Hội thảo Swinburne-ICMC 2025: Truyền thông Đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên AI

Với chủ đề "Truyền thông Đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên AI: Các chiến lược sáng tạo tối ưu, Cân nhắc đạo đức và Những thách thức trong quản trị khủng hoảng truyền thông", ICMC 2025 tập trung vào những vấn đề thảo luận quan trọng về AI và tác động của nó trong ngành báo chí, truyền thông; vai trò của trường đại học trong khởi tạo những thảo luận, định hướng nghiên cứu về truyền thông sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo và tác động xã hội của nó. Hội nghị cũng thu nhận gần 30 bài báo khoa học của các học giả.

AI đang thay đổi cuộc chơi trong truyền thông

Giáo sư Khoa Đỗ đến từ Đại học Công nghệ Swinburne Úc cho rằng chúng ta đang trong giai đoạn "tuần trăng mật" với AI đầy sự hào hứng và lạc quan. Tuy nhiên AI sẽ còn tồn tại lâu dài, và con người phải thích nghi bằng cách phát triển thói quen tự học cần thiết.

“Tương tác với AI đòi hỏi sự rõ ràng trong suy nghĩ và mục đích rõ ràng” - Giáo sư Khoa khẳng định.

Theo ông Lê Quốc Vinh - Chủ tịch Le Group, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng mạng xã hội đã khiến cho việc tin giả và các lý thuyết âm mưu dễ dàng lan truyền hơn bao giờ hết. Đặc biệt công nghệ AI, bao gồm AI tạo sinh, đã giới thiệu những cách thức mới để tạo ra nội dung giả mạo thuyết phục.

Ông Lê Quốc Vinh chia sẻ về thách thức tin giả và tác động của AI đến truyền thông

“Mặc dù AI có thể được sử dụng để kiểm tra sự thật và phát hiện sai lệch, nhưng việc lạm dụng AI đặt ra một thử thách lớn đối với những người làm truyền thông và quản lý khủng hoảng” - ông Vinh nói.

Tại hội thảo, Tiến sĩ Kelly Galvin - Giảng viên cao cấp, Chuyên gia Đổi mới giáo dục - Đại học Công nghệ Swinburne Úc đã trình bày phương pháp sáng tạo nhằm nâng cao khả năng lý luận lâm sàng trong giáo dục khoa học sức khỏe thông qua một thiết kế đơn giản. Sử dụng phương pháp nghiên cứu dựa trên thiết kế (Design-Based Research - DBR), Tiến sĩ Kelly và nhóm nghiên cứu của bà đã phát triển và thử nghiệm Công Cụ Bánh Xe Quyết Định (Decision Wheel Tool).

Nghiên cứu được xây dựng dựa trên nguyên lý rằng, sự đơn giản trong thiết kế giúp truyền đạt rõ ràng tư duy phản biện và hỗ trợ các khoảnh khắc học tập chân thật, đặc biệt là trong bối cảnh kỹ thuật số chịu ảnh hưởng bởi sự phát triển của AI tạo sinh.

Chia sẻ về vấn đề con người và AI hợp tác để kể chuyện sáng tạo đa phương tiện, ông Đinh Trần Tuấn Linh - Giám đốc điều hành của Urah Network cho rằng, chúng ta cần làm rõ những hiểu lầm về AI và sức mạnh của nó. Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu về sáng tạo trong thời đại số. Tuy nhiên, thách thức là làm sao để hòa hợp sáng tạo của AI với cảm xúc, văn hóa và tiêu chuẩn đạo đức của con người.

Ứng dụng AI có trách nhiệm trong trường học và doanh nghiệp

Tại phiên thảo luận “Giao tiếp sáng tạo trong thời đại AI và vai trò của các trường đại học và nghiên cứu trong việc định hình truyền thông sử dụng A.I”, Giáo sư Khoa Đỗ cho rằng, AI giống như một tấm gương phản chiếu, không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ mà còn là chìa khóa để thay đổi, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập.

Theo Tiến sĩ Hoàng Việt Hà - Giám đốc Swinburne Việt Nam, trách nhiệm của trường đại học bao gồm việc đào tạo và trang bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết để sử dụng AI một cách có trách nhiệm, hiểu được tác động xã hội, đạo đức và pháp lý của công nghệ này.

