Trong khi phần lớn các hộ dân ở huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) đã đồng thuận bàn giao mặt bằng thì hiện tại, 17 hộ ở xã Kim Song Trường vẫn chưa chấp thuận nhận tiền bồi thường dự án cao tốc Bắc – Nam.
Nỗ lực bàn giao mặt bằng đúng tiến độ
Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 đi qua 9 xã, thị trấn của huyện Can Lộc với tổng chiều dài 19,4km.
Theo thống kê, Can Lộc cần bàn giao gần 160 ha đất các loại với 2.474 hộ dân bị ảnh hưởng (2.189 hộ có đất nông nghiệp, 285 hộ có đất ở và tài sản trên đất), di dời 788 ngôi mộ, hệ thống đường điện và các công trình hạ tầng, kỹ thuật khác.
Cao tốc Bắc – Nam đoạn đi qua xã Kim Song Trường.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của dự án, ngay từ những ngày đầu thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), Can Lộc luôn xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt. Theo đó, huyện đã tập trung tuyên truyền, phổ biến về mục tiêu đầu tư dự án, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để tạo sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư và hiệu quả từ công tác tuyên truyền, vận động, đến nay, Can Lộc đã hoàn thành kiểm đếm, áp giá, phê duyệt phương án bồi thường và bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư đạt 99,77%.
Trong đó, phần đất nông nghiệp đã bàn giao 100%; giải ngân nguồn vốn GPMB 521,1/627,67 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 83,02%.
Các khu tái định cư đều có vị trí thuận lợi về giao thông, hạ tầng hiện đại, cao ráo và dễ dàng kết nối với khu dân cư trên địa bàn. (Ảnh: khu tái định cư Đông Vĩnh, xã Kim Song Trường nằm trên tuyến đường huyện lộ 34).
Ông Trần Đình Việt – Trưởng phòng TN&MT, Phó Chủ tịch Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc cho hay: “Toàn huyện có 285 hộ dân bị ảnh hưởng về đất ở và tài sản trên đất, trong đó có 146 hộ thuộc diện tái định cư. Kim Song Trường là 1 trong những xã bị ảnh hưởng lớn nhất, bởi dự án đi qua địa bàn có tổng chiều dài 6,34 km với 118 hộ bị ảnh hưởng đất ở, trong đó có 71 hộ thuộc diện tái định cư.
Nhằm tạo điều kiện cho người dân sớm ổn định cuộc sống, huyện đã quy hoạch và xây dựng 5 khu tái định cư, trong đó, xã Kim Song Trường có 2 khu tái định cư, các xã Quang Lộc, Sơn Lộc, Trung Lộc mỗi xã 1 khu tái định cư. Cả 5 khu tái định cư này đều có vị trí thuận lợi về giao thông, hạ tầng hiện đại, cao ráo và dễ dàng kết nối với khu dân cư hiện hữu trên địa bàn”.
Thời điểm này, đã có nhiều gia đình khởi công xây dựng nhà ở tại các khu tái định cư thuộc xã Kim Song Trường.
Đến thời điểm này, khối lượng xây dựng các khu tái định cư đạt 70 – 80%, đảm bảo điều kiện cho người dân có thể tiến hành xây dựng nhà cửa. Cũng từ sự đồng thuận cao, nhiều gia đình đã chủ động dời dọn nhà cửa, tài sản và tiến hành xây dựng nhà tại nơi ở mới để bàn giao mặt bằng cho dự án.
Kiên trì tìm giải pháp GPMB ở Kim Song Trường
Theo thông tin từ huyện Can Lộc, đến thời điểm hiện tại, trong tổng số 146 hộ thuộc diện tái định cư, đã có 129 hộ nhận tiền bồi thường GPMB, nhường đất thực hiện dự án. Hiện vẫn còn 17 hộ ở xã Kim Song Trường đã bốc thăm nhận đất tại các khu tái định cư nhưng vẫn chưa đồng ý nhận tiền bồi thường. Thực tế này khiến công tác GPMB, bàn giao đất cho chủ đầu tư dự án trên địa bàn chưa đạt như mong muốn.
Cùng với đoàn công tác trực tiếp đến các hộ gia đình để tìm hiểu tình hình thực tế, chúng tôi nhận thấy, nguyên nhân của việc chưa nhận tiền bồi thường xuất phát từ một số băn khoăn liên quan đến công tác kiểm đếm, áp giá GPMB, giá đất ở khu tái định cư cao….
Vị trí lô đất 200m2 nằm trong phạm vi GPMB cao tốc Bắc – Nam của gia đình ông Phan Văn Kỳ ở thôn Phúc Lộc
Ông Phan Văn Kỳ (SN 1957, thôn Phúc Lộc, xã Kim Song Trường) phản ánh: “Gia đình tôi có mảnh đất diện tích 200m2 nằm trong phạm vi GPMB cao tốc Bắc – Nam, được áp giá 626 triệu đồng. Tôi cũng đã bốc thăm được lô đất số 18, lối 1 ở khu tái định cư Đông Vĩnh của xã với diện tích 220m2, định giá hơn 1 tỷ đồng. Như vậy, gia đình phải nộp thêm 400 triệu đồng nữa mới đủ tiền nhận đất, trong khi tôi là thương binh 1/4, thường xuyên đau ốm nên không có tiền để thêm vào. Tôi mong các cấp chính quyền có chính sách hỗ trợ hoặc “đổi ngang” đất cho gia đình”.
