Sau khi nghỉ việc tại một doanh nghiệp ở Khu công nghiệp Phú Đa, anh Nguyễn Vinh Quang, trú tại phường Xuân Phú, TP. Huế lập tức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện và BHYT hộ gia đình để quá trình tham gia được diễn ra liên tục. Tuy nhiên, 5 tháng sau anh Quang lại xin được việc làm mới và tiếp tục đóng BHXH bắt buộc ở đơn vị nơi anh công tác. Khi đó, số tiền đóng BHYT hộ gia đình kể từ ngày thẻ BHXH doanh nghiệp có giá trị sử dụng đến hết thời hạn giá trị sử dụng ghi trên thẻ BHYT hộ gia đình được hoàn trả.
Để thực hiện các thủ tục trên, người lao động chỉ cần liên hệ cơ quan BHXH tỉnh và được hướng dẫn lập tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS) và sẽ được hoàn trả số tiền đóng BHYT theo quy định.
Không giống như anh Quang, chị Lê Thị Phương Hòa, trú tại Hương Văn, TX. Hương Trà sau khi nghỉ việc cũng tham gia BHYT hộ gia đình. Nhưng khi chị làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp được cấp thẻ BHYT thì thẻ BHYT hộ gia đình của chị sẽ được hoàn trả. Mặc dù nhân viên tổ chức dịch vụ thu gọi điện thoại, nhắn tin thông báo về việc nhận tiền hoàn trả nhưng chị vẫn không quan tâm, không lắng nghe cuộc gọi nên không nắm bắt thông tin. Vì vậy, khi đến bệnh viện nhập viện sinh con chị mới biết thẻ BHYT của mình đã hết hạn kể từ ngày hết trợ cấp thất nghiệp.
“Mình có nhận tin nhắn và thấy có số điện thoại lạ gọi tới nhưng lơ đi vì cứ nghĩ đến mấy trường hợp lừa đảo mà mọi người hay nói với nhau thời gian qua. Chứ không ngờ nhân viên tổ chức dịch vụ thu nhắn để thông báo về việc nhận tiền hoàn trả thẻ BHYT. May mà thẻ chưa lủng quá 3 tháng nên vẫn kịp thời gia hạn để thanh toán viện phí”, chị Hòa chia sẻ.
Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, theo Điều 20, văn bản hợp nhất số 2089 của BHXH Việt Nam quy định về việc hoàn trả tiền đóng BHYT thì người đang tham gia BHYT theo đối tượng tại Khoản 4, 5 Điều 17 (Nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình) được hoàn trả tiền đóng BHYT trong các trường hợp như người tham gia được cấp thẻ BHYT theo nhóm đối tượng mới, nay báo giảm giá trị sử dụng thẻ đã cấp trước đó (có thứ tự đóng xếp sau đối tượng mới theo quy định tại Điều 12 Luật BHYT).
Theo đó, số tiền hoàn trả tính theo mức đóng BHYT và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Để người lao động biết được việc hoàn trả tiền đóng BHYT hộ gia đình, cơ quan BHXH đã phối hợp với các tổ chức dịch vụ thu, trường học kịp thời thông báo với người tham gia ngay sau khi có quyết định hoàn trả. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh thông báo cho người lao động biết khi họ tới làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Các trường hợp được hoàn trả tiền đóng BHYT: Người tham gia được cấp thẻ BHYT theo nhóm đối tượng mới, nay báo giảm giá trị sử dụng thẻ đã cấp trước đó (có thứ tự đóng xếp sau đối tượng mới theo quy định tại Điều 12 Luật BHYT); người được ngân sách Nhà nước điều chỉnh tăng hỗ trợ mức đóng BHYT; người chết trước khi thẻ BHYT có giá trị sử dụng.