(HCM CityWeb) – Sáng 16/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến, kết nối từ trụ sở Chính phủ tới 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Cùng dự ở đầu cầu trụ sở Chính phủ có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, lãnh đạo các bộ, ngành, các chuyên gia, các tổ chức tài chính, ngân hàng, hiệp hội bất động sản.
Ông Võ Văn Hoan – Phó Chủ tịch UBND TPHCM: Cần mạnh dạn bổ sung chức năng cho quỹ phát triển nhà ở địa phương – Ảnh VGP/Nhật Bắc
Phát huy cao nhất vai trò của quỹ phát triển nhà ở của các địa phương
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan đề xuất, cần có một đầu mối để thống nhất quản lý và phát triển nhà ở xã hội. Muốn vậy, thành phố đề nghị phải phát huy cao nhất vai trò của quỹ phát triển nhà ở của các địa phương.
Hiện nay các quỹ phát triển nhà ở chỉ theo dõi, quản lý nguồn ngân sách bổ sung để đầu tư phát triển nhà ở xã hội của địa phương, và trực tiếp đầu tư một, hai dự án nhà ở xã hội nhưng không lớn lắm, trong khi chúng ta có rất nhiều nguồn tiếp nhận từ quỹ phát triển nhà ở. Ví dụ như tiếp nhận tiền hoặc quỹ đất hoặc quỹ nhà theo quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về nhà ở, tức là 10% quỹ đất khi thực hiện dự án thương mại, hoặc 20% quỹ nhà khi thực hiện dự án này. Nhưng nguồn lực này chưa có một cơ quan nào quản lý trực tiếp.
Để làm việc này, xin đề nghị mạnh dạn bổ sung chức năng cho quỹ phát triển nhà ở địa phương để thực hiện tốt một số việc khác. Ví dụ như ngoài tiếp nhận quỹ đất, quỹ nhà, tiếp nhận tiền thì sẽ trực tiếp đầu tư phát triển nhà ở xã hội, hoặc trực tiếp quản lý, điều phối các cái giao dịch mua bán nhà ở xã hội, bao gồm những nhà giao quỹ phát triển nhà ở xã hội của thành phố quản lý và kể cả những nhà, những dự án do nhà đầu tư trực tiếp thực hiện.
Với chủ đầu tư, việc xác nhận, kiểm tra đối tượng cụ thể để bán thì rất khó, nên quỹ cũng phải trực tiếp quản lý vấn đề này. Như vậy, việc mua bán đều phải thông qua quỹ.
Theo quan điểm của thành phố, nhà ở xã hội không phải chỉ là nhà ở cho người thu nhập thấp mà còn là nhà ở cho một số đối tượng cụ thể, do đó nó có nhiều phân khúc khác nhau, có thể có phân khúc thấp, vị trí nhỏ, diện tích nhỏ, vị trí chưa thuận lợi nhưng cũng có những phân khúc trung bình và có những phân khúc cao.
Thứ hai, người bán thông qua quỹ này thì coi như đã thoát ra khỏi danh sách là đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Xin đề xuất tất cả những việc chúng ta hỗ trợ cho người mua theo hướng hỗ trợ trực tiếp.
Hỗ trợ của Nhà nước có hai phần, thứ nhất là tiền đất, gián tiếp thông qua các dự án. Thứ hai là hỗ trợ lãi vay.
Đối với ngân hàng thì khuyến khích thực hiện giảm lãi suất cho các nhà đầu tư như hiện nay để giảm chi phí của các dự án.
UBND thành phố tiếp thu ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có phản ánh một số nội dung thuộc về công tác chỉ đạo điều hành của thành phố. Sau hội nghị này, Thành phố sẽ làm việc trực tiếp để tháo gỡ những vướng mắc cụ thể của các doanh nghiệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
5 kết quả nổi bật
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng ý nội dung báo cáo của Bộ Xây dựng và ý kiến của các đại biểu, nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm, trước hết là một số kết quả đạt được trong phát triển nhà ở xã hội, thực hiện xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030.
Một là, tích cực rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về phát triển thị trường bất động sản, trong đó có các nội dung liên quan đến nhà ở xã hội.
Chính phủ đã trình và được Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), trong đó có nhiều cơ chế ưu đãi cho dự án nhà ở xã hội.
Các bộ đang tích cực rà soát, sửa đổi nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, ban hành các văn bản hướng dẫn với nhiều nội dung mới, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn…; phấn đấu hoàn thành và báo cáo Quốc hội để xin có hiệu lực sớm hơn từ 01/7/2024 (hiệu lực hiện nay là từ 01/01/2025).
Hai là, nhiều dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân đã được triển khai và hoàn thành, góp phần hỗ trợ người có thu nhập thấp, công nhân, người lao động “an cư lạc nghiệp”.
Từ năm 2021 đến nay, cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô hơn 411 nghìn căn hộ (trong đó 72 dự án đã hoàn thành với quy mô hơn 38 nghìn căn; 129 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô gần 115 nghìn căn; 298 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô gần 259 nghìn căn).
Ba là, gói tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ đồng dù còn khó khăn nhưng đạt được những kết quả bước đầu, góp phần thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân tại các địa phương.
Đã có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 30 nghìn tỷ đồng.
Các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7 nghìn tỷ đồng; trong đó đã có 08 dự án tại 07 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 640 tỷ đồng.
Bốn là, cải cách, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh được tăng cường; phân cấp, phân quyền, kiểm tra, giám sát được đẩy mạnh. Về cắt giảm thủ tục hành chính, các dự án chưa có quy hoạch chi tiết thì được sử dụng quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chung tại những khu vực không yêu cầu lập quy hoạch phân khu để đấu thầu (theo Thông tư số 03/2023/TT-BXD ngày 28/4/2023).
Năm là, nhiều địa phương quan tâm, bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội (như Đồng Nai, TPHCM, Long An, Hải Phòng, Hà Nội).
Đánh giá chung, nhờ sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc, tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, đặc biệt là các địa phương, các doanh nghiệp, cả nước đã hoàn thành hàng trăm dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giúp cho hàng chục nghìn hộ gia đình thu nhập thấp và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, có chỗ ở an toàn.
Nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở xã hội
Để phát triển nhà ở xã hội, trong đó triển khai nhanh, hiệu quả Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”; Thủ tướng nêu rõ, tất cả các chủ thể có liên quan, mỗi người, mỗi tổ chức trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải phát huy hết khả năng, tâm huyết của mình, tinh thần trách nhiệm cao nhất, chủ động, sáng tạo, kịp thời, cộng với trách nhiệm, đạo đức xã hội để thực hiện các công việc cho tốt, chung tay, góp sức tạo phong trào, xu thế phát triển nhà ở xã hội đúng nghĩa.
Chính phủ phải bám sát tình hình, phản ứng chính sách kịp thời theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo, đề xuất cấp có thẩm quyền.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ Xây dựng, Tài nguyên Môi trường, NHNN tập trung xây dựng, sớm ban hành các Nghị định, văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn liên quan đến việc triển khai các dự án nhà ở xã hội như: Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Trong đó, tập trung tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trên tinh thần cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền để giảm tối đa thời gian, chi phí thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng quy trình rút gọn các thủ tục hành chính lựa chọn nhà đầu tư, triển khai dự án nhà ở xã hội để tiết kiệm thời gian, khuyến khích, huy động các nguồn lực xã hội.
NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước lớn chung tay cùng doanh nghiệp nghiên cứu, xây dựng và cung cấp gói tín dụng cho người mua với thời gian 10-15 năm với lãi suất thấp hơn từ 3-5% so với cho vay thương mại; nghiên cứu, xem xét hạ mức lãi suất cho vay nguồn vốn hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng phù hợp.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính, NHNN báo cáo Thủ tướng Chính phủ bổ sung nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện cho vay nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2024 – 2025 theo quy định pháp luật về nhà ở.
Bộ Tài chính nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở xã hội, chính sách thuế phù hợp.
Với các địa phương, Thủ tướng đề nghị cấp ủy có nghị quyết để lãnh đạo việc phát triển nhà ở xã hội, Hội đồng nhân dân ban hành các chính sách, quy định phù hợp với đặc thù địa phương, UBND các cấp, đặc biệt là cấp huyện, cấp xã tổ chức thực hiện tốt, thực hiện nghiêm các cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật, vận dụng sáng tạo, linh hoạt, kịp thời trong điều kiện địa phương, dám chịu trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm không đùn đẩy, né tránh.
Thủ tướng lưu ý các địa phương nhiệm vụ quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và nhấn mạnh: Những vùng đất, vị trí đẹp, có lợi thế phải ưu tiên cho sản xuất, kinh doanh, từ đó tạo công ăn việc làm cho người dân, từ đó mới có người đến làm, có người đến là thì mới có người đến ở, mua nhà, từ đó phát triển được bất động sản, khu đô thị bền vững.
Tổ chức đấu giá, đầu thầu lựa chọn nhà đầu tư có tiềm lực, tài chính, kinh nghiệm, triển khai công khai minh bạch và tăng tỷ lệ ký quỹ, bảo lãnh để bảo đảm lựa chọn nhà đầu tư có tiềm lực tốt. Đôn đốc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của các dự án này theo tiến độ được phê duyệt; trường hợp chủ đầu tư không thực hiện thì thu hồi quỹ đất 20% để lựa chọn các chủ đầu tư khác thực hiện.
Đồng thời, có các cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… để hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp triển khai đầu tư xây dựng dự án, tạo nguồn cung cho thị trường và tận dụng được nguồn vốn ưu đãi phát triển nhà ở xã hội.
Đối với các doanh nghiệp, Thủ tướng yêu cầu các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lập tiến độ, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, tài chính, áp dụng công nghệ mới nhằm rút ngắn thời gian thi công.
Đối với các dự án đã lựa chọn chủ đầu tư, đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi công xây dựng theo các đồ án quy hoạch và chấp thuận chủ trương đầu tư đã được phê duyệt; khẩn trương triển khai khởi công, đảm bảo tiến độ hoàn thành các công trình trên quỹ đất 20% cho nhà ở xã hội; sau khi khởi công dự án cần nhanh chóng cung cấp, công bố công khai, đầy đủ các thông tin liên quan đến dự án để người dân biết đăng ký mua, thuê mua, thuê.
Thủ tướng cũng đề nghị người dân tích cực tham gia xây dựng chính sách, đồng hành trong giải phóng mặt bằng để phát triển nhà ở xã hội.
Thủ tướng yêu cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết tâm thực hiện bằng được mục tiêu, số lượng nhà ở xã hội năm 2024 đã được Bộ Xây dựng tập hợp. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm trước Chính phủ về việc hoàn thành chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn. Bộ Xây dựng thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để các địa phương hoàn thành mục tiêu đề ra.
Minh Thư
