Hà NộiNhiều người kiêng ngày rằm, mồng một, tháng “cô hồn” để đi viện, vừa gây quá tải, vừa khiến bệnh trở nặng, nguy hiểm tính mạng.
Đêm 27 Tết Nguyên đán 2023, bà Hường, 65 tuổi (ở Đống Đa), có dấu hiệu mệt mỏi, da xanh, môi tím, khó ăn uống và đi lại. Nhưng chồng bà, ông Lý, nhất định không đưa vợ đi khám vì sợ “mất Tết”. Ông nghĩ “cả năm mới có một dịp Tết để sum vầy, sợ đi khám rồi bác sĩ bắt nhập viện”.
Cầm cự đến mùng 4, thấy vợ ngày càng tiều tụy, ông và các con mới đưa bà vào khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y. Tại đây, bác sĩ chẩn đoán người bệnh thiếu máu thiếu sắt nặng, chỉ số tiểu đường và mỡ máu cao gấp ba lần bình thường. Bác sĩ nói trường hợp bà Hường nếu nhập viện đúng ngày có thể chỉ cần nhận đơn thuốc về uống. Song do đến viện muộn, sức khỏe suy yếu, các chỉ số đều ở mức nguy hiểm, buộc phải nhập viện điều trị biến chứng.
Tương tự, người phụ nữ 32 tuổi, mang thai 39 tuần, nhập viện trong tình trạng vỡ ối, có dấu hiệu nhiễm trùng, sốt cao do chồng trì hoãn đưa đi viện. Gia đình cho biết, chị vỡ ối chiều 29 Tết nhưng chồng không muốn sinh con vào cuối năm vì cho rằng không may mắn, khó nuôi. Người chồng cũng muốn chọn giờ đẹp trong năm mới Quý Mão, buộc chị phải nằm bất động tại nhà.
Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, bác sĩ Phan Chí Thành cho biết khi nhập viện, tình trạng bệnh nhân nguy kịch, nhịp tim tăng cao bất thường, ối cạn, đe dọa tính mạng, phải mổ ngay. Em bé chào đời bị rối loạn nhịp thở, thở nhanh, nhiễm trùng sơ sinh. Sản phụ bị nhiễm trùng phải điều trị kháng sinh liều cao, theo dõi tích cực.
Một sản phụ 29 tuổi cũng suýt tử vong do kiêng mổ ngày mồng một. Bệnh nhân bị tiền sản giật nặng ở tuần thai 37 nhưng không mổ vì nghĩ mồng một xui xẻo, không tốt cho con. Các bác sĩ kiên quyết thuyết phục, khẳng định nếu không mổ thì mất bé. Lúc này, gia đình mới đồng ý phẫu thuật.
Hôm 9/6, PGS.TS Nguyễn Văn Hướng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết nhiều người dân có suy nghĩ kiêng ngày rằm và mùng một, đồng thời chọn ngày đẹp để đi khám bệnh. Đây là nét tâm lý đã ăn sâu vào đời sống văn hóa của người Việt, khi nhiều người quan niệm chọn ngày giờ tốt để thực hiện những việc quan trọng. Đặc biệt, khi đi khám, mọi người đều có kỳ vọng không muốn bị mắc bệnh.
Điều này dẫn đến tình trạng một số ngày trong tháng quá đông, một số ngày quá vắng. “Tuy những ngày rằm, mùng một trong tháng không quá nhiều, song vẫn gây áp lực lớn lên đội ngũ nhân viên y tế”, bác sĩ nói.
Ông Hướng cho biết thêm, bệnh viện còn gặp tình trạng mọi người đổ xô khám vào buổi sáng, còn buổi chiều thưa thớt, gây quá tải cục bộ. Điều này dẫn đến việc điều phối khám chữa bệnh của bệnh viện gặp khó, gây chậm trễ trong điều trị cho bệnh nhân.
Ngoài ra, việc chọn ngày đẹp có thể ảnh hưởng tính mạng, nhất là với trường hợp nặng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ não. Ví dụ, bệnh đột quỵ não diễn biến rất nhanh, khung giờ vàng là trước 4,5 giờ. “Nếu chờ qua ngày Tết hoặc đi chọn ngày đẹp đi viện, dễ khiến bệnh nhân tử vong hoặc biến chứng nặng nề, khó hồi phục”, bác sĩ cho hay.
Tình trạng chọn giờ đẹp cũng phổ biến ở nhiều mẹ bầu, với kỳ vọng sinh con thông minh, tài giỏi, hợp mệnh bố mẹ. Bác sĩ Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cho rằng đây là quan niệm sai lầm. Bởi, sinh con là giai đoạn nguy hiểm, bác sĩ căn cứ trước tiên vào tình trạng, sức khỏe thai phụ, sau đó mới cân nhắc đến nguyện vọng gia đình. Ví dụ, thai phụ có dấu hiệu chuyển dạ sớm vẫn phải sinh, không vì kiêng mùng một mà dời đến ngày sau. Hay trường hợp mẹ bị nhau tiền đạo, ra máu, tiền sản giật, buộc phải nhập viện mổ lấy thai ngay, nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng mẹ con.
Theo bác sĩ, trẻ sinh đủ tháng đảm bảo sức khỏe, cân nặng, mẹ cũng an toàn. Do đó, mẹ bầu không nên quá mê tín, cứng nhắc “ép” đứa trẻ ra đời theo mong muốn. Khi có dấu hiệu chuyển dạ, thai phụ cần nhập viện, tuyệt đối không kiêng hoặc trì hoãn thời gian chờ đến ngày đẹp.
Cùng quan điểm, bác sĩ Phan Chí Thành, khoa Khám bệnh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho rằng chưa có số liệu chính xác số trường hợp gia đình chọn giờ sinh con, song tỷ lệ ngày một tăng lên và nhiều trẻ bị “cưỡng bức” chào đời dẫn đến thiếu tháng, viêm phổi, viêm hô hấp.
Để giảm tải cho bệnh viện, mọi người có thể liên hệ đặt lịch khám qua tổng đài; đặc biệt, nhóm người già, trẻ nhỏ, thai phụ, có bệnh nền nên đặt lịch để được ưu tiên khám sớm.
Theo bác sĩ Hướng, người tái khám có thể chủ động đến bệnh viện vào buổi chiều, vì những trường hợp này chỉ cần kiểm tra cơ bản, tư vấn hoặc điều chỉnh đơn thuốc, không cần đến vào buổi sáng. Khi có biểu hiện bất thường, người bệnh cần nhập viện ngày, tuyệt đối không nên chọn giờ, ngày.
“Sức khỏe luôn được ưu tiên hàng đầu, đặc biệt trong điều trị cần càng nhanh càng tốt”, bác sĩ nói.
Minh An
*Tên một số nhân vật được thay đổi