Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh nhà thờ danh nhân Vũ Duy Dư và Vũ Duy Áng ở xã Vượng Lộc (Can Lộc – Hà Tĩnh) được chính quyền và con cháu huy động trùng tu, tôn tạo.
Chiều 13/8, UBND xã Vượng Lộc (Can Lộc) và con cháu dòng họ Vũ (Võ) tổ chức lễ khánh thành nhà thờ danh nhân Vũ Duy Áng và Vũ Duy Dư.
Nhà thờ danh nhân Vũ Duy Dư và Vũ Duy Áng được UBND tỉnh Hà Tĩnh công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh vào năm 2010.
Danh nhân Vũ Duy Dư sinh năm 1720 trong một nhà nho nghèo, có truyền thống hiếu học. Ông là con trai thứ 5 của ông Tham Nghị, em ruột của Hoàng giáp Vũ Diệm. Thủa bé, ông là người thông minh, học giỏi, năm 14 tuổi đã được gọi ra học ở Trường Yên – Thăng Long. Năm Kỷ Mão (1735) thi đậu nhất bảng tam trường. Khóa thi năm Nhâm Ngọ (1738) đậu tứ trường.
Là người tài giỏi nên về sau ông đã được triều đình giao cho công việc làm Huấn Đạo ở đất Thăng Long (trông coi việc học tập – đứng đầu ngành giáo dục vùng đất Thăng Long). Vũ Duy Dư đã có công lớn trong đào tạo nhiều người tài cho đất nước và được nhà Lê phong tặng 2 đạo sắc về công lao sự nghiệp đào tạo nhân tài cho đất Thăng Long. Tuổi già, ông được vua Lê cho về an trí tại làng Thổ Phượng, nay là xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc.
Ông mất ngày 27 tháng 11 năm 1792, thọ 71 tuổi tại quê nhà.
Đại diện Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh và huyện Can Lộc tặng hoa chúc mừng dòng họ.
Vũ Duy Áng là con trai của Vũ Duy Dư, sinh năm 1746. 15 tuổi ông đã thông thạo các pho sử sách và được gọi ra học ở Trường Yên – Thăng Long. Lớn lên trong thời kỳ Tây Sơn và Gia Long, nên việc tổ chức thi cử tuyển chọn nhân tài bị hoãn. Tuy nhiên, Vũ Duy Áng nổi tiếng là người học rộng, tài cao, văn võ kiêm toàn, danh thơm nổi tiếng nên vua Gia Long vừa lên ngôi đã tuyển thẳng ông vào làm quan trong triều đình. Ông mất năm 1819 tại quê nhà.
Nhà thờ Vũ Duy Dư và Vũ Duy Áng được Nhân dân và con cháu dòng họ xây dựng cách đây gần 200 năm. Thời kỳ Xô viết Nghệ Tĩnh 1930-1931, nhà thờ là nơi diễn ra thành lập Đội tự vệ đỏ đầu tiên của Can Lộc, đồng thời là nơi cất giấu tài liệu bí mật của tổ chức Đảng.
Do thời gian xây dựng đã lâu, nhà thờ xuống cấp. Gần đây, con cháu dòng họ Vũ (Võ) mong muốn được tôn tạo và đã được các cơ quan chức năng cho phép.
Nhà thờ danh nhân Vũ Duy Dư và Vũ Duy Áng được trùng tu tôn tạo, xây dựng mới trên khuôn viên có diện tích 550 m2, công trình có vốn đầu tư 1,076 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước là 120 triệu đồng, còn lại do con cháu và Nhân dân đóng góp.
P.V
