Đặc sắc “Đêm hội rượu cần” trong Tuần Văn hóa – Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024

Tối 18/11, tại không gian chính của sự kiện Tuần Văn hóa – Du lịch (VH-DL) diễn ra chương trình “Đêm hội rượu cần” tỉnh Hoà Bình năm 2024. Tới dự có đồng chí Bùi Văn Tỉnh, nguyên Uỷ viên BCH T.Ư Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh uỷ; các đồng chí trong Ban Tổ chức Tuần VH-DL tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, huyện, thành phố cùng đông đảo người dân và du khách đã đến trải nghiệm và thưởng thức.

Các đại biểu tham dự chương trình “Đêm hội rượu cần”.

Đêm hội rộn rã bởi âm thanh trống, chiêng và màn hát múa “Mường ta mở hội”. 

Đêm hội rượu cần là chương trình lần đầu tiên được tỉnh tổ chức, một trong những nội dung chính, đặc sắc nhất của Tuần VH-DL năm 2024. Mở đầu bằng màn khai từ trống hội và hát múa “Mường ta mở hội”, đêm hội đưa nhân dân và du khách trở về cội nguồn của nền Văn hóa Hòa Bình rực rỡ. Tiết mục do các nghệ nhân 4 Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động), các dân tộc Mường,Thái, Tày, Mông. Dao và dân tộc Kinh của tỉnh Hoà Bình biểu diễn.

 Đồng chí Quách Thị Kiều, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát biểu khai mạc 

chương trình.

Phát biểu khai mạc, đồng chí Quách Thị Kiều, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, địa phương trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đến nay, văn hóa rượu cần của người Mường Hòa Bình đã được đông đảo người dân cả nước biết đến và đón nhận. Rượu cần trở thành “sứ giả” văn hóa, du lịch hấp dẫn kỳ lạ của núi rừng Hoà Bình đối với du khách trong nước và quốc tế. Năm 2023, rượu cần của người Mường Hòa Bình được Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam vinh danh là 1 trong 121 đồ ăn, thức uống tiêu biểu của Việt Nam.

Đồng chí Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: Để tiếp tục quảng bá, giới thiệu giá trị độc đáo của văn hóa rượu cần của người Mường tới du khách trong nước và quốc tế, Ban Tổ chức Tuần VH-DL tỉnh Hòa Bình năm 2024 tổ chức chương trình “Đêm hội rượu cần”. Qua đó, khơi dậy khát vọng, niềm tự hào về các di sản văn hóa quý báu của mỗi dân tộc. Đây còn là không gian văn hóa để các nghệ nhân của bốn Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động) giới thiệu về phong tục, cách thức uống rượu cần độc đáo, mang sứ mệnh kết nối giữa con người với thiên nhiên và giữa con người với con người…

Hoạt cảnh tích rượu cần được tái hiện đầy ấn tượng trên sân khấu chính của Tuần VH-DL tỉnh. 

Theo tích kể, rượu cần Hoà Bình là ẩm thực độc đáo, hương vị ngọt thơm, nhất là rượu cần của 4 Mường Bi, Vang, Thàng, Động, được làm từ men thảo mộc, nước mó đá giếng khơi. Hoạt cảnh về tích rượu cần được tái hiện với sự tham gia của các Nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân Mo đến từ 4 vùng Mường Bi, Vang,Thàng, Động, cán bộ Trung tâm văn hoá điện ảnh tỉnh và lực lượng nghệ nhân nghệ thuật quần chúng trong tỉnh, học sinh các trường THPT Công nghiệp, trường Năng khiếu huấn luyện và thi đấu TD – TT tỉnh.

Các thầy Mo thực hiện nghi lễ cúng và mời rượu của 4 Mường.

