Phát huy vai trò “tuổi cao, gương sáng”, người cao tuổi Hà Tĩnh đã trở thành lực lượng tiên phong, là những “cây cao bóng cả” trong xây dựng đời sống văn hóa, giữ gìn, phát huy di sản quê hương.
Dù năm nay đã 92 tuổi nhưng cựu chiến binh Trương Hồng Lợi (xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà) vẫn đóng góp nhiều ý kiến thiết thực cho chi bộ, tổ chức đoàn thể trong các phong trào xây dựng NTM, xây dựng đời sống văn hóa địa phương.
Người cao tuổi nêu gương sáng
Đến xã Thạch Long (Thạch Hà) vào ngày cuối tháng 9/2023, trong sắc màu tươi sáng của miền quê đang phấn đấu về đích xã NTM kiểu mẫu, tôi cảm nhận không khí càng rộn ràng, tươi vui bởi những hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi của người cao tuổi (NCT). Tại nhà văn hóa khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Đại Đồng, trong tiếng nhạc vui tươi, các thành viên CLB dưỡng sinh đang say sưa tập luyện.
Bà Nguyễn Thị Đào (75 tuổi) – Chi hội phó Chi hội NCT thôn Đại Đồng cho biết: “Chi hội có 81 hội viên, gồm 31 nam và 50 nữ. Từ năm 2021 đến nay, sau khi CLB Liên thế hệ tự giúp nhau ra đời, hội viên NCT đã tích cực tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao. Trong đó đã thành lập các CLB: dưỡng sinh, dân vũ, bóng chuyền hơi, đội văn nghệ. Các hoạt động không chỉ mang lại sức khỏe, niềm vui cho người già mà còn tạo nên không khí lạc quan, lan tỏa trong cộng đồng”.
Buổi tập luyện của CLB dưỡng sinh của NCT thôn Đại Đồng (xã Thạch Long, Thạch Hà).
Được biết, vừa qua, đội văn nghệ NCT thôn Đại Đồng đại diện xã Thạch Long tham dự hội thi “Tiếng hát NCT” huyện Thạch Hà đã đạt giải nhất, là lực lượng nòng cốt của đơn vị huyện tham gia và đạt giải ba hội thi ở cấp tỉnh. Hiện 8/8 chi hội NCT xã Thạch Long đều có các CLB văn hóa, văn nghệ, thể thao, dân vũ thu hút hàng trăm hội viên tham gia. Các CLB đã tạo sân chơi giúp NCT sống vui, sống khỏe, qua đó, động viên con cháu không ngừng nỗ lực đóng góp xây dựng quê hương.
Ông Nguyễn Đình Đường – Bí thư Đảng ủy xã Thạch Long cho biết: “Trong quá trình xây dựng NTM, chúng tôi đánh giá cao vai trò của Hội NCT trong việc tham gia thực hiện các tiêu chí được giao. Đồng thời, NCT cũng là lực lượng nòng cốt đi đầu trong tuyên truyền vận động con cháu tích cực tham gia đóng góp xây dựng, hoàn thành các tiêu chí văn hóa như: xây dựng các thiết chế nhà văn hóa, khu vui chơi thể thao, trồng và bảo vệ hàng rào xanh, cảnh quan các di tích lịch sử, văn hóa…”.
Tiết mục “Người về thăm quê” của Đội văn nghệ NCT Thạch Long đạt giải nhất Liên hoan Tiếng hát Người cao tuổi huyện Thạch Hà năm 2023.
Cùng với Thạch Long, tại nhiều địa phương ở Thạch Hà như: Lưu Vĩnh Sơn, Thạch Liên, Tân Lâm Hương, Việt Tiến, Thạch Hải, Thạch Đài…, hội NCT cũng đã trở thành lực lượng nòng cốt trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
Ông Nguyễn Lương Lĩnh – Chủ tịch Hội NCT huyện Thạch Hà cho biết: “Đến nay, Hội NCT toàn huyện đã thành lập được 209 CLB văn hóa, văn nghệ, thể thao. Hằng năm, các cấp hội tổ chức nhiều giải đấu thể thao, văn nghệ thu hút hàng trăm vận động viên và hàng nghìn NCT cũng như đông đảo Nhân dân hưởng ứng, tạo không khí sôi sổi. Bên cạnh đó, các hội viên NCT cũng đã tích cực thể hiện vai trò trong xây dựng gia đình văn hóa, gia đình kiểu mẫu. Đến nay, đã có 98% gia đình hội viên NCT đạt danh hiệu gia đình văn hóa…”.
Nỗ lực góp phần xây dựng các thiết chế văn hóa đã góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho NCT. Trong ảnh: Các hội viên NCT thôn Đại Đồng (Thạch Long, Thạch Hà) đọc sách tại nhà văn hóa thôn.
Không chỉ ở Thạch Hà, hội NCT tại nhiều địa phương trên toàn tỉnh cũng đã trở thành lực lượng nòng cốt trong phát huy vai trò xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, xây dựng NTM. Tiêu biểu như hội NCT các huyện: Cẩm Xuyên, Nghi Xuân, Đức Thọ, Lộc Hà, TX Kỳ Anh, TP Hà Tĩnh…
Theo thông tin từ Hội NCT Hà Tĩnh, phát huy phong trào “Tuổi cao, gương sáng” gắn với công tác xây dựng Đảng, thực hiện nhiệm vụ chính trị tại các địa phương, đến nay, toàn tỉnh có 6.920 NCT tham gia công tác Đảng, chính quyền và các đoàn thể. Hiện, 216/216 xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh đã có 3.415 CLB văn hóa, văn nghệ, TDTT với tổng số 78.545 NCT tham gia. Thời gian qua, tích cực tham gia công tác xây dựng NTM, đô thị văn minh, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu, NCT trên toàn tỉnh đã hiến 100.368 m2 đất, đóng góp 240.453 ngày công và số tiền 4,8 tỷ đồng.
