Xây dựng tiêu chí người Hà Nội thanh lịch, văn minh trong chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới

Phát biểu tại hội nghị, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, Hà Nội đứng trước nhiều cơ hội lớn nhưng cũng đối diện với không ít thách thức. Sự giao thoa giữa các giá trị truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc dân tộc và ảnh hưởng quốc tế đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc xây dựng một hệ giá trị con người phù hợp với thời đại, đồng thời khẳng định tính đại diện của Thủ đô đối với cả nước.

Năm 2023, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội, Ban Tuyên giáo Thành ủy đã tổ chức 2 Hội nghị tọa đàm khoa học với chủ đề “Xây dựng hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực Người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Thực trạng và giải pháp”. Kết quả của Hội nghị đã là cơ sở, căn cứ quan trọng để Ban Tuyên giáo Thành ủy tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Chỉ thị số 30 ngày 19-2-2023 về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; trong đó xác định xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là quá trình lâu dài, đòi hỏi phải kiên trì, bền bỉ, tiến hành thường xuyên. Tiêu chí xây dựng người Hà Nội phù hợp với bối cảnh mới với phương trâm cụ thể, ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện.

Tại hội thảo lần này, Ban tổ chức đã dự thảo các phương án, lượng hóa chuẩn mực đề xuất để xây dựng Người Hà Nội “hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh” thành các tiêu chí cụ thể. Chuẩn mực Người Hà Nội “Hào hoa – Thanh lịch – Nghĩa tình – Văn minh” trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế cần hội tụ các yếu tố: Thanh lịch trong phong thái, ứng xử thể hiện trong giao tiếp, trang phục chỉn chu phù hợp; văn minh trong hành xử công cộng như ý thức tuân thủ pháp luật, giữ gìn trật tự, vệ sinh môi trường và tôn trọng không gian chung; sáng tạo trong tư duy và hành động; hiện đại trong lối sống: làm chủ công nghệ, ứng dụng hiệu quả vào công việc và đời sống; hội nhập quốc tế trong giao tiếp và nhận thức (sử dụng thành thạo ngoại ngữ, tiếp cận các giá trị văn minh thế giới một cách chủ động); truyền thống trong tinh thần và cốt cách…

Các tiêu chí này giúp chuyển hóa các chuẩn mực thành những chỉ số đo lường cụ thể, hỗ trợ công tác giám sát, đánh giá và triển khai các giá trị văn hóa của người Hà Nội trong bối cảnh mới. Đồng thời cũng khẳng định vị thế đặc biệt của Thủ đô trong việc vừa giữ gìn truyền thống, vừa tiên phong trong hội nhập và phát triển.

Tại hội nghị, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Thành uỷ Đào Xuân Dũng nhận định, việc xây dựng các chuẩn mực và tiêu chí người Hà Nội không chỉ nhằm nâng cao đời sống văn hóa của nhân dân mà còn góp phần gia tăng sức cạnh tranh và khả năng hội nhập quốc tế của Thủ đô. Đồng thời, đây cũng là giải pháp quan trọng để thúc đẩy sự đoàn kết, đồng thuận xã hội, và phát triển bền vững.

Tham góp ý kiến cho hội nghị, đại diện các quận, huyện, thị xã nêu lên các ý kiến đóng góp, trong đó nhấn mạnh vai trò đổi mới tư duy lãnh đạo, phương thức lãnh đạo, nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, cơ quan quản lý nhà nước và nhân dân về vị trí, vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế – xã hội.

Các tham luận cũng nhấn mạnh việc cần phải bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa; tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy di sản văn hóa; tăng cường quảng bá các giá trị lịch sử, văn hóa của địa phương đến du khách trong nước và quốc tế; tuyên truyền sâu rộng hệ chuẩn mực con người Việt Nam nói chung để từ đó các đơn vị, cá nhân biết, cụ thể hóa, áp dụng, thực hiện cho phù hợp từng nơi, từng thời kỳ.

Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng, việc thực hiện hệ chuẩn mực con người Việt Nam hiện nay cần gắn với hệ chuẩn mực gia đình văn minh, đời sống văn hóa ở cơ sở, thôn, tổ dân phố văn hóa, cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa…