Mộ và đền thờ Nguyễn Thân (Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) là nơi thờ phụng Đô đốc Thượng phủ Nguyễn Thân, người có công lao to lớn trong cuộc chiến Trịnh – Nguyễn phân tranh.
Sáng 11/1, UBND xã Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên) tổ chức lễ đón nhận bằng di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh mộ và đền thờ Nguyễn Thân. Lãnh đạo Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh và huyện Cẩm Xuyên cùng tham dự. |
Lãnh đạo Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh trao bằng xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh mộ và đền thờ Nguyễn Thân cho chính quyền địa phương.
Mộ và đền thờ Nguyễn Thân là nơi an táng và thờ tự Đô đốc Thượng phủ Nguyễn Thân (ở thôn Tân Hải, xã Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên). Đô đốc Thượng phủ Nguyễn Thân quê ở làng Phú Thượng, tổng Đậu Chử (nay là xã Kỳ Phú, huyện Kỳ Anh). Ông sống vào giai đoạn khoảng từ 1560-1602, thời Lê Trung Hưng. Hiện nay, các tư liệu cũ không còn nên không xác định được chính xác năm sinh, năm mất và triều vua nào phong chức đầu tiên của ông.
Theo truyền ngôn, trong giai đoạn đầu của cuộc chiến Trịnh – Nguyễn (thế kỷ thứ 17), Nguyễn Thân được giao nhiệm vụ trấn giữ miền đất ven biển từ Đèo Ngang dãy núi Hoành Sơn (TX Kỳ Anh) đến núi Nam giới (Thạch Hà). Ông đã chỉ huy đánh dẹp các đợt đánh chiếm của Chúa Nguyễn, giữ gìn ổn định vùng ven biển, giúp đỡ nhân dân làm ăn yên bình.
Với những đóng góp của ông, sau khi vua Lê Thần Tông lên ngôi lần 2 (niên hiệu Khánh Đức, giai đoạn từ 1649-1652), Nguyễn Thân được phong tặng chức Đề đốc, tước Phù dương hầu. Sau khi ông mất, các triều vua tiếp nối đều ban sắc phong. Chức vụ, phẩm hàm và mỹ tự cao nhất của ông là: Kiệt tiết Tuyên lực Dương võ Uy dũng Tán trị công thần Đặc tiến Phụ quốc Thượng tướng quân Thần võ tứ vệ quân vụ sự; phong tặng chức Tả đô đốc, tước Phù dương hầu, mỹ tự là Trung ý Diệu toán đại thần.
Lễ rước bằng về mộ và đền thờ Nguyễn Thân.
Với tầm nhìn chiến lược, ông đã chọn làng Nhượng Bạn (nay là xã Cẩm Nhượng) để đặt bản doanh làm trung tâm chỉ huy, bảo vệ an toàn lãnh hải từ dãy núi Nam Giới đến Hoành Sơn. Ngoài việc quân cơ, ông đã giúp nhân dân Nhượng Bạn tổ chức sản xuất, phát triển kinh tế.
Để tưởng nhớ công lao của ông, chính quyền và Nhân dân xã Cẩm Nhượng đã xây lăng mộ và lập đền thờ. Do những biến thiên lịch sử và chiến tranh nên đền Thượng Phủ đã bị phá hủy. Tuy nhiên, chính quyền và Nhân dân đã đóng góp kinh phí để tôn tạo lại mộ và đền thờ Đô đốc Thượng phủ Nguyễn Thân. Đây là địa chỉ đỏ quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh của nhân dân xã Cẩm Nhượng.
Ghi nhận công lao của Đô đốc Thượng phủ Nguyễn Thân và những giá trị văn hóa lịch sử của di tích, ngày 13/1/2023, UBND tỉnh ra Quyết định số 124/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử, văn hoá cấp tỉnh đối với mộ và đền thờ Nguyễn Thân ở xã Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên).
Dịp này, chính quyền địa phương cũng vận động cá nhân hảo tâm trao 50 suất quà tết cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.
Phan Trâm – Hương Thành