Ý nghĩa to lớn đối với hai quốc gia
Về phía Việt Nam, sau Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược toàn diện, Việt Nam đã thiết lập mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với 5 cường quốc (4 quốc gia khác là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc). Về phía Hoa Kỳ, sau chuyến thăm, Tổng thống Joe Biden đã đăng trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) đoạn clip tổng kết chuyến thăm cấp nhà nước của mình đến Việt Nam, mở đầu đoạn clip, Tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố: “Chuyến công du này là một khoảnh khắc lịch sử. Mỹ đã tăng cường quan hệ với một đối tác quan trọng ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.
Cả hai bên đều đánh giá cao việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì những lợi ích cho cả hai nước và lợi ích quốc tế nói chung. Toàn văn của tuyên bố chung cho thấy trong quan hệ chính trị – ngoại giao, hai bên sẽ xây dựng lòng tin chính trị của hai đảng, hai nhà nước.
Đặc biệt, thúc đẩy quan hệ giữa các chính đảng, đảng cầm quyền và các cơ quan lập pháp của hai nước trên cơ sở đối thoại, trao đổi, thảo luận hướng tới các kinh nghiệm thực tiễn của mỗi bên. Hai nước cũng nhất trí tiếp tục ủng hộ thúc đẩy và bảo vệ quyền con người thông qua các cơ chế đối thoại thẳng thắn, xây dựng như đối thoại nhân quyền, đối thoại lao động Việt Nam – Hoa Kỳ hàng năm, qua đó tăng cường hiểu biết lẫn nhau.
Về hợp tác kinh tế thương mại – đầu tư, đây là trọng tâm mà người dân, doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ quan tâm. Với tuyên bố chung, thị trường sẽ được mở cửa hơn nữa, các bên sẽ cùng nhau giải quyết những rào cản tiếp cận thị trường. Đây là điều kiện thuận lợi để tiến tới việc Hoa Kỳ công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam theo luật pháp Hoa Kỳ.
Điểm nổi bật nhất trong tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ hai nước lần này là hợp tác số, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Có thể coi đây là đột phá trong quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện mà hai nước thiết lập. Điều này phù hợp với xu thế chung trên thế giới và phù hợp với định hướng của Đảng ta, đã được đặt ra trong Văn kiện Đại hội XIII.
Bên cạnh đó, Hoa Kỳ có được mối quan hệ gắn bó hơn với một đối tác quan trọng ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và Việt Nam có được uy tín to lớn trong khu vực và khối ASEAN.
Thành công của đường lối đối nội, đối ngoại
Nhìn lại quá trình đưa quan hệ hai nước đến bước là Đối tác Chiến lược toàn diện cho thấy sự nỗ lực rất lớn của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta nhiều thời kỳ, từ thời điểm Việt Nam – Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ năm 1995, đến nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện năm 2013 và đến nay. Tổng thống Hoa Kỳ cũng nhận xét, kết quả này đến từ quá trình “hai nước đã xây dựng lòng tin và sự cảm thông qua nhiều thập kỷ”, với sự nỗ lực của lãnh đạo Việt Nam và Hoa Kỳ trong nhiều năm.
Cho nên, một vài luận điệu cho rằng đây là một quyết định thời cơ nhằm đánh bóng tên tuổi cho người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam là một sự xuyên tạc vì đã cố tình phủ nhận sự nỗ lực chung của các nhà lãnh đạo, của hai quốc gia trong mấy chục năm qua để đi đến kết quả hai bên là đối tác “hữu nghị, bình đẳng, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau” của ngày hôm nay.
Thông qua Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện, Việt Nam và Hoa Kỳ khẳng định việc tôn trọng thể chế chính trị và tính độc lập, tự chủ của nhau. Điều này cho thấy tính đúng đắn của phương châm mà Đảng Cộng sản Việt Nam đề ra trong mối quan hệ đặc biệt với Hoa Kỳ, đó là “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”. Nâng cấp quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trên cơ sở bình đẳng, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau đã minh chứng cho vị thế quốc tế ngày càng cao của Việt Nam, qua đó một lần nữa khẳng định tính đúng đắn và thành công trong chủ trương, đường lối đối nội và đối ngoại của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tình hình mới.
Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam “mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng”. Tổng thống Joe Biden nhận xét: “Việt Nam là một quốc gia quan trọng trên thế giới và là đầu tàu trong một khu vực cực kỳ quan trọng. Tôi mong đợi được viết tiếp những chương mới trong quan hệ hai nước”. Tuyên bố nâng cấp quan hệ hai nước đã cho thấy Việt Nam và Hoa Kỳ xứng đáng là đối tác chiến lược toàn diện của nhau, góp phần đập tan những nghi ngờ rằng có thực sự hợp tác được với Hoa Kỳ không khi “Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền quá kém” bởi nếu một đảng cầm quyền quá kém thì liệu một cường quốc như Hoa Kỳ có đồng thuận nâng mối quan hệ giữa hai nước lên Đối tác Chiến lược toàn diện, là một mối quan hệ ngang hàng với họ, hay không?
Trong phát biểu với báo chí sau hội đàm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Việt Nam thúc đẩy quan hệ với Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế khác theo tinh thần Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ sau khi Việt Nam giành lại độc lập, là Việt Nam làm bạn với tất cả các nước. Đối với Hoa Kỳ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định nền độc lập hoàn toàn của Việt Nam và Việt Nam sẵn sàng hợp tác đầy đủ với Hoa Kỳ; nền độc lập và hợp tác đó có lợi cho toàn thế giới.
Không chỉ có Hoa Kỳ, mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện mà Việt Nam thiết lập với các cường quốc trên thế giới là trên nền tảng Tư tưởng Hồ Chí Minh về sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước đã được Đảng ta vận dụng và phát triển thành đường lối đối ngoại đa phương “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”, dù theo những hệ tư tưởng khác nhau nhưng Việt Nam vẫn xứng đáng là đối tác chiến lược toàn diện với một cường quốc như Hoa Kỳ hay bất cứ quốc gia nào khác.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định “Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng” và nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại trên cơ sở quan điểm về “đối tượng, đối tác”. Nâng tầm quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ trên phương châm gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai là thành công trong chủ trương đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, không thể đánh tráo khái niệm là Việt Nam đã “chọn phe” và từ bỏ con đường đi lên CNXH.
