Đã thấy trong sắc nắng của một sáng mai xanh thẫm, mỏng mảnh thướt tha, mùa thu đã về.
Thu về trong lối nhỏ chung chiêng ướp nồng mùi hương trập trội (hoa dẻ). Lối nhỏ như hai bàn tay chằng nổi, thơm thảo và tảo tần của những người đàn bà làng Thịnh Xá. Lối nhỏ như dải mây màu lam nhạt nơi tầng mây thứ tám. Lối nhỏ đằm đượm những dấu chân mơn man trên thảm lá vàng nhẹ bẫng vừa khẽ khàng rơi xuống giữa sáng mai xanh thẫm, nồng nàn hương.
Làng Thịnh Xá úp mình bên dòng Phố Giang thơ mộng. Từ trùng trùng núi của dãy Giăng Màn, những dòng nước được chưng cất từ núi non hùng vĩ đổ về Phố Giang tha thướt, nồng nàn. Dòng sông ấy uốn lượn qua những xóm làng, qua những bãi bờ ngăn ngắt một màu xanh non… Dòng sông ấy vẽ những đường cong mềm như dải lụa lên làng Thịnh Xá mỗi độ thu về.
Dòng sông Ngàn Phố vẽ những đường cong mềm như dải lụa… (Ảnh: NSNA Đậu Bình/Hội Liên hiệp VHNT Hà Tĩnh).
Thịnh Xá là quê ngoại yêu dấu của tôi, là nơi mà đứa trẻ lên năm, lên bảy chiều chiều lon ton chạy theo dì đến xưởng dệt để nhặt len vụn. Những sợi len nhiều màu được bọn trẻ chúng tôi xếp gọn ghẽ trong những chiếc hộp nhỏ, rồi nối dài thành những sợi dây nhiều màu sắc.
Trong ráng chiều nhuộm vàng ánh sáng trong veo màu ngọc bích của giọt nắng mùa thu, tôi mê mẩn ngắm nhìn những nàng tiên xinh đẹp, tay thoăn thoắt nối sợi, mắt hạt na lấp lánh những ánh cười biếc thẫm. Xưởng dệt nằm dọc bờ bàu với vô vàn những cây lộc vừng. Những cành lộc vừng xù xì, ngạo nghễ vươn cành lá sum suê trên mặt nước. Khi nắng không còn sánh đượm, nồng gắt mà chuyển sang vàng mịn như lớp phấn ong thì những cành lộc vừng lấm tấm những nụ trên những dây hoa dài buông là là trên mặt nước.
Đến độ giữa thu, lộc vừng bung hoa, những cánh hoa mỏng mảnh tạo thành chuỗi, sắc xanh đỏ tạo nên bức tranh vô cùng tươi mới làm lòng người bâng khuâng, xao xuyến. Tôi vẫn còn nhớ những chiều thu, khi xưởng dệt đóng cửa, dì và các bạn của dì buông tha thướt mái tóc dài, ngồi lên những thân lộc vừng nằm là là trên mặt nước. Những nụ hoa lộc vừng theo gió kết thành những thảm hoa màu đỏ mận lung linh trong ánh sáng xiên dọi của sắc nắng dịu dàng. Khung cảnh ấy thật thơ mộng, đẹp như trong những câu chuyện cổ tích.
Làng Thịnh Xá chạy dọc ngang những ngõ nhỏ. Những ngõ nhỏ xinh xắn và bình yên với hàng mạn hảo được cắt tỉa kỳ công và vô cùng khéo léo. Hàng rào xanh phẳng lì khi được uống no say giọt nắng thu trong veo màu ngọc bích, bật nhú những mầm non. Những mái nhà tranh 3 gian với cửa sổ được chuốt bằng tre lên nước láng mịn nằm cuối những con đường xanh ngắt bờ mạn hảo. Những bờ mạn hảo chạy dọc ngang đổ về những bến sông. Những bến sông nhuốm một màu vàng của lá, của những quả thị thơm lừng.
Trong chung chiêng sắc nắng của mùa thu, nghe đượm nồng hương sắc quê hương.
Đã nghe trong gió se hơi thở của mùa thu dịu dàng. Đã nghe mùi thị chín nồng say trên mái tóc buông dài tha thướt của các cô gái làng Thịnh Xá. Một chút heo may lành lạnh của những buổi sớm mai. Một chút hanh vàng trên dòng nước mênh mang đổ từ trùng trùng núi Giăng Màn kỳ vĩ. Một chút e ấp trên gò má ửng hồng của thiếu nữ làng Thịnh Xá, chân trần chao nước trên bến sông quê. Một cánh chuồn ớt đỏ, một nhành hoa cúc xanh, một chuỗi hoa mưng thắm đỏ và nồng nàn mùi thơm của những chùm thị lúc lỉu dọc bến sông quê.
Ấy là thu đã về. Trong ngõ nhỏ chung chiêng giọt nắng màu ngọc bích, thu sẽ sàng đậu lên bờ vai mỏng mảnh của những nàng thiếu nữ. Thu nhuốm vàng triền cát, thu lấp lánh những màu sắc tươi mới trong mơn man gió chiều.
Ấy là thu đã về! Nhẩn nha trong túi áo một vốc ngô bung nổ, nhấm nháp nơi đầu lưỡi một cọng cỏ ngòn ngọt không tên, chân sáo chạy dọc những ngõ nhỏ với hai hàng mạn hảo xanh rì, lòng yên ả và nồng nàn yêu như ngày còn thơ trẻ. Trong chung chiêng sắc nắng của mùa thu, nghe đượm nồng hương sắc quê hương.
Chớm thu, 12/8/2023.
Tống Phú Sa
