Nguy cơ chiến sự bùng phát khắp Trung Đông
Các cuộc tấn công của Mỹ và Vương quốc Anh vào Yemen đã làm tăng thêm mối lo ngại về một cuộc xung rộng khắp Trung Đông, sau khi cuộc chiến Israel – Hamas ở Gaza đã rất khốc liệt và thúc đẩy một số cuộc giao tranh khác trong khu vực như ở Lebanon, Syria và Iraq.
Tàu chiến của liên quân do Mỹ dẫn đầu phóng tên lửa tấn công các mục tiêu quân sự ở Yemen vào đêm ngày 11 tháng 1 năm 2024. Ảnh: Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ
Cuộc tấn công mới nhất của Mỹ đã nhằm vào một địa điểm radar quân sự, diễn ra một ngày sau khi hàng chục cuộc tấn công của Mỹ và Vương quốc Anh đã nhắm vào các cơ sở của Houthi ở Yemen.
Người phát ngôn của Houthi Nasruldeen Amer nói với Al Jazeera: “Cuộc tấn công mới này sẽ có phản ứng chắc chắn, mạnh mẽ và hiệu quả”.
Mohammed Abdulsalam, một phát ngôn viên khác của Houthi, nói rằng các cuộc tấn công, bao gồm cả cuộc tấn công mới vào căn cứ quân sự ở Sanaa, không có tác động đáng kể đến khả năng của nhóm trong việc ngăn chặn các tàu liên kết với Israel đi qua Biển Đỏ và Biển Ả Rập. Tuy nhiên, Houthi xác nhận 5 chiến binh của họ đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công ban đầu.
Tại Sanaa, một quan chức có tên Mohammed Samei cho biết các cuộc tấn công là một hành động “gây hấn tàn bạo” và đánh dấu một giai đoạn mới của cuộc chiến mà Yemen đã phải chịu đựng trong 10 năm.
Lầu Năm Góc cho biết hôm thứ Sáu rằng các cuộc tấn công của Mỹ và Vương quốc Anh đã có “hiệu ứng tốt”. Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby nói rằng các cuộc tấn công ban đầu đã ảnh hưởng đến khả năng lưu trữ, phóng và dẫn đường tên lửa hoặc máy bay không người lái của Houthi.
Những phản ứng trái chiều ở Liên hợp quốc
Mỹ và Anh hôm thứ Sáu đã bảo vệ trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tính hợp pháp của các cuộc tấn công vào Houthi ở Yemen vì nhóm chiến binh này tấn công tàu bè ở Biển Đỏ. Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc cáo buộc phương Tây đang làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Nga gọi hoạt động của Mỹ và Vương quốc Anh là không cân xứng và bất hợp pháp. Tại Hội đồng Bảo an, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia cho biết Mỹ và Anh “đã một mình gây ra sự lan tỏa của cuộc xung đột (ở Gaza) ra toàn bộ khu vực”.
Máy bay chiến đấu của liên quân do Mỹ dẫn đầu cất cánh tấn công các mục tiêu quân sự ở Yemen vào đêm ngày 11 tháng 1 năm 2024. Ảnh: Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ
Các quốc gia cũng khác bày tỏ lo ngại rằng các cuộc tấn công của Mỹ và Vương quốc Anh nhằm vào 28 địa điểm sẽ gây ra căng thẳng trong khu vực, vốn đã lên cao sau cuộc tấn công của Israel nhằm vào Hamas ở Gaza.
Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield cho biết các cuộc tấn công của Mỹ và Anh, một phần của liên minh hải quân đa quốc gia do Mỹ dẫn đầu, phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.
Bà nói, hoạt động này được thiết kế để “làm gián đoạn và làm suy giảm khả năng của Houthi trong việc tiếp tục các cuộc tấn công liều lĩnh nhằm vào tàu thuyền và tàu chở hàng thương mại”.
Bà cho biết thêm, Mỹ sẽ tiếp tục theo đuổi phản ứng ngoại giao trong khi tìm cách bảo vệ hoạt động vận chuyển thương mại. Hơn 2.000 tàu đã bị các cuộc tấn công của Houthi buộc phải chuyển hướng khỏi Biển Đỏ kể từ tháng 11.
Đại sứ Anh tại Liên hợp quốc Susan Woodward cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện hành động hạn chế, cần thiết và tương xứng để tự vệ cùng với Mỹ với sự hỗ trợ phi hoạt động của Hà Lan, Canada, Bahrain và Úc”.
Zhang Jun, đặc phái viên Liên hợp quốc của Trung Quốc, cho biết Hội đồng Bảo an không cho phép sử dụng vũ lực chống lại Yemen. Ông nói, hoạt động của Mỹ và Anh “không chỉ gây ra sự phá hủy cơ sở hạ tầng và thương vong cho dân thường mà còn dẫn đến rủi ro an ninh ngày càng cao ở Biển Đỏ”.
Hans Grundberg, đặc phái viên của Liên hợp quốc tại Yemen, hôm thứ Bảy đã kêu gọi “tất cả những người liên quan” kiềm chế tối đa và cảnh báo về tình hình ngày càng bấp bênh trong khu vực.
Huy Hoàng (theo Reuters, AP, AJ)
