Phát huy “sức mạnh mềm” của văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới

SGGP

26/07/2023 06:47

Nghị quyết số 23-NQ/TƯ ngày 16-6-2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới đã đi vào cuộc sống qua 15 năm, đem lại những chuyển động tích cực cho nền văn hóa Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng.

Đồng chí Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, phát biểu tại hội nghị. Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

Xây dựng hệ sinh thái công nghiệp văn hóa

Trình bày tham luận tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM, cho biết: “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa (CNVH) đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, xác định văn học nghệ thuật (VHNT) cần được khai thác một cách hiệu quả yếu tố kinh tế, đem lại sức mạnh cho sự phát triển đất nước. Các ngành CNVH chiếm 3,61% GDP (năm 2019)…, song vẫn còn nhiều điểm nghẽn. TPHCM có tiềm năng sáng tạo lớn cho CNVH nhưng cần thay đổi nhận thức xã hội về các ngành CNVH như coi trọng vấn đề thị trường, khán giả, bản quyền, kỹ năng kinh doanh, xây dựng thương hiệu, phối hợp giữa các lĩnh vực…, từ đó khơi thông dòng chảy VHNT. Để xây dựng một nền CNVH thực thụ, chính các tác giả phải ý thức sáng tạo tác phẩm có chất lượng nghệ thuật cao, có tính nhân văn sâu sắc. Các tác phẩm sau khi ra đời phải được bảo vệ, phản biện tích cực, để chúng được tiếp cận thị trường hiệu quả”.

Và để chạm đến nền công nghiệp giải trí chuyên nghiệp, các chuyên gia quốc tế và trong nước đều chung nhận định rằng: Tuy có nhiều bứt phá mạnh mẽ nhưng một số lĩnh vực VHNT của TPHCM vẫn chưa được gọi là những ngành công nghiệp đúng nghĩa, chúng ta vẫn xem các sáng tác là tác phẩm nghệ thuật đơn thuần mà không quan tâm quá trình vận hành của một sản phẩm nghệ thuật chuyên nghiệp.

“Trong giai đoạn 2021-2030, TPHCM cần tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ cơ bản, đồng thời xây dựng được một hệ sinh thái các lĩnh vực CNVH phát triển để đáp ứng những nội dung cơ bản sau: bảo vệ bản quyền một cách thật sự hiệu quả, xây dựng được chiến lược phát hành sản phẩm phù hợp, nâng cao hiệu quả doanh thu từ hoạt động nghệ thuật biểu diễn và điện ảnh”, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy chia sẻ thêm.

VHNT phải là sản phẩm cho đối ngoại

Sức lan tỏa của những tác phẩm VHNT rất lớn. VHNT là một trong những con đường ngắn nhất đi vào lòng người, đi đến bè bạn năm châu. Những năm qua, VHNT TPHCM đã cố gắng nhiều nhưng chưa đáp ứng nhu cầu, còn rất vắng bóng trên văn đàn nước ngoài. Do đó, bạn bè quốc tế hiểu Việt Nam về kinh tế nhiều hơn hiểu về VHNT.

Bà Dương Cẩm Thúy, Chủ tịch Hội Điện ảnh TPHCM, phân tích: “Chúng ta phải phấn đấu để các tác phẩm VHNT được quảng bá, xuất khẩu ra nước ngoài như một sản phẩm hàng hóa. Đó là phải thực hiện thành công CNVH ở thành phố. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tốc độ tăng trưởng của các ngành CNVH hàng năm cao hơn 2 lần so với ngành công nghiệp dịch vụ và gấp 4 lần so với lĩnh vực sản xuất ở các nước phát triển và được định vị như một lĩnh vực kinh tế chủ chốt, tạo ra ưu thế cạnh tranh tổng thể, thúc đẩy sự đổi mới, cũng như tạo sự cân bằng, đa dạng hơn cho nền kinh tế. Chúng ta có Nghị quyết số 23, Nghị quyết 33 và 2 chương trình hành động số 45-CTrHĐ/TU làm nền tảng vững chắc để phát triển VHNT một cách toàn diện. Việc cần làm hiện nay là phải có chiến lược phát triển văn hóa một cách toàn diện, sao cho có nhiều tác phẩm mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, không để lạc hậu với trào lưu hiện đại; cách tân, nhưng vẫn giữ giá trị của nền văn hóa dân tộc, lưu giữ những tinh hoa ông bà để lại. Qua đó cho thế giới hiểu biết về con người và thành phố chúng ta; con người và đất nước Việt Nam của chúng ta”.

Với TPHCM, là trung tâm lớn của đất nước nên có trách nhiệm cũng như điều kiện rất lớn trong công tác đối ngoại VHNT. Cần đầu tư toàn diện để có nhiều tác phẩm VHNT mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, không để lạc hậu với trào lưu hiện đại, cách tân nhưng vẫn giữ giá trị của nền văn hóa dân tộc, những tinh hoa ông bà để lại, qua đó cho thế giới hiểu biết về con người và thành phố chúng ta… Đó là mục tiêu trước mắt, còn đường dài phải tính được lời giải cho bài toán phát triển ngành CNVH.