Hiện thực hóa quan hệ Đối tác Chiến lược giữa hai nước Việt Nam và Brazil

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva chiều 17/11/2024, giờ địa phương (rạng sáng 18/11, giờ Hà Nội). (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Tổng thống Lula da Silva ngưỡng mộ, có tình cảm sâu sắc với Việt Nam (tự nhận thuộc "Thế hệ Việt Nam"); là nguyên thủ quốc gia đầu tiên và duy nhất đến nay của Brazil thăm chính thức Việt Nam từ ngày 9-10/7/2008.

Trong hai nhiệm kỳ Tổng thống trước đây, ông quan tâm chỉ đạo thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực kinh tế, thương mại, khoa học và công nghệ, năng lượng tái tạo, giáo dục và đào tạo; thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện với Việt Nam (2007) và nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược (11/2024).

Tổng thống Lula da Silva ngưỡng mộ, có tình cảm sâu sắc với Việt Nam (tự nhận thuộc "Thế hệ Việt Nam")

Tổng thống Lula da Silva đã đón các chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (5/2007), Chủ tịch nước Trần Đức Lương (11/2004); Thủ tướng Phạm Minh Chính (9/2023); gặp song phương với Thủ tướng Phạm Minh Chính bên lề G20 tại Brasil và ra Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược (11/2024).

Theo trang thông tin của Tổng thống Brazil, chuyến thăm của Tổng thống Lula da Silva nhằm xác định các hành động và sáng kiến chung để hiện thực hóa quan hệ Đối tác Chiến lược đã được hai nước xác lập vào tháng 11/2024.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Brazil, Đại sứ Mauro Vieira, nhận định chuyến thăm cấp nhà nước đến Việt Nam sắp tới của Tổng thống Lula da Silva đánh dấu một chương mới trong quan hệ Đối tác Chiến lược giữa hai nước.

Mối quan hệ vững chắc và toàn diện

Việt Nam và Brazil tuy ở cách xa nhau nhưng người dân hai nước có nhiều đặc tính tương đồng như sự chân tình, lòng mến khách, thắm tình hữu nghị và cởi mở.

Ngày 8/5/1989, hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra thời kỳ hợp tác lâu dài và ổn định cho quan hệ song phương.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Brazil đã xây dựng mối quan hệ vững chắc và toàn diện trên cơ sở tin cậy chiến lược và hiểu biết lẫn nhau.

Hai nước thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện nhân chuyến thăm chính thức Brazil của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 5/2007), góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ trên tất cả các lĩnh vực, trên tất cả các kênh đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, ngoại giao nghị viện và đối ngoại nhân dân.

Ngày 17/11/2024, trong khuôn khổ chuyến công tác Brazil, tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tại thành phố Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva. Hai bên thống nhất nâng cấp quan hệ Việt Nam-Brazil lên Đối tác Chiến lược.

Quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Brazil ngày càng chặt chẽ và tin cậy thể hiện qua kết quả các chuyến thăm, tiếp xúc thường xuyên giữa lãnh đạo cấp cao và các cấp bộ, ngành hai nước.

Đáng chú ý có chuyến thăm chính thức Brazil của: Chủ tịch nước Lê Đức Anh (tháng 10/1995); Chủ tịch nước Trần Đức Lương (tháng 11/2004); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (tháng 3/2006); Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 5/2007); Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Lula da Silva nhân dịp dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng tại Hiroshima (Nhật Bản) (tháng 5/2023); Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Bộ trưởng Ngoại giao Brazil Mauro Vieira tại Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) tại Pháp (tháng 6/2023); Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm chính thức (tháng 9/2023).

Sáng 25/9/2023 (giờ địa phương), tại Thủ đô Brasilia, Tổng thống Brazil Lula da Silva chủ trì lễ đón chính thức và hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 2024 tại Brazil từ ngày 16-19/11/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng có các hoạt động song phương tại Rio de Janeiro, Brazil.

Về phía Brazil có các chuyến thăm chính thức Việt Nam của: Tổng thống Lula da Silva (tháng 7/2008), trở thành nguyên thủ đầu tiên và duy nhất của Brazil từng đến Việt Nam; Bộ trưởng Ngoại giao Antonio de Aguiar Patriota (tháng 7/2012); Bộ trưởng Ngoại giao Aloysio Nunes Ferreira (tháng 9/2017; tháng 5/2018); Bộ trưởng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Luciana Santos (tháng 11/2023); Bộ trưởng Ngoại giao Brazil Mauro Vieira (tháng 4/2024)…

Hai nước duy trì hợp tác chặt chẽ tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc và Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Ngoài ra, hai bên cũng phối hợp thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR).

Dư địa hợp tác kinh tế-thương mại rất lớn

Là thành viên sáng lập BRICS, nền kinh tế Brazil lớn nhất khu vực Mỹ Latinh và đứng thứ 10 thế giới (2023), giàu tài nguyên thiên nhiên, sản xuất nông nghiệp lớn thứ hai thế giới, xuất khẩu khoáng sản đứng thứ ba thế giới.

Brazil hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh. Trong những năm qua, quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Brazil tăng nhanh, từ 1,53 tỷ USD năm 2011 lên 6,78 tỷ USD năm 2022; hơn 7,1 tỷ USD năm 2023 và 7,7 tỷ USD vào năm 2024. Hai nước phấn đấu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD năm 2025 và 15 tỷ USD năm 2030.

Việt Nam xuất khẩu sang Brazil chủ yếu là thủy sản, cao su, dệt may, giày dép, sắt thép; và nhập khẩu từ Brazil các mặt hàng đậu tương, lúa mỳ, ngô, thức ăn gia súc và nguyên liệu, bông các loại...

Việt Nam và Brazil phấn đấu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD năm 2025 và 15 tỷ USD năm 2030.

Về đầu tư, tính lũy kế đến tháng 10/2024, Brazil có 7 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký 3,85 triệu USD, chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo, bán buôn và bán lẻ, hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ.

Theo Bộ trưởng Mauro Vieira, Brazil đánh giá cao quan hệ đối tác kinh tế với Việt Nam, thể hiện qua cam kết mở rộng thương mại song phương.

Dưới thời chính quyền của Tổng thống Lula da Silva, Brazil đang thực hiện các chính sách tái công nghiệp hóa nền kinh tế, tăng cường khả năng cạnh tranh trong ngành công nghiệp và bảo vệ việc làm chất lượng cao. Những nỗ lực này cũng ưu tiên đầu tư vào đổi mới sáng tạo và các giải pháp bền vững. Brazil đang kết hợp quan điểm này vào tất cả các cuộc đàm phán thương mại hiện tại.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Brazil chiều 17/11/2024, giờ địa phương (sáng 18/11/2024, giờ Hà Nội). (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Brazil diễn ra chiều 17/11/2024 theo giờ địa phương, tại thành phố Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng điều kiện, không gian hợp tác phát triển của doanh nghiệp hai nước rất lớn, song hợp tác kinh tế chưa tương xứng với không gian, điều kiện hợp tác và mong muốn của hai bên; dư địa hợp tác, phát triển rất lớn.

Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam sang đầu tư ở Brazil và doanh nghiệp Brazil sang đầu tư ở Việt Nam nhiều hơn, thúc đẩy thương mại song phương; nhất là hợp tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực; làm mới những động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, hợp tác với Việt Nam trong khai thác các không gian phát triển mới như không gian vũ trụ, không gian biển, không gian ngầm.

Thủ tướng cho biết Việt Nam định hướng thu hút đầu tư có chọn lọc các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao, có tính lan tỏa, kết nối với doanh nghiệp trong nước; ưu tiên các dự án thuộc các ngành, lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, sản xuất chất bán dẫn, năng lượng mới (hydrogen), năng lượng tái tạo, tài chính xanh, trung tâm tài chính, công nghệ sinh học, y tế…

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Brazil Lula da Silva chứng kiến ký bản ghi nhớ hợp tác nông nghiệp giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn với Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Brazil sáng 25/9/2023 (giờ địa phương) tại thủ đô Brasilia. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Thủ tướng cho rằng hai bên cần thúc đẩy sớm khởi động đàm phán FTA với MERCOSUR, hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, hiệp định về thị thực và Brazil xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp ủng hộ các nỗ lực nói trên để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của mỗi nước.

Hợp tác chống biến đổi khí hậu, thúc đẩy các sáng kiến mới

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 30) sẽ được tổ chức tại Belém (Brazil) vào tháng 11 năm nay.

Trong Tuyên bố chung Việt Nam-Brazil về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược tháng 11/2024, trên cơ sở nhận thức rằng biến đổi khí hậu là một thách thức lớn của nhân loại, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva cam kết tiếp tục hợp tác trong khuôn khổ của Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC), Nghị định thư Kyoto và Thỏa thuận Paris.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh quyết định của Brazil đăng cai tổ chức COP 30 và cam kết ủng hộ để Hội nghị đạt kết quả thành công.

COP30 sẽ diễn ra tại Brazil. (Nguồn: OConverente)

Nhận thức được tính cấp bách của quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng đáp ứng nhu cầu của các quốc gia đang phát triển, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh vai trò quan trọng của nhiên liệu sinh học trong việc giảm thiểu carbon trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Hai bên nhất trí duy trì đối thoại trong lĩnh vực năng lượng sinh học và năng lượng tái tạo và những sáng kiến khác để giảm bất bình đẳng bên trong và giữa các quốc gia.

Chính quyền Brazil đánh giá việc nâng cấp quan hệ ngoại giao với Việt Nam lên tầm Đối tác Chiến lược giúp làm sâu sắc hơn đối thoại chính trị; tăng cường hợp tác kinh tế; tăng cường dòng chảy thương mại và đầu tư; tăng cường phối hợp về các vấn đề trong chương trình nghị sự đa phương và thúc đẩy các sáng kiến hợp tác mới./.