Tham dự có UVTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; UVTW Đảng, Bí Thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker; Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam Lê Thị Hồng Vân; Nguyên ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng Ban Văn hóa Tư tưởng Trung ương Nguyễn Khoa Điềm cùng quan khách, đại diện lãnh đạo các sở, ngành, các chuyên gia, nhà nghiên cứu và đông đảo cơ quan thông tấn báo chí, du khách.

 UVTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cùng các đại biểu tham quan điện Thái Hòa

Chương trình mở màn bằng màn sân khấu hóa Lễ thiết triều Dâng biểu mừng hoàn thành điện Thái Hòa và ban thưởng của triều đình.

Tại buổi lễ, Giám đốc Trung tâm BTDTCĐ Huế Hoàng Việt Trung công bố Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa đã hoàn thành đúng yêu cầu và đưa vào phục vụ tham quan, sau 3 năm thi công.

Điện Thái Hòa là kiến trúc quan trọng bậc nhất của Hoàng thành Huế. Đây là nơi tổ chức lễ Đăng quang của 13 vị hoàng đế triều Nguyễn, nơi tổ chức các nghi lễ quan trọng nhất của triều đình. Ngôi điện này được xây dựng từ mùa xuân 1805 thời Gia Long. Đến thời Minh Mạng, triều đình cho tu bổ cải dựng tại địa điểm mới từ năm 1832, đến năm 1833 thì hoàn thành.

Được khởi công ngày 23/11/2021 với tổng vốn đầu tư gần 129 tỷ đồng, Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa đã về đích trước thời hạn 9 tháng. Dự án tập trung vào các hạng mục như: bảo quản, tu bổ, phục hồi hệ thống kết cấu chịu lực bằng gỗ, hệ mái, tường và nền; bảo quản, tu bổ, phục hồi chi tiết các trang trí ngoại thất và nội thất công trình.

“Qua ba năm triển khai Dự án, Trung tâm BTDTCĐ Huế đã tuân thủ đầy đủ các quy trình khoa học, từ khảo sát, nghiên cứu đến thực hiện các biện pháp nhằm bảo quản tối đa yếu tố gốc của di tích, quyết tâm gìn giữ hồn cốt của công trình sau khi tu bổ và đảm bảo sự bền vững trong kỹ thuật và tôn vinh giá trị mỹ thuật truyền thống. Theo đánh giá chung, công tác bảo tồn, tu bổ điện Thái Hoà đã thực hiện một cách bài bản, khoa học, đáp ứng và tuân thủ các nguyên tắc về bảo tồn di tích”, ông Trung cho biết.

 Ông Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam (thứ 3, từ trái sang) trao Bằng công nhận Di sản Tư liệu của UNESCO cho “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế”

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương khẳng định, Thừa Thiên Huế đang là địa phương có số di sản thế giới nhiều nhất Việt Nam. Đây chính là minh chứng rõ nét cho sự phong phú và đa dạng của hệ thống di sản văn hóa mang giá trị toàn cầu tại vùng đất Cố đô Huế. 

Huế vinh dự là địa phương đầu tiên của cả nước có di sản được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới (Quần thể Di tích Cố đô Huế, năm 1993) và cũng là nơi sở hữu Di sản phi vật thể đầu tiên của Việt Nam được đưa vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Nhã nhạc cung đình Huế, năm 2003). Cho đến nay, Thừa Thiên Huế đang là địa phương có số lượng di sản thế giới nhiều nhất Việt Nam. Đây chính là minh chứng rõ nét cho sự phong phú và đa dạng của hệ thống di sản văn hóa mang giá trị toàn cầu tại vùng đất Cố đô.

Ngày 8/5/2024 tại Kỳ họp thứ 10 của Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương diễn ra ở Mông Cổ, “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” chính thức được ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương của UNESCO.

Việc UNESCO công nhận “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” là Di sản tư liệu thế giới một lần nữa khẳng định tầm vóc, giá trị lịch sử của Cửu đỉnh trong kho tàng di sản văn hoá của nhân loại đồng thời đem đến cho Thừa Thiên Huế vị thế là địa phương duy nhất mang trong mình 8 di sản được UNESCO công nhận.