Cũng chưa nhận tiền bồi thường nhưng lý do của ông Nguyễn Lương (SN 1959 ở thôn Đông Vĩnh, xã Kim Song Trường) lại không giống với ông Phan Văn Kỳ. Mảnh đất của gia đình ông Lương có tổng diện tích 846,8m2, trong đó 664,8m2 cùng nhà cửa, tài sản trên đất nằm trong mốc GPMB dự án. Qua kiểm đếm, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc xác định: trong 664,8m2 đất cần GPMB của ông Lương có 390m2 là đất ở, diện tích còn lại là đất trồng cây lâu năm và tiến hành áp giá đền bù.
Tuy nhiên, gia đình ông Lương chưa đồng thuận giao đất khi cho rằng: toàn bộ diện tích đất hiện tại của ông (gồm 846,8m2) đều là đất ở, nên tất cả diện tích đất (664,8m2) nằm trong phạm vi GPMB phải được bồi thường theo giá đất ở….
Gia đình ông Lương chia sẻ thắc mắc với cán bộ địa phương.
Trước những băn khoăn, vướng mắc của 2 hộ nói trên và những hộ chưa đồng thuận, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc đã phối hợp với tổ công tác GPMB xã và chính quyền địa phương tiến hành tổng hợp, rà soát các kiến nghị, đề xuất của bà con.
Hội đồng và tổ công tác cũng đã nhiều lần trực tiếp xuống tận các hộ dân để tuyên truyền, vận động và giải thích, làm rõ các nội dung để bà con hiểu và chấp hành chủ trương. Cùng với đó, huyện Can Lộc cũng tổ chức đối thoại với các hộ dân xã Kim Song Trường để làm rõ các kiến nghị liên quan tới công tác bồi thường GPMB dự án cao tốc Bắc – Nam.
Từ tháng 6, lãnh đạo huyện Can Lộc, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện đã trực tiếp đối thoại để tháo gỡ những băn khoăn, vướng mắc của các hộ dân ở xã Kim Song Trường.
Theo đó, các trường hợp thắc mắc đã được giải đáp. Đơn cử như trường hợp của ông Phan Văn Kỳ, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc đã trả lời: mảnh đất 200m2 của gia đình, dù nằm ở mặt đường nhưng là trục đường xã, trong khi 220m2 đất khu tái định cư là đất lối 1 mặt đường huyện lộ 34 (DH 34) nên giá đất sẽ cao hơn. Và theo các quy định hiện hành, trong đó có quy định của Tổng Cục thuế thì, đất trong các khu tái định cư không có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đối với người có công nên không có căn cứ giảm tiền cho gia đình ông Kỳ. Đó là chưa kể, lô đất 200m2 nằm trong phạm vi GPMB của gia đình ông Kỳ là đất cấp và thời điểm cấp đã được áp dụng chính sách miễn, giảm đối với người có công.
Địa phương cũng đề xuất, trường hợp ông Kỳ không đủ tiền cân đối, có thể bốc thăm lại để chọn lô đất có giá trị thấp hơn lô đất số 18, lối 1 của khu tái định cư. Tuy vậy, hiện gia đình ông Kỳ không đồng ý bốc thăm lô đất khác.
Gia đình ông Nguyễn Lương có 664,8m2 đất cần GPMB (gồm ngôi nhà, đất đai và tài sản trên đất).
Đối với hộ ông Nguyễn Lương, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc xác định: theo bản đồ 299 sổ mục kê đất đai lập năm 1981 – 1982, diện tích đất ở của gia đình ông Lương là 540m2. Trong quá trình sử dụng đất, theo bản đồ đo đạc năm 2010, thửa đất gia đình ông Lương hiện sử dụng là 846,8m2. Quá trình áp giá bồi thường, ngành chức năng căn cứ theo bản đồ 299 và chỉ công nhận 540m2 đất ở (căn cứ này được thực hiện theo Quyết định số 37/2020/QĐ-UBND ngày 01/12/2020 của UBND tỉnh Hà Tĩnh về ban hành một số nội dung của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh để thực hiện trên địa bàn Hà Tĩnh), diện tích còn lại là đất trồng cây lâu năm. Điều này đã được giải thích rõ ràng với hộ ông Lương nhưng vẫn chưa được gia đình đồng thuận.
Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Đình Việt – Trưởng phòng TN&MT, Phó Chủ tịch Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án cao tốc Bắc – Nam huyện Can Lộc cho biết: “Trong quá trình triển khai GPMB dự án cao tốc Bắc – Nam, huyện luôn cố gắng đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho bà con nhân dân trên cơ sở quy định pháp luật.
Đối với 17 hộ dân ở xã Kim Song Trường chưa nhận tiền bồi thường, huyện tiếp tục tăng cường tuyên truyền, vận động; sắp tới sẽ phối hợp với các sở, ngành liên quan thực hiện việc đối thoại để tháo gỡ những băn khoăn, vướng mắc của bà con, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao của Nhân dân trong việc thực hiện chủ trương lớn, đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng thi công dự án”.
Anh Thư – Văn Đức
