Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcHệ thống cung cấp nước uống 1.600 năm

Hệ thống cung cấp nước uống 1.600 năm


Các đài phun nước nối liền với bể nông và kênh dẫn nước từ suối hoặc mạch nước ngầm cung cấp nguồn nước dồi dào cho người dân Nepal.





Các vòi phun ở công trình Manga Hiti, Patan. Ảnh: Wikimedia

Các vòi phun ở công trình Manga Hiti, Patan. Ảnh: Wikimedia

Đất nước Nepal nằm giữa Ấn Độ và Tây Tạng có hệ thống cung cấp nước uống rất dồi dào, có niên đại ít nhất từ thế kỷ 5. Một trong những đặc điểm ấn tượng nhất của nó là các đài phun nước bằng đá tinh xảo mang tên dhunge dhara hoặc hiti, trông giống quái vật biển makara trong truyền thuyết Hindu giáo. Dù dhunge dhara không kỳ vĩ như đường dẫn nước của La Mã cổ đại, công nghệ khéo léo giúp đưa nước tới đài phun cũng không kém phần ấn tượng, theo Interesting Engineering.

Dhunge dhara xuất hiện lần đầu tiên vào thời vương quốc Licchavi (năm 400 – 750 AD). Một số học giả cho rằng hệ thống tương tự có thể tồn tại sớm hơn và người Licchavis chỉ tổ chức và mang đến hình dạng thẩm mỹ cho công trình tồn tại sẵn. Trong văn hóa Nepal, dâng nước lên các vị thần được xem là hành động đáng khen ngợi. Do đó, cả các vị vua và cộng đồng dân cư trong quá khứ đều xây dhunge dhara ở trong vùng.

Công trình Manga Hiti ở Patan, xây vào năm 570 AD, được cho là dhunge dhara cổ nhất còn hoạt động. Theo thời gian, ngày càng nhiều đài phun nước tương tự bắt đầu mọc lên khắp thung lũng Kathmandu. Thời kỳ Malla (năm 1201 – 1779) ghi nhận sự phát triển của hệ thống đài phun nước.

Nguồn nước cơ bản của dhunge dhara là mạng lưới kênh dẫn nước từ những dòng suối trên núi. Một số khác lấy từ tầng ngậm nước dưới lòng đất. Dhunge dhara khai thác các nguồn dưới lòng đất thường được xây trên bể nông với độ sâu do mực nước ngầm quyết định. Những bể này được xây từ đá và gạch với vòi nhô ra từ mặt tường. Trong khi hầu hết bể chỉ có một vòi, có nhiều đài phun nước có 2, 3, 5, 9 hoặc thậm chí nhiều vòi hơn như công trình Muktidhara ở quận Mustang với 108 vòi. Nằm phía trên mỗi vòi luôn có một đền thờ nhỏ dành riêng cho một vị thần. Nước dư thừa được chứa trong ao hoặc dẫn tới cánh đồng canh tác để tưới tiêu.

Cuối thế kỷ 17, trước khi đường ống nước phổ biến, đài phun nước là nguồn cung cấp nước uống quan trọng. Dù tầm quan trọng của chúng giảm dần từ sau đó, dhunge dhara vẫn hoạt động, phục vụ khoảng 10% dân số ở thung lũng Kathmandu. Ngay cả ngày nay, dhunge dhara là phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của nhiều cư dân. Họ sử dụng chúng cho mục đích tắm rửa và giặt giũ. Đây cũng là nơi thực hiện những nghi thức tôn giáo như như lau tượng thần.

An Khang (Theo Amusing Planet)




Source link

Cùng chủ đề

Đã mua máy lọc nước, muốn nâng cấp lên ion kiềm tươi bằng cách nào?

"Nước từ công nghệ này hỗ trợ cân bằng nội môi, tạo điều kiện chuyển hóa chất dinh dưỡng, trung hòa các gốc tự do và chất chuyển hóa có tính axit trong cơ thể. Do đó có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng của các bệnh liên quan đến tiêu hóa", Bác sĩ Diệp chia sẻ thêm.Còn đối với các...

Phát hiện cách loại bỏ tới 80% hạt vi nhựa trong nước uống hàng ngày

Hạt nano nhựa và vi nhựa (NMP), những hạt nhựa cực nhỏ, có đường kính từ 1/1 triệu mm đến 5mm, hiện đã trở thành nguồn ô nhiễm lan rộng trên khắp Trái đất.Chúng có khắp mọi nơi,...

Người dân cho trẻ tắm ở sàn nhạc nước: Nguy cơ sát thương do áp lực nước

Như Tuổi Trẻ Online đã thông tin, vừa qua tuy chưa chính thức đưa vào sử dụng nhưng sàn nhạc nước nghệ thuật ở quảng trường 29-3 (Đà Nẵng) thu hút rất đông người dân đến xem. Đáng chú ý có rất nhiều phụ huynh để trẻ em vô tư ùa vào tắm và nghịch nước trong hệ thống phun nước...

Trẻ em ùa vào tắm ở sàn nhạc nước quảng trường 29-3 Đà Nẵng gây tranh cãi

Trẻ con tắm nghịch trong đài phun nước quảng trường 29-3 Đà Nẵng - Video: SANG NGUYENNhững ngày qua, hạng mục sàn nhạc nước ở quảng trường 29-3 thu hút rất đông người dân và du khách đến tham quan hằng đêm dù chỉ vừa cơ bản hoàn thành. Nhạc nước hay lễ hội nướcNhiều em nhỏ hứng thú ùa vào khu...