Sân khấu hóa Lễ thiết triều Dâng biểu mừng hoàn thành điện Thái Hòa và ban thưởng của triều đình tại buổi lễ

Cũng trong sự kiện ngày hôm nay, Thừa Thiên Huế chính thức công bố hoàn thành Dự án “Bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa” đưa vào phục vụ tham quan và động thổ công trình “Tu bổ, phục hồi di tích Điện Cần Chánh”. Đây là hai công trình quy mô và có vai trò quan trọng bậc nhất trong khu vực Hoàng Thành và Tử Cấm Thành của Đại Nội Huế. Để tiến hành các thủ tục triển khai Dự án tu bổ, phục hồi điện Thái Hòa và tu bổ, phục hồi điện Cần Chánh, tỉnh Thừa Thiên Huế đã có quá trình nghiên cứu chuẩn bị công phu, bài bản và nhận được sự giúp đỡ hết sức to lớn của các tổ chức quốc tế, của các ban, bộ, ngành Trung ương và các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học trong quá trình thu thập tư liệu, hình ảnh, căn cứ pháp lý để triển khai.

Điều đó đã chứng minh, công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Huế đã chuyển sang giai đoạn ổn định và phát triển bền vững. Huế từng bước được các cá nhân, tổ chức trong nước và ngoài nước, đặc biệt là UNESCO đánh giá là địa phương đi đầu về bảo tồn, phát huy giá trị di sản, có khả năng xây dựng thành một trung tâm chuẩn mực về chuyển giao công nghệ bảo tồn tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

“Tỉnh Thừa Thiên Huế cam kết sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các Chương trình, kế hoạch hành động của Quốc tế và của Chính phủ Việt Nam về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; với các giải pháp cụ thể, vừa trước mắt, vừa lâu dài để tạo sức sống mới cho di sản; để di sản mãi mãi trường tồn, ngày càng lan tỏa phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương”, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương cam kết.

Tại lễ trao bằng công nhận Di sản Tư liệu của UNESCO cho “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế”, ông Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh, các tác phẩm đúc đồng trên Cửu đỉnh đã lưu giữ các giá trị giao thoa và tương tác giữa các nền văn hóa của xã hội Việt Nam và các nước Đông Á.

Dịp này, ông cũng khẳng định UNESCO đánh giá cao mối quan hệ đối tác lâu dài với Thừa Thiên Huế – nơi mà công tác bảo tồn di tích Huế đã được thực hiện với tâm huyết to lớn và gặt hái được những kết quả đáng ghi nhận. Ba mươi năm trước, UNESCO và cộng đồng thế giới đã nhận thấy sự cấp thiết trong việc hợp tác với Việt Nam để gìn giữ và bảo vệ các di sản quý giá này.

Cũng trong buổi lễ quan trọng này, một số cá nhân đã tặng Trung tâm BTDTCĐ Huế 3 hiện vật gồm: bộ nhạc khí Biên Khánh, tác phẩm Long Mã, áo Nhật Bình.

Tiếp đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long và Bí thư Tỉnh ủy Lê Trường Lưu đã tiến hành nghi thức khánh thành điện Thái Hòa trước sự chứng kiến của đông đảo đại biểu, quan khách và du khách tham quan.

Động thổ tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích điện Cần Chánh

Chiều cùng ngày, các đại biểu đã tham dự Lễ Động thổ công trình Tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích điện Cần Chánh – một di tích tiêu biểu về lịch sử và kiến trúc nghệ thuật thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế.

Các đại biểu thực hiện nghi thức Lễ Động thổ công trình Tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích điện Cần Chánh 

Điện Cần Chánh được xây dựng vào năm 1804, là nơi vua làm việc hàng ngày và là nơi tổ chức Lễ Thiết Thường triều vào các ngày 5, 10, 20 và 25 âm lịch hàng tháng; nơi tổ chức các lễ Nguyên Đán, Vạn Thọ Đại khánh cũng như yến tiệc vào các dịp khánh hỷ.

Tháng 2 năm 1947, ngôi điện bị phá hủy hoàn toàn chỉ còn lại phần nền móng. Trải qua hơn 60 năm nghiên cứu, đặc biệt từ giai đoạn từ năm 2000 đến 2024, công cuộc Nghiên cứu phục hồi điện Cần Chánh đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp quý báu, tư liệu có giá trị từ các thành viên Hội đồng Di sản Quốc gia, các chuyên gia của UNESCO và các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Đến nay, công cuộc nghiên cứu đã có đủ cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý để triển khai dự án phục hồi ngôi điện quan trọng này.

Dự án sẽ nỗ lực tu bổ, phục dựng lại tổng thể kiến trúc nội ngoại thất và cảnh quan của điện Cần Chánh với tính chất tiệm cận với nguyên bản. Dự án có kinh phí gần 200 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành trong 4 năm. Sau công trình phục dựng điện Kiến Trung, đây sẽ là ngôi điện thứ hai trong khu vực Tử Cấm thành hứa hẹn sẽ đạt được những thành quả tích cực.
LIÊN MINH