Cần giải pháp căn cơ cho thị trường vàng

Đoàn kiểm tra liên
ngành của Ban chỉ đạo 389 tỉnh thực hiện kiểm tra, giám sátviệc chấp hành
các quy định của pháp luật trong kinh doanh vàng trên địa bàn tỉnh từ cuối
tháng 5 và dự kiến kéo dài đến hết tháng 10/2024.

Thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ,
căn cứ các quy định pháp luật hiện hành, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp cùng
các bộ, ngành và địa phương, triển khai tổng thể các giải pháp để xử lý tình trạng chênh lệch giá vàng cao, ổn
định thị trường vàng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Trong đó, Ngân hàng Nhà
nước đã chỉ đạo các địa phương phối hợp
với các cơ quan chức năng, tăng cường nắm tình hình, kiểm tra, thanh tra đối
với hoạt động kinh doanh vàng tại địa phương. Yêu cầu các tổ chức tín dụng, các
doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng chấp hành nghiêm các
quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; thực hiện chế độ hóa đơn,
chứng từ theo quy định của pháp luật.

Sau hơn 4 tháng bán vàng trực tiếp cho người dân thông qua
các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp được cấp phép (từ ngày 3/6/2024), thị
trường vàng vốn như “ngựa bất kham” đã dần ổn định. Khoảng cách giá vàng trong
nước và thế giới được thu hẹp đáng kể. Nếu giá vàng miếng SJC ngày 29/5/2024
lập đỉnh với mức bán ra là 90,9 triệu đồng/lượng, chênh khoảng 17,5 triệu
đồng/lượng so với giá thế giới thì ngày 13/10/2024, giá mỗi lượng vàng miếng
còn 84,5 triệu đồng, chênh lệnh giá thế giới khoảng 4,5 triệu đồng.

Giải pháp của Ngân hàng Nhà nước rõ ràng đã “hạ nhiệt” thị
trường vàng. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời và trên thực tế đã nảy
sinh một số bất cập. Ví dụ, nhiều người có nhu cầu nhưng khó tiếp cận với vàng
miếng SJC bởi các ngân hàng đều bán “nhỏ giọt”. Giai đoạn nửa đầu tháng 8 năm
nay, để mua được vàng qua kênh 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty TNHH
một thành viên Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) không dễ. Trái ngược với tình
trạng này, trên thị trường tự do, hoạt động mua bán vàng miếng và vàng nhẫn
diễn ra tấp nập với mức giá chênh từ 1 – 5 triệu đồng/lượng, tùy loại và thời
điểm. Ngoài ra, trên các trang mạng xã hội hình thành các hội nhóm trực tuyến
mua bán suất mua vàng; đã có hiện tượng người dân đặt lệnh mua nhưng không đến
lấy vàng…

Để hạn chế những bất cập nêu trên, một số ngân hàng đã siết
chặt điều kiện mua vàng miếng SJC trực tuyến bằng cách chỉ áp dụng đăng ký mua
cho khách hàng cá nhân có tài khoản thanh toán mở tại ngân hàng đó và đang hoạt
động. Việc làm này có thể khiến phát sinh những tài khoản “rác” nếu khách hàng
sau khi hoàn tất việc đăng ký mua vàng không còn nhu cầu sử dụng nữa…

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Hòa Bình,
song song với việc nghiên cứu đề xuất sửa đổi các quy định liên quan cho phù
hợp thực tế, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện các biện
pháp cần thiết theo quy định để kiểm soát chênh lệch giá vàng trong nước và thế
giới ở mức phù hợp theo chỉ đạo của các cấp thẩm quyền.

Thực tế cho thấy, hiện nay, chúng ta chưa có “sàn” giao dịch
vàng tập trung, nên giá vàng thường trong tình trạng không ổn định. Các cửa
hàng kinh doanh vàng nhỏ lẻ chiếm số lượng lớn cho thấy sự manh mún và có nhiều
mảng bán độc lập, dẫn đến thiếu minh bạch. Thị trường không minh bạch là “mảnh
đất màu mỡ” của nạn làm giá, thao túng, đầu cơ… Các giải pháp cụ thể khác như
cho phép một số doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn nhập khẩu vàng để tăng cung; loại bỏ
thương hiệu độc quyền SJC, tăng cường hợp tác quốc tế để chống buôn lậu vàng…
cũng cần được nghiên cứu áp dụng. Cùng với đó, cơ quan quản lý thị trường cần
tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát một cách chặt chẽ đối với các cửa hàng
kinh doanh vàng để đưa thị trường vào hoạt động ổn định.

Minh Vũ