Triển lãm tranh của cố họa sĩ Tú Duyên với chủ đề Nhành hương xưa đang diễn ra tại Annam Gallery (số 371/4 Hai Bà Trưng, phường Võ Thị Sáu, quận 3, TPHCM), kéo dài đến hết tháng 3-2024.
Không gian triển lãm trưng bày 18 tác phẩm, gồm các sáng tác trên chất liệu lụa cùng với loạt tranh ứng dụng kỹ thuật Thủ Ấn Họa danh tiếng của cố họa sĩ Tú Duyên.
Mỗi tác phẩm mang đến cho người xem một phác họa về không gian xưa, nhẹ nhàng và thơ mộng với ba đối tượng thẩm mỹ chính: các loài hoa; người phụ nữ Việt Nam xinh đẹp, thướt tha trong tà áo dài; các nhạc cụ dân tộc. Trong nhiều khung cảnh khác nhau, những phụ nữ như đang thả hồn vào nhạc khúc, giai điệu xưa được tấu bởi đàn tranh, đàn nguyệt, hay đàn tỳ bà.
Cố họa sĩ Tú Duyên để lại một dấu ấn sâu sắc cho nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại qua nghiên cứu và cho ra đời kỹ thuật Thủ Ấn Họa – sự cách tân từ tranh khắc gỗ dân gian Việt Nam, có sự khác biệt về công dụng và mang tính nghệ thuật cao.
Giám tuyển Ace Lê phân tích: “Nếu tranh Đông Hồ cần mỗi bản in (bản dương) cho mỗi màu in và phải in chồng để phối màu, hay tranh Hàng Trống phải dùng bút lông tô nét đậm nhạt sau mỗi bản in khắc nháp, thì tranh khắc gỗ của Tú Duyên chỉ sử dụng duy nhất hai bản khắc: bản âm (bản màu) khắc chìm với nét khắc sâu, đủ nét nhưng không đậm với chủ đích tạo phông nền, và bản dương (bản nét) khắc nổi tạo độ đậm nhạt cho từng đường nét của tranh. Đặc biệt, tuy chỉ dùng hai bản khắc duy nhất, họa sĩ có thể in được rất nhiều màu khác nhau nhờ ông dùng đầu ngón tay và gan bàn tay pha và dàn màu. Tùy theo tâm tư, tình cảm, không gian, nội dung và đề tài diễn đạt mà họa sĩ Tú Duyên sẽ chọn gam màu nóng – lạnh, rồi đặt lụa lên và dùng tay xoa, ấn, vuốt, đập để màu thấm vào lụa, tạo ra nét dìu dịu, mạnh nhẹ, rõ – mờ theo chủ đích biểu hiện. Ngoài ra, họa sĩ Tú Duyên không sử dụng con lăn để giúp màu trên mặt khắc gỗ thấm vào lụa hoặc giấy, mà ông dùng đầu ngón tay và gan bàn tay pha và dàn màu cho tranh khắc”.
Dù nhiều năm tháng đã trôi qua, nhưng màu tranh Tú Duyên vẫn đủ sức lay động tâm trí, cảm xúc của người xem. Mỗi bức tranh của ông khiến ta cảm tưởng như đang thưởng thức một bài thơ, một bản nhạc với bút pháp tinh tế, ngôn ngữ và hòa sắc mềm mại, dịu nhẹ. Chúng được sáng tác từ các chất liệu đời sống gần gũi, pha đôi chút mộng mơ, nên thơ cùng với góc nhìn nghiệm sinh theo thời gian.
Họa sĩ Tú Duyên (1915-2012) tên thật là Nguyễn Văn Duyến. Từ năm 1935 đến năm 1938, ông thi đậu và theo học lớp dự bị tại Trường Mỹ thuật Đông Dương. Năm 1942 là cột mốc quan trọng trong sự nghiệp hội họa của Tú Duyên khi ông sáng tạo ra kỹ thuật Thủ Ấn Họa. Năm 1997, ông được trao tặng huy chương của Hội Mỹ thuật Việt Nam; năm 1999, ông nhận Huy chương Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật Việt Nam của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam.
THIÊN BÌNH
