Buổi lễ đón nhận di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh nhà thờ Đậu Thi tại thôn Lam Long được xã Xuân Hải (Nghi Xuân – Hà Tĩnh) tổ chức trang trọng.
Lãnh đạo Sở VHTT&DL và huyện Nghi Xuân trao bằng công nhận di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh với nhà thờ Đậu Thi.
Theo tư liệu gia phả lưu tại di tích, Đậu Thi thuộc chi Bính của dòng họ Đậu quê gốc từ Đức Thọ, chuyển đến sinh cư và lập nghiệp tại làng Đan Hải (nay là xã Xuân Hải, huyện Nghi Xuân).
Gia phả không ghi năm sinh, năm mất, chỉ biết ông mất vào ngày mồng 3 tháng giêng. Theo các bản phong chức cho ông Đậu Thi thì ông sinh sống và làm quan vào thời vua Tự Đức và vua Thành Thái triều Nguyễn.
Đậu Thi sinh ra và lớn lên tại vùng đất Đan Hải, nơi có sông và biển nên rất thành thục các kỹ năng của cư dân vùng ven sông nước. Để bảo vệ quê hương, đất nước, Đậu Thi đã sung vào đội thủy quân của triều đình đóng tại trấn Nghệ An. Đậu Thi đã đóng góp rất nhiều công sức cho công cuộc huấn luyện quân lính, bảo vệ an ninh vùng biển Nghệ An. Năm 1868, ông được thăng chức Ngũ trưởng. Đến năm 1883, Đậu Thi được phong lên chức Đội trưởng Hữu thủy vệ. Vào ngày 27 tháng 3 năm Thành Thái nguyên niên (1889), Đậu Thi được phong hàm Bát phẩm.
Sau khi giải ngũ, Đậu Thi về quê hương sinh sống. Ông mất tại quê nhà vào ngày mồng 3 tháng giêng, không rõ năm mất. Phần mộ của ông táng tại xứ Trung Lũy, thuộc địa phận làng Trung Đông, nay thuộc địa phận thôn Hải Lục, xã Xuân Hải, huyện Nghi Xuân.
Đông đảo người dân và con cháu tham gia rước bằng.
Phát huy truyền thống các thế hệ đi trước, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, con cháu dòng họ Đậu đã xung phong vào quân ngũ, đánh giặc cứu nước và có nhiều đóng góp cho quê hương, đất nước.
Nhà thờ Đậu Thi là một di tích lịch sử văn hóa do con cháu dòng họ Đậu xây dựng với diện tích 169m2 nhằm tôn vinh về truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn, là sự tôn vinh của thế hệ sau đối với các bậc tiền nhân có công trong công việc bảo vệ quê hương, đất nước.
Với những giá trị lịch sử văn hoá, UBND tỉnh đã có Quyết định số 484/QĐ-UBND ngày 16/2/2024 công nhận Nhà thờ Đậu Thi là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.
Đức Đồng