Lê Công Hồng (72 tuổi, bên trái) ở thôn Tân Thượng, xã Thiên Lộc (Can Lộc) hiến 103m2 đất, trị giá hàng trăm triệu đồng để cùng bà con xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu.
Bên cạnh đó, NCT cũng gương mẫu đi đầu và vận động con cháu thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, thực hiện quy ước, hương ước, nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội; nâng cấp, sửa chữa các di tích văn hóa ở địa phương, các nghĩa trang liệt sĩ…
Góp sức bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể
Hà Tĩnh có dân ca ví, giặm, những di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO vinh danh và ca trù là di sản phi vật thể nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp. Thời gian qua, những di sản này ngày càng được giữ gìn và phát huy trong đời sống cộng đồng, lan tỏa rộng rãi đến bạn bè trong nước và quốc tế. Có được điều đó, cùng với sự nỗ lực của các cấp chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, vai trò của NCT có ý nghĩa to lớn. Hiện, toàn tỉnh có 3 nghệ nhân nhân dân (NNND) và hàng chục nghệ nhân ưu tú (NNƯT)đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu, đa số đều là những hội viên NCT.
Nghệ nhân Nhân dân Nguyễn Ban (thứ 3 từ trái sang) được trao giải cá nhân xuất sắc tại lễ trao giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021 – 2023.
Sau quá trình cống hiến, nay đã bước vào tuổi “nghỉ ngơi” nhưng các NNND: Nguyễn Ban (Nghi Xuân), Vũ Thị Thanh Minh; các NNƯT Phạm Thế Nhuần, Hoàng Bá Ngọc (Cẩm Xuyên), Đặng Thị Minh Nguyệt (TP Hà Tĩnh)… vẫn không ngừng nghiên cứu, gìn giữ và trao truyền cho thế hệ sau câu hát ông cha. Trong đó, nhiều người còn giữ vai trò chủ nhiệm các CLB dân ca ví, giặm, ca trù của địa phương.
NNND Vũ Thị Thanh Minh – Chủ nhiệm CLB Dân ca ví, giặm xã Cẩm Mỹ (Cẩm Xuyên) bày tỏ: “Với tôi, việc giữ gìn, phát huy di sản văn hóa quê hương không chỉ là tình yêu mà còn là trách nhiệm. Tôi thường nói với chồng (Nghệ nhân Ưu tú Phạm Thế Nhuần), cho dù tuổi cao nhưng một khi còn sức sẽ vẫn còn hát, còn trao truyền câu hò, điệu ví cho thế hệ trẻ”.
Dù năm nay đều đã đến tuổi “xưa nay hiếm” nhưng vợ chồng Nghệ nhân ưu tú Phạm Thế Nhuần và Nghệ nhân nhân dân Vũ Thị Thanh Minh (ở xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên) vẫn say sưa với công tác bảo tồn và phát huy di sản dân ca ví, giặm.
Cùng với tích cực bảo tồn và trao truyền, NCT Hà Tĩnh cũng không ngừng quảng bá di sản văn hóa phi vật thể của quê hương tới bạn bè trong nước và quốc tế. CLB Dân ca, dân vũ Thành Sen (TP Hà Tĩnh) quy tụ 20 thành viên, trong đó có 80% thành viên NCT là một đại diện tiêu biểu. Ra đời gần 3 năm nhưng dưới sự dẫn dắt của bà Võ Thị Kiều Thanh (Chủ nhiệm CLB) và bảo trợ của Chi hội Văn nghệ dân gian Việt Nam tại Hà Tĩnh, CLB đã thực hiện và tham gia biểu diễn trong nhiều sự kiện trực tiếp cũng như các chương trình trên các đài truyền hình TP Hồ Chí Minh, Tây Nguyên…
Dịp tháng 5/2023 vừa qua, CLB đã được Hội Hữu nghị Thái Lan – Việt Nam tỉnh Na Khon Pha Nom mời sang giao lưu biểu diễn tại chương trình lễ kỷ niệm 133 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và kỷ niệm 47 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Vương quốc Thái Lan và Việt Nam.
CLB Dân ca, dân vũ Thành Sen (TP Hà Tĩnh) biểu diễn trong chương trình kỷ niệm 133 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và kỷ niệm 47 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Vương quốc Thái Lan và Việt Nam.
Những ngày này, NCT Hà Tĩnh đang tích cực hưởng ứng Tháng hành động vì NCT Việt Nam, Liên hoan Tiếng hát NCT khu vực các tỉnh, thành phố phía Bắc diễn ra tại TP Hà Tĩnh.
Liên hoan là sân chơi để NCT giao lưu văn nghệ, nâng cao đời sống tinh thần, thực hiện sống vui, sống khỏe, sống hạnh phúc, tạo nên mối quan hệ xã hội tốt đẹp, nêu tấm gương sáng cho con cháu noi theo. Đồng thời cũng là cơ hội để NCT Hà Tĩnh phát huy vai trò tiên phong trong việc tích cực giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc và quê hương.
Tiết mục tổ khúc ví, giặm của Đoàn văn nghệ NCT Hà Tĩnh tham gia Liên hoan Tiếng hát Người cao tuổi khu vực các tỉnh/thành phía Bắc, được tổ chức tại TP Hà Tĩnh.
Thiên Vỹ
