất lượng bình nhận các danh hiệu “Khu dân cư văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, gia đình “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền”. Phối hợp với các ngành chức năng, các tổ chức thành viên xây dựng mô hình về xây dựng đời sống văn hóa, con người như: “Khu dân cư 3 không”, “Gia đình 3 không”, “Dòng họ tự quản”, “Tổ tự quản dòng họ”, “Câu lạc bộ giảm nghèo”, “Câu lạc bộ phụ nữ phòng, chống tội phạm”… “Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững và lồng ghép phòng chống bạo lực gia đình”, “Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau”,…gắn với thực hiện phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, gia đình “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền”.

3. Tích cực, chủ động phối hợp với các ngành chức năng, các tổ chức thành viên tham mưu với cấp ủy, chính quyền xây dựng và tổ chức thực hiện các giải pháp phát triển toàn diện con người đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ hội nhập quốc tế; gắn phát triển văn hóa với hoàn thiện con người; tăng cường giáo dục nghệ thuật nhằm bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm của con người; bảo đảm quyền hưởng thụ của mỗi người dân và cộng đồng. Đấu tranh phê phán, đẩy lùi cái xấu, cái ác, cái thấp hèn, lạc hậu; chống các quan điểm và hành vi sai trái, tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. 

4. Phối hợp chăm lo xây dựng môi trường tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống lịch sử. Cần tập trung giáo dục lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, truyền thống đấu tranh, kiên cường bất khuất của nhân dân ta, tuyên truyền sâu rộng về những anh hùng liệt sĩ, những tấm gương yêu nước tiêu biểu… làm cho mỗi người, mỗi thanh niên tự hào về truyền thống lịch sử dân tộc, soi mình vào những tấm gương ấy. MTTQ các cấp tỉnh Hưng Yên tập trung tuyên truyền, giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử của Hưng Yên – Một vùng đất địa linh nhân kiệt, mảnh đất có truyền thống văn hiến, nơi sản sinh ra nhiều anh hùng hào kiệt, chiến sỹ cách mạng, các nhà văn hóa lớn; phát huy niềm tự hào là quê hương thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh, quê hương Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, phát huy truyền thống văn hiến, cách mạng và những thành tựu, kết quả của công cuộc đổi mới; đoàn kết, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nỗ lực phấn đấu tăng cường xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; phát huy mọi nguồn lực và sức mạnh tổng hợp của toàn dân; đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển nhanh kinh tế – xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo nền tảng để xây dựng Hưng Yên trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, nông nghiệp hiệu quả cao, phát triển nhanh và bền vững. 

5. Phối hợp đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống mọi mặt của nhân dân, củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Huy động mọi nguồn lực để tạo đột phá trong giảm nghèo bền vững, phát triển sản xuất, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Phối hợp tuyên truyền, vận động các gia đình và toàn xã hội tạo những điều kiện tốt nhất, bảo đảm cho trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần; được bình đẳng tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc phát triển toàn diện theo độ tuổi nhằm thực hiện các quyền của trẻ em, góp phần phát triển nguồn nhân lực. Thực hiện tốt dân chủ cơ sở, tôn trọng ý kiến của nhân dân, kiên quyết đấu tranh với tệ quan liêu, tham nhũng, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân và các hoạt động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

6. Phát huy vai trò của MTTQ trong giám sát, phản biện xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Mỗi tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên không ngừng nâng cao năng lực và sức chiến đấu, thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, tự phê bình và phê bình, tăng cường đoàn kết, thống nhất và kiên quyết đấu tranh với các phần tử cơ hội. Đặc biệt, tập trung thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. 

Phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam các cấp trong giám sát, phản biện xã hội việc thực hiện chủ trương, chính sách pháp luật về phát triển văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa; về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; chất lượng các dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em và môi trường hỗ trợ việc tiếp cận các dịch vụ cho trẻ em; phối hợp tổ chức rà soát toàn bộ hệ thống các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục, bảo đảm thật sự là môi trường an toàn cho trẻ em. 

Đào Xuân Dũng
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hưng Yên

Giá trị văn hóa của vùng đất Hưng Yên văn hiến và cách mạng

Bài 2: Bảo tồn di sản văn hóa gắn với phát triển công nghiệp văn hóa ở tỉnh Hưng Yên

Bài 3: Thực trạng và một số giải pháp phát triển văn hóa, con người Hưng Yên trong bối cảnh hiện nay

Bài 4: Vị thế địa – chính trị, địa – văn hóa của tỉnh Hưng Yên và chiến lược phát triển văn hóa