SGGPO
Bộ Xây dựng đang xin ý kiến Chính phủ về nội dung giao dịch bất động sản phải qua sàn trong dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).
Theo Bộ Xây dựng, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại kỳ họp hồi tháng 6. Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng đề xuất 2 phương án.
Phương án 1, Bộ Xây dựng đề xuất không bắt buộc mà khuyến khích các giao dịch (mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, thuê nhà ở, công trình xây dựng, quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án) phải qua sàn. Quy định này tương tự đang áp dụng hiện nay, khách hàng chủ động, tự chọn phương thức giao dịch mua bán, tự kiểm chứng chất lượng, pháp lý, giá cả của bất động sản.
Bộ Xây dựng cho rằng, với phương án này, Nhà nước thiếu đi công cụ quản lý, kiểm soát dữ liệu thông tin thị trường, bán hàng bởi nhiều chủ đầu tư, sàn giao dịch không báo cáo số liệu, sai thực tế. Mặt khác, quy định này cũng tạo ra hệ lụy về thất thu thuế, khó kiểm soát trong phòng chống rửa tiền.
Phương án 2, Bộ Xây dựng đề xuất quy định bắt buộc chủ đầu tư phải thực hiện mọi giao dịch mua bán, chuyển nhượng, thuê mua… qua sàn. Còn tổ chức, cá nhân thì khuyến khích.
Thực tế, quy định các giao dịch nhà đất phải thông qua sàn từng được nêu tại Luật Kinh doanh bất động sản 2006, nhưng sau đó được bỏ khi sửa luật vào năm 2014 và áp dụng đến nay. Tại dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Chính phủ đề xuất áp dụng trở lại điều kiện bán bất động sản hình thành trong tương lai bắt buộc phải qua sàn giao dịch.
Tuy nhiên, quy định này sau đó nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các đại biểu Quốc hội và đa phần cho rằng không nên bắt buộc, chỉ khuyến khích giao dịch qua sàn do lo ngại vi phạm quyền tự do, nguyên tắc bình đẳng trong kinh doanh.
Theo Bộ Xây dựng, việc chủ đầu tư giao dịch qua sàn bất động sản sẽ đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật, hoàn thiện cơ chế phòng, chống rửa tiền. Thị trường sẽ được minh bạch, chống “lợi ích nhóm” trong trường hợp chủ đầu tư cố tình bắt tay sàn, người mua nhà để giao dịch ngầm nhằm trốn thuế, ôm hàng, tăng giá bán làm lũng đoạn.
Các sàn giao dịch sẽ có trách nhiệm thẩm định, thẩm tra tính pháp lý dự án nếu bắt buộc mua bán bất động sản trên giấy phải qua sàn. Với người mua nhà, quyền lợi của họ được đảm bảo khi có thông tin an toàn, tránh mua nhầm dự án ma, không đủ pháp lý. Nhà nước có công cụ quản lý thông tin thị trường bất động sản, chống thất thu thuế và thiết lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch. Các chính sách điều tiết của Nhà nước cũng sẽ được đưa ra kịp thời hơn khi có đủ thông tin.
Cũng theo Bộ Xây dựng, quy định bắt buộc giao dịch qua sàn không làm tăng chi phí bất hợp lý cho chủ đầu tư, giá bán bất động sản. Hiện, chi phí quản lý, bán hàng của chủ đầu tư thường phải xác định trong khoảng 8%-10% giá bán. Do vậy, doanh nghiệp có thể bỏ chi phí để tự tổ chức bán hàng, thành lập sàn hoặc thuê sàn bất động sản.