Tiếp đó, nhân dân và du khách được trải nghiệm nghi lễ cúng và mời rượu của 4 Mường. Trước sân khấu chính và trước bình rượu lớn đặt ở chính giữa là 5 cô gái đầu đội các mâm lễ vật. Ông mo chính đứng lên tay cầm quạt với giọng trầm hùng vang vọng đọc lời Mo cúng lễ mời các thần linh về dự đêm hội, mời các đấng bề trên về ngự và uống rượu cần. 4 thầy mo đại diện cho 4 Mường bằng các giọng đọc của các vùng Mường đứng lên mời rượu 4 Mường. 

Sau nghi thức gọi chiêng, thầy Mo chính đánh 3 hồi, 9 tiếng chiêng làm nghi thức chào dùi và ra lệnh vào hội. Tiến hành nghi thức gọi chiêng, thầy Mo chính đưa hai tay cầm dùi chiêng chào trời đất và khán giả, miệng khấn đánh thức hồn chiêng. Sau khi thầy Mo đánh xong 3 hồi 9 tiếng làm nghi thức chào dùi và ra lệnh vào hội.

Màn trình tấu chiêng Mường khai hội rượu cần.

Phần hội của đêm hội rượu cần được mở đầu bằng màn trình tấu chiêng Mường. 24 tay chiêng di chuyển lên sân khấu trình tấu bài Đi đường lóng 2, lóng 3. Tiếp theo, đội hình chiêng đứng làm 2 hàng vòng cung trước sân khấu trình tấu bài chiêng nghi lễ dâng oản của dân tộc Mường.

Sôi động các tiết mục dân ca dân vũ, trò chơi dân gian, thể thao dân tộc.

Trong lễ hội của người Mường, hoà chúng tiếng chiêng, tiếng trống và các điệu nhạc dân gian không thể thiếu các màn dân ca dân vũ, các trò chơi dân gian, thể thao dân tộc biểu hiện cho tinh thần lạc quan trong lao động sản xuất, tinh thần thượng võ trong chiến đấu sẵn sàng bảo vệ quê hương đất nước. Nam thì có thế mạnh về các môn đè khà, đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, nữ thì mạnh về các môn đánh mảng, ném còn, đâm đuống múa xoè… Trong đó, đè khà là môn vật cổ truyền của người Mường, luật chơi đơn giản, 2 người ôm vòng lưng nhau rồi lấy sức quật nhau xuống. Đè khà có 4 miếng cơ bản là keo ráo, quắc luồn, tếch và bẻ rễ; Đẩy gậy là môn thể thao thiên về sức mạnh, 2 người thi đấu, mỗi người một đầu của chiếc gậy đẩy nhau trên một vòng tròn, ai bị đẩy ra khỏi vòng tròn là thua; Kéo co là trò chơi mang tính đoàn kết sức mạnh tập thể dành cho mọi lứa tuổi, không phân biệt trai gái thu hút nhiều người tham gia và cổ vũ cho cuộc chơi; Ném còn là trò chơi mang tính biểu tượng giao thoa giữa trời  và đất, tình cảm lứa đôi thể hiện ước mong cuộc sống ấm no, giàu đẹp.

Trong đêm hội rượu cần, Nhân dân và du khách tham dự được thưởng thức các tiết mục hát múa đậm đà bản sắc, hoạt cảnh vào hội, các chú Trám triển khai thao tác vò rượu cần, hoạt cảnh tái hiện trò chơi dân gian, các cuộc thi có kẻ được, người thua và khán giả reo hò náo nhiệt.

Đặc sắc màn hát múa “Sáng mãi 4 Mường”.

Nhân dân,du khách và bạn bè xa gần trải nghiệm và thưởng thức rượu cần.  

Khi màn hát múa “Sáng mãi 4 Mường” khép lại cũng là lúc 4 Mường mở hội trong tiếng trống dập dồn và nhịp điệu cồng chiêng tạo không khí tưng bừng chào đón du khách, bạn bè xa gần đến chung vui, có những trải nghiệm ấn tượng trong Đêm hội rượu cần và các hoạt động của Tuần VH-DL tỉnh Hòa Bình năm 2024.

Nhóm phóng viên Phòng Văn hoá – Xã hội