Trong bối cảnh nhu cầu than trong nước đang tăng cao, để cung cấp đủ than đảm bảo mục tiêu an ninh năng lượng quốc gia, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã và đang triển khai đồng bộ các giải pháp để ổn định sản xuất, kinh doanh, tăng công suất, sản lượng cho các mỏ. Đồng thời tích cực phối hợp với tỉnh Quảng Ninh tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tạo thuận lợi cho các đơn vị trực thuộc hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ…
Theo Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV), tình hình cung ứng than hiện nay cho nền kinh tế, nhất là than cho sản xuất điện đang có xu hướng tăng cao. Riêng giai đoạn 2017-2020, nhu cầu than antraxit cho các nhà máy nhiệt điện chiếm 40 triệu tấn/năm. Dự kiến giai đoạn 2021-2030, sản lượng này tăng lên khoảng 50-55 triệu tấn than/năm. Nguyên nhân khiến nhu cầu sử dụng than tăng cao là do hiện nay hàng loạt các nhà máy nhiệt điện chạy than đã và đang được xây dựng, cùng với đó là sự phát triển ổn định và tăng trưởng trở lại của các ngành xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng, hóa chất… sau phục hồi kinh tế hậu Covid-19 khiến nhu cầu sử dụng năng lượng, cụ thể là nhu cầu than tăng rất cao.
Các chuyên gia kinh tế nhận định trong thời gian ngắn, việc tăng từ 10-15 triệu tấn than antraxit cho các nhà máy nhiệt điện Việt Nam sẽ dẫn đến tình trạng thiếu than hiện hữu. Điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Trong khi đó, Việt Nam chỉ có 2 đơn vị sản xuất than là TKV và Tổng Công ty Đông Bắc với sản lượng bình quân 40-41 triệu tấn than/năm.
Riêng với TKV hoạt động khai thác than chủ yếu tập trung tại 4 địa phương: TP Cẩm Phả, TP Hạ Long, TP Uông Bí và TX Đông Triều. Thực hiện chiến lược phát triển ngành công nghiệp than Việt Nam và Quyết định số 403/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 14/3/2016 Về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030, TKV đã thực hiện 21/21 đề án thăm dò. Bên cạnh đó, giai đoạn 2016 đến nay, TKV được giao thực hiện 40 dự án đầu tư mỏ than mới và cải tạo mở rộng, trong đó có 23 dự án hầm lò, 17 dự án lộ thiên. Đến nay, đã có 33/40 dự án hoàn thiện thủ tục và triển khai các bước đầu tư.
Việc triển khai các dự án thăm dò và đầu tư các mỏ là chiến lược lâu dài giúp TKV tăng công suất cho các mỏ bảo đảm cung cấp than cho nền kinh tế. Tuy nhiên, quá trình triển khai các đề án thăm dò như khu vực mỏ Suối Lại, Hà Ráng, Đồng Vông, Uông Thượng và Vàng Danh ngày càng khó khăn do chiều sâu lỗ khoan lớn, địa tầng phức tạp. Ngoài ra, một số dự án đầu tư còn chậm tiến độ do vướng mắc tài nguyên, thủ tục không đảm bảo thời gian tham gia sản lượng theo quy hoạch và không đạt công suất thiết kế.
Là tỉnh có trữ lượng than lớn nhất cả nước, trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đặc biệt quan tâm tới công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh than, đảm bảo an ninh trật tự, quản lý tài nguyên than, đồng hành, tháo gỡ khó khăn để ngành than phát triển, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Mới đây nhất (ngày 8/5), tại buổi làm việc với Đoàn giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021”, tỉnh Quảng Ninh đề xuất kiến nghị với Đoàn giám sát, tiếp tục rà soát hoàn thiện chính sách pháp luật về phát triển năng lượng bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn. Xem xét, có quy định riêng đối với việc lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 các dự án khai thác mỏ than. Đồng thời, sớm cấp phép khai thác dự án cải tạo mở rộng nâng công suất mỏ than Cao Sơn nhằm đảm bảo sản xuất, nhất là việc làm cho 3.400 người lao động của Công ty. Bên cạnh đó, tỉnh đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ TN&MT hướng dẫn tháo gỡ khó khăn để sớm triển khai các đề án thăm dò, dự án khai thác than có một phần diện tích thuộc quy hoạch rừng phòng hộ, rừng tự nhiên. Sớm xem xét cho ý kiến về một số quy định tháo gỡ vướng mắc liên quan tới thời hạn thuê đất, thời gian đóng cửa mỏ khoáng sản, chỉ tiêu tính trữ lượng than…
Các nội dung kiến nghị, đề xuất của tỉnh Quảng Ninh và ngành Than liên quan đến công tác thăm dò khai thác, cấp phép khai thác đất đá thải mỏ, quy hoạch tổng thể năng lượng, giá bán than cho ngành điện được đoàn công tác tiếp thu để tham mưu, báo cáo Chính phủ và các bộ, ngành liên quan kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thời gian tới. Qua đó, góp phần giúp Quảng Ninh nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong hoạt động sản xuất, kinh doanh than, đồng thời giúp ngành than thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tiếp tục phát huy vai trò là một trong ba trụ cột an ninh năng lượng quốc gia.
Ông Đặng Thanh Hải, Tổng Giám đốc TKV, cho biết: Về định hướng phát triển trong giai đoạn tới, nhiệm vụ quan trọng nhất của Tập đoàn là phải tiếp tục giữ vị trí là một trong ba trụ cột an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh quốc tế đang có những diễn biến rất phức tạp, nhất là đối với việc cung ứng năng lượng. Đặc biệt, để từng bước tháo gỡ khó khăn trong công tác quy hoạch, Tập đoàn sẽ ưu tiên đẩy nhanh tiến độ thăm dò các dự án, xác định được toàn bộ trữ lượng than ở các tầng địa chất, từ đó xây dựng quy hoạch khai thác trên cơ sở bám sát quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội của địa phương và quốc gia. Giai đoạn 2023-2025, TKV sẽ bố trí nguồn lực tài chính đầu tư nâng công suất cho các mỏ và đổi mới các công nghệ khai thác than theo hướng “3 hóa” để tăng năng suất, sản lượng đáp ứng nhu cầu than phục vụ phát triển kinh tế.
