Thêm một lần “Xuống phố” cùng họa sĩ Phạm Bình Chương

Đây là cuộc triển lãm lần thứ 4 trong series “Xuống phố” (từ năm 2004) và là triển lãm cá nhân lần thứ 6 của họa sĩ Phạm Bình Chương.

Khởi đầu con đường hội họa bằng phong cách trừu tượng, sau nhiều tìm tòi, Phạm Bình Chương tìm thấy mình ở phong cách hiện thực và nhất là khi vẽ hiện thực về Hà Nội. Không phải ngẫu nhiên mà bạn bè và người hâm mộ gọi Phạm Bình Chương là “Người họa sĩ của phố phường Hà Nội”. Trong 20 năm qua, Phạm Bình Chương có 4 cuộc triển lãm cá nhân về phố Hà Nội.

Miệt mài theo đuổi hồn phố Hà Nội, anh đã có nhiều tác phẩm về Hà Nội ghi dấu ấn trong lòng công chúng. Cái tài của Phạm Bình Chương không phải ở chỗ chỉ vẽ lại những cảnh đẹp Hà Nội, mà còn làm trỗi dậy trong lòng người xem tranh những rung cảm đặc biệt của tình yêu Hà Nội.

“Tôi muốn lột tả vẻ đẹp của Hà Nội cũng như tình yêu của mình với Hà Nội thật khúc chiết để qua đó người xem có thể cảm nhận được cái “mùi” của Hà Nội, bao gồm cả vẻ đẹp kiến trúc lẫn vẻ đẹp của đời sống con người” – họa sĩ trải lòng.

Sự thay đổi trong đời sống Hà Nội đang tiếp diễn hằng ngày với nhiều xung đột, nhưng với Phạm Bình Chương, đó là những xung đột êm dịu. 17 bức tranh sơn dầu khổ lớn trong triển lãm lần này được họa sĩ khai thác mạnh mẽ ý tưởng trên.

Những biển hiệu xi-măng đắp nổi thời Pháp thuộc còn sót lại vẫn song song tồn tại bên cạnh tấm biển hộp mica đời mới. Cửa gỗ xếp tấm được đặt cạnh cửa xếp kéo trong cùng một số nhà… Những sự xung đột “vỏ phố” này là một sự tất yếu nhưng vô cùng dễ thương. Nó cứ lặng lẽ xuất hiện, tiếp nối rồi tự đào thải, như những thứ rất đỗi quen thuộc hằng ngày của một thời, đã và có thể sẽ biến mất mãi mãi trong cuộc sống nay mai. Song, như cái bơm xe đạp ở đầu ngã ba, cột điện với những búi dây lằng nhằng hay cái hộp gỗ đựng thuốc lá…, chúng sẽ tồn tại mãi trong những bức tranh lưu hồn phố của họa sĩ Phạm Bình Chương.

Nói về những điểm khác so với những lần “Xuống phố” trước, họa sĩ Phạm Bình Chương cho biết: “Các tác phẩm trưng bày lần này cho thấy Hà Nội trong tôi thay đổi một cách chậm rãi. Đầu tiên là những cảm nhận về một Hà Nội nên thơ, lãng mạn, khi Hà Nội đôi chỗ dần mất đi nét duyên dáng của nó, thì tôi đi sâu vào sự chuyển biến sâu sắc này. Đó là những bút tích lưu lại trên “thân thể” của Hà Nội như chữ viết, bảng hiệu, hay nét viết, nét vẽ của người người Hà Nội. Việc vẽ lại những bút tích này khiến người xem hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa cũng như “thân phận của Hà Nội””.

Phạm Bình Chương nói anh yêu sự thay đổi trong cái giao thời của Hà Nội. Chính sự thay đổi chóng mặt của Hà Nội là cảm hứng để anh sáng tác.

“Loạt tranh này đi từ những cảm xúc nuối tiếc, đến sự chấp nhận bình thản và bây giờ là hân hoan. Tôi đã cảm nhận được sự “buông bỏ”, tức là không bám giữ một Hà Nội cũ nữa, mà nhìn trực diện vào sự vận động của cuộc sống mà tạo ra vẻ đẹp của sự chuyển dịch. Hà Nội trong tranh tôi giờ đời hơn, đương đại hơn trong cái nền cũ của nó. Bảng màu trong tranh cũng ngày một phong phú khi tôi thể hiện những chất liệu mới như nhôm nhựa, inox… xuất hiện ngày càng nhiều trong cuộc sống của người Hà Nội” – họa sĩ trải lòng.

Là họa sĩ đã từng vẽ trừu tượng, biểu hiện nhưng rồi Phạm Bình Chương quyết định kiên định với hội họa “hiện thực tân cổ điển”. Đây cũng chính là phong cách khiến anh cảm nhận và thể hiện được hồn phố Hà Nội một cách thuyết phục nhất. Hà Nội luôn là nguồn cảm hứng bất tận – đó cũng là thông điệp của triển lãm “Xuống phố” lần thứ tư của họa sĩ Phạm Bình Chương.

Triển lãm diễn ra từ ngày 1-11 đến 7-11-2024, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, quận Ba Đình, Hà Nội).