Hiến kế sửa luật để “chữa bệnh” thiếu thuốc và thiết bị y tế

Các nhà thuốc bệnh viện đang thiếu rất nhiều loại thuốc, thiết bị y tế

Liên quan đến Luật Đấu thầu, đại biểu Quốc hội Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) cho biết, một số quy định của luật này đã gây không ít lúng túng cho các bệnh viện.

Theo bà Hà, khi triển khai thực tế, đã có rất nhiều sở y tế, các cơ sở khám chữa bệnh gửi công văn tới Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phản ánh khó khăn, bất cập và đề nghị hướng dẫn nội dung này.

“Các nhà thuốc bệnh viện đang thiếu rất nhiều loại thuốc, thiết bị y tế để phục vụ nhu cầu của bệnh nhân”, vị đại biểu nói.

Từ thực tế có nhiều bất cập, nữ đại biểu kiến nghị sửa khoản 2 Điều 55 của Luật Đấu thầu theo hướng: Đối với việc mua vắc xin để tiêm chủng dịch vụ; mua thuốc, thiết bị y tế, hàng hóa thiết yếu tại nơi bán lẻ trong cơ sở khám, chữa bệnh công lập thì cơ sở này được tự quyết định mua sắm, không phải áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu.

Theo bà Hà, trong khi các cơ sở công lập gặp nhiều khó khăn trong đấu thầu dẫn đến tình trạng thiếu hụt thuốc và thiết bị y tế thì các cơ sở y tế ngoài công lập lại đảm bảo đủ thuốc, thiết bị, thậm chí có cả các loại thuốc hiếm và thiết bị y tế hiện đại.

Bên cạnh đó, bà Hà cũng cho rằng, mặc dù một trong những nguyên tắc đấu thầu là đảm bảo hiệu quả kinh tế, nhưng việc các cơ sở tư nhân sử dụng hình thức mua sắm thông thường lại mua được một số thiết bị y tế với giá rẻ hơn so với cơ sở công lập.

“Câu hỏi tại sao lại như vậy vẫn chưa có câu trả lời dứt điểm và vẫn như một lời thách thức lớn cho công tác đấu thầu”, bà Hà nói.

Theo nữ đại biểu, việc đề xuất bổ sung quy định trong Luật Đấu thầu yêu cầu không chỉ các cơ sở công lập mà cả các cơ sở y tế tư nhân cũng thực hiện đăng tải thông tin về kết quả mua sắm.

Đồng thời, đây cũng là cơ sở dữ liệu quan trọng có giá trị trong việc quản lý và tham chiếu, tạo sự minh bạch và hạn chế các tiêu cực trong đấu thầu, đảm bảo đủ thuốc, thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh chữa bệnh.

Bệnh viện lúng túng trong mua thuốc

Cũng góp ý về Luật Đấu thầu, đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) khẳng định, đấu thầu không phải con đường duy nhất, không phải con đường tốt nhất.

Bằng kinh nghiệm công tác, nữ đại biểu thấy rằng, với thông tư của Bộ Y tế thì tất cả các nhà thuốc bệnh viện, cơ sở bán lẻ thuốc trong bệnh viện đều phải chịu sự quản lý, tức là nguồn đầu vào, giá vào như thế nào, giá trị thuốc càng cao thì lợi nhuận càng thấp.

Theo bà Lan, đây là điều đáng quý vì các nhà thuốc khác không làm được chuyện đó. Khi bệnh nhân đến khám chữa bệnh, mua thuốc trong bệnh viện vẫn yên tâm hơn mua ở ngoài.

Bà Lan cho hay, Luật Đấu thầu 2013 đã nói đến vấn đề này, rằng nguồn thu phải hợp pháp.

“Đã hợp pháp phải đấu thầu. Luật đã như vậy rồi, mua gì cũng phải đáp ứng quy định”, bà Lan nói và đề nghị khi nghị định và các thông tư hướng dẫn ra đời, trong bối cảnh của bệnh viện thì phải sửa theo như đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề xuất.

Nếu không sửa được thì phải hiểu theo nghĩa rộng hơn là chúng ta tự quyết định hình thức mua sắm, có thể chỉ định thầu, có thể chào hàng cạnh tranh hay có thể mua sắm trực tiếp hoặc đàm phán giá.

Nữ đại biểu cũng cho biết, thực tế trên thị trường vừa qua, có những người đặt câu hỏi: Tại sao bao nhiêu năm không thiếu thuốc mà bây giờ lại thiếu thuốc? Theo bà Lan, chúng ta không thể đổ thừa hết cho Covid-19 hay chuyện này chuyện kia mà phải nhìn thấy rõ ràng “chúng ta tự làm khó, tự làm khổ mình”.

“Không có quốc gia nào mà một viên thuốc vào bệnh viện mà quản tùm lum như vậy. Mục tiêu số một vẫn là phải làm sao bảo đảm nâng cao sức khỏe người dân, bảo đảm thuốc chất lượng”, bà Lan nói.

Bà Lan cũng nêu vấn đề, đã có những công trình, những kết quả nghiên cứu nào đánh giá lại qua những năm miệt mài đấu thầu như vậy thì tiết kiệm được cái gì; hay là một loạt người dính sai phạm và bị xử lý hình sự vì sa ngã trước đấu thầu.