Các chương trình học cũng cần chú trọng đến việc phát triển khả năng phản biện của sinh viên, giúp họ nhận diện và giải quyết các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng AI, chẳng hạn như thiên lệch trong dữ liệu hay các nguy cơ đạo đức. “Việc xây dựng một môi trường học thuật tích cực và có trách nhiệm trong việc áp dụng AI sẽ giúp sinh viên và giảng viên tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ này trong việc cải thiện chất lượng giáo dục và nghiên cứu” - TS. Hà nói.

TS. Ngô Bích Ngọc - Trưởng Khoa Truyền thông đa phương tiện Swinburne Việt Nam cho rằng, AI trong ngắn hạn không thể thay thế con người, nhưng hệ thống giáo dục cần có những thay đổi để giúp người học có thái độ đúng và thích ứng tốt với những đổi thay lớn lao này. "Hệ thống giáo dục toàn cầu cần thiết kế lại các tiêu chí kiểm tra đánh giá, và càng cần trau dồi cho người học về tư duy phản biện" - TS. Ngọc khẳng định.

TS. Hoàng Việt Hà chia sẻ về ứng dụng AI có trách nhiệm trong trường học

Với câu hỏi năng suất lao động có phải là yếu tố quan trọng nhất khi AI giúp gia tăng hiệu quả làm việc, ông Lê Quốc Vinh cho rằng, một trong những nhầm lẫn lớn là cho rằng AI chỉ giúp giải phóng thời gian và tư duy để làm việc nhiều hơn. Trên thực tế, AI giúp con người giải phóng thời gian để tập trung vào các công việc lớn hơn, thay vì tăng số lượng công việc.

Đồng tình với quan điểm này, Tiến sĩ Kelly Galvin nhấn mạnh thêm, AI không chỉ được sử dụng để tăng cường hiệu quả mà còn tạo ra giá trị, chứ không đơn thuần chỉ là vấn đề đạo đức.

Theo bà Hoàng Nhật - Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus, với góc độ người làm báo điện tử và theo dõi xu hướng truyền thông AI - “AI flop”, việc sử dụng AI trong sáng tạo nội dung sẽ có vấn đề về bản quyền. Vấn đề khẩn cấp là đưa ra hành lang pháp lý, lằn ranh đạo đức. Các tòa soạn cần có bộ quy tắc riêng để việc sử dụng AI hiệu quả và không vi phạm các vấn đề về đạo đức. Trong quá trình sản xuất sản phẩm, báo chí đều phải ghi rõ đã sử dụng AI ở những phần nào.

Ngoài các phiên chính, hội thảo ICMC 2025 còn có các phiên song song nơi các nhà nghiên cứu công bố các công trình nghiên cứu mới. Trong đó tập trung vào các vấn đề cốt lõi của AI trong truyền thông, bao gồm đạo đức, quản lý rủi ro và các giải pháp sáng tạo.

Các chuyên gia của Swinburne đã chỉ ra rằng, mặc dù AI mở ra nhiều cơ hội đột phá, nhưng cũng đặt ra những thách thức lớn về tính minh bạch, kiểm duyệt thông tin và vai trò của con người trong việc kiểm soát công nghệ này.

Không chỉ là một hội thảo chuyên môn, ICMC 2025 đã trở thành cầu nối giữa học thuật và thực tiễn, giữa công nghệ và truyền thông

Với sự kết nối giữa học thuật và thực tiễn, ICMC 2025 không chỉ mang đến những góc nhìn sâu sắc về AI và truyền thông mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho những nghiên cứu, ứng dụng mới trong tương lai.TS. Ngô Bích Ngọc chia sẻ: “Tôi nghĩ vai trò quan trọng của trường đại học là khởi xướng những cuộc thảo luận, hình thành các diễn ngôn, và chúng tôi luôn nỗ lực để thực hiện điều đó một cách hiệu quả. Chúng tôi muốn đóng góp tiếng nói vào các cuộc tranh luận và thảo luận toàn cầu”

Hội thảo một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của việc kết hợp tri thức và công nghệ để định hình ngành truyền thông trong kỷ nguyên số.

P.V

Nguồn: https://tienphong.vn/hoi-thao-swinburne-icmc-2025-truyen-thong-doi-moi-sang-tao-trong-ky-nguyen-ai-post1728033.tpo