Đài phun nước bị chê ‘xấu nhất thế giới’

Đài phun nước mới được xây dựng trị giá 2 triệu USD tại Vienna, Áo, bị nhiều người đánh giá "xấu nhất thế giới" vì hình dáng không đẹp như kỳ vọng. Nhân dịp kỷ niệm 150 năm hệ thống cấp nước hiện đại, mang đến cho Vienna nước ngọt từ những dòng suối từ dãy Alps, chính quyền thủ đô Áo đã mở cuộc thi thiết kế xây dựng đài phun nước. Thiết kế của một nhóm nghệ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Công cụ AI chuyển lời nói thành văn bản của OpenAI bị phát hiện bịa chuyện

Gã khổng lồ công nghệ OpenAI đã quảng bá Whisper, công cụ chuyển lời nói thành văn bản của mình như một AI có 'độ chính xác và độ bền tương tự con người'. Nhưng Whisper có một lỗi lớn: Tạo ra các đoạn văn bản và các câu hoàn toàn không có thật. ...

Apple ngừng hỗ trợ hạ cấp iOS 18.0 sau khi phát hành iOS 18.0.1

Hôm nay, đúng một tuần sau khi chính thức phát hành bản cập nhật iOS 18.0.1, Apple đã ngừng ký phiên bản iOS 18.0. Điều này đồng nghĩa với việc người dùng không còn khả năng hạ cấp xuống phiên bản iOS cũ hơn. ...

Chỉ 10 ngày túi nilon sử dụng tại Việt Nam đủ dài nối tới mặt trăng

TPO - Phát minh ra nhựa đã mang đến cho con người nhiều lợi ích, tuy nhiên bên cạnh đó là các hệ lụy về ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe. Ước tính chỉ hơn 1 tuần lượng rác thải nhựa dưới dạng túi nilon tại Việt Nam đủ dài để nối lên tới mặt trăng. Giảm phát thải nhựa là vấn đề cấp bách đòi hỏi mọi doanh nghiệp và người dân cần...

Trải nghiệm “tuệ, bán, xe, số, xanh” tại FPT Techday 2024

NDO - Triển lãm FPT Techday 2024 chia làm 6 phân khu trưng bày những công nghệ hàng đầu AI, bán dẫn, công nghệ ô-tô, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và công dân số. Ngày 31/10, tập đoàn FPT công bố tổ chức Diễn đàn công nghệ quốc tế thường niên - FPT Techday 2024 với chủ đề “Future Now” (Tương lai ở đây) vào ngày 13-14/11 tại Thisky Hall, số 10 Mai Chí Thọ,...

Pixelmator sẽ về chung một nhà với ‘Táo khuyết’

Pixelmator sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám Pixelmator Pro, Pixelmator cho iOS và Photomator. Thương vụ trên cần được sự phê duyệt của các cơ quan quản lý.Pixelmator đã phát triển bộ công cụ...

Cùng chuyên mục

Google ra mắt công cụ biến bức vẽ ‘nguệch ngoạc’ thành bức tranh ấn tượng

Doodle Guide sẽ cung cấp những lời bình luận trực tiếp về tác phẩm của người dùng ngay khi họ bắt đầu phác thảo, những lời bình luận này sẽ được thể hiện dưới dạng âm thanh và hình ảnh. "Ông lớn" công nghệ Google tiếp tục tăng cường các thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) liên quan các lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa. Google mới đây ra mắt một công cụ AI thử...

Google vượt trội trong "cuộc chiến đám mây"

Trong quý 3 vừa qua, doanh thu từ dịch vụ đám mây của Google, bao gồm cả cơ sở hạ tầng và đăng ký phần mềm, đã tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, đạt 11,35 tỷ USD. Trong tuần này, Google đã vượt qua các đối thủ về tăng trưởng; đây là dấu hiệu quan trọng cho thấy công ty công nghệ này đang dần khẳng định vị thế trong...

Apple chuẩn bị sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám

DNVN - Pixelmator - công ty có những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám như Pixelmator Pro, Pixelmator, Photomator - đã công bố quyết định sẽ sáp nhập với Apple. ...

Microsoft ngừng hỗ trợ Windows 10, thu phí bảo mật 30 USD/năm với người dùng muốn cập nhật bảo mật

DNVN - Microsoft đã thông báo về việc ngừng hỗ trợ hệ điều hành Windows 10 vào năm 2025 và sẽ thu phí người dùng để tiếp tục nhận cập nhật bảo mật. ...

Mới nhất

Bên trong nhà đày Buôn Ma Thuột

Nhà đày Buôn Ma Thuột là nơi lưu giữ nhiều hình ảnh về các Đảng viên, cán bộ bị Pháp bắt, đày biệt xứ ở các tỉnh Trung Kỳ. Hiện nay, nhà đày Buôn Ma Thuột trở thành di tích lịch sử quốc gia đặc biệt của Đắk Lắk. Nhà đày Buôn Ma Thuột tọa lạc tại số 18 đường Tán Thuật...

Thăm dò toàn quốc Trump – Harris trước ngày bầu cử

Ông Trump và bà Harris bám đuổi sít sao trong cuộc thăm dò toàn quốc; Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc 'rất quan ngại' vụ lính Triều Tiên... là một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng 4-11. Ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Kamala Harris và ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald...

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông Donald Trump của đảng Cộng hoà.

Dồn dập diễn biến bất ngờ trước thềm bầu cử Mỹ

Phó tổng thống Kamala Harris bất ngờ tham gia một tiết mục hài, giữa lúc bà và cựu Tổng thống Donald Trump bận rộn vận động tranh cử giờ chót. Đài NBC News tối 2.11 phát sóng trực tiếp chương trình hài tạp kỹ Saturday Night Live với sự tham gia của Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, dù điều này không...

Mới